તૂટેલા ચંપલ

વાર્તા – ડો. મમતા મેહતા ‘પિંકી’

ખૂબસૂરત જેાર્જેટની હળવા વર્કની યલો સાડી પર મેં મેચિંગ એક્સેસરિઝ પહેરીને અરીસામાં જેાઈ ગર્વભેર સ્મિત કર્યું.
પછી વાળમાંથી નીકળેલી લટને ખસેડતા મનોમન બધાના ચહેરા શિખા, નેહા, રૂપા, આશા, અંજલિ, પ્રિયા, લીના યાદ કર્યા કે આજે તો બધાને ઈર્ષા થશે.
મનોમન શાંતિ, ગર્વ અને સંતુષ્ટિનો શ્વાસ લેતા હું લુક નિહાળી રહી હતી કે એટલામાં અવાજ આવ્યો, ‘‘ઓ ઐશ્વર્યા રાય, હવે મહેરબાની કર અરીસા પર અને ચાલ. આપણે રિસેપ્શનમાં જ જઈ રહ્યા છીએ કોઈ ફેશન પરેડમાં નહીં.’’
‘‘ઉફ્…’’ ગુસ્સામાં મારી મુઠ્ઠી વળી ગઈ કે તેમને સહેજ પણ સાજ-શણગાર ગમતો નથી. મારા ચુપ રહેવાનો તો સવાલ જ નહોતો.
તેથી બોલી, ‘‘રિસેપ્શનમાં પણ જઈશું તો વ્યવસ્થિત જ જઈશું ને…
તમારી જેમ કઢંગી રીતે તો નહીં…
સમાજ અને સાહેલીઓમાં મારી પ્રતિભા છે… સમજ્યા?’’ તે પણ શું ચુપ રહેવાના હતા.
તેથી બોલ્યા, ‘‘પ્રતિભા મારા લીધે છે તારા મેકઅપના લીધે નહીં. કમાઉં છું…
૪ પૈસા લાવું છું…
સમાજમાં ૨ પૈસા આપું છે, તો તારી પ્રતિભા વધે છે…
આવી મોટી પ્રતિભાવાળી.’’
મેં પલટવાર કર્યો, ‘‘હા તો એમ સમજેા. તમારી, તમારા ઘરની પ્રતિભા જાળવી રાખવા, સ્ટેટસ બચાવી રાખવા માટે જ તો તૈયાર થઈને જાઉં છું.’’
‘‘આ રીતે સજવાના ચક્કરમાં રિસેપ્શનની પાર્ટી પૂરી ન થઈ જાય.’’ હું પણ બોલી,
‘‘જ્યારે જુઓ જલદીજલદી… તમારે શું કરવું પડે છે… બસ શર્ટ પહેર્યો, પેન્ટ ચઢાવ્યું અને થઈ ગયા તૈયાર… માથા પર એટલા વાળ પણ નથી, જે સેટ કરવામાં ટાઈમ લાગે.’’
તેઓ ચિડાઈને બોલ્યા, ‘‘તારી સાથે તો વાત કરવી જ નકામી છે. આવવું હોય તો ચાલ, નહીં તો રહેવા દે… આવા મૂડમાં જવા કરતાં સારું છે કે ન જવું.’’

હું ડરી ગઈ કે જેા ન ગયા તો સાહેલીઓના ઊતરેલા મોઢા કેવી રીતે જેાઈશ, ‘‘ના… ના… જવું તો છે જ.’’ હું ફટાફટ ચંપલ પહેરતા બોલી.
રિસેપ્શન લોનની બહાર જ રૂપા મળી ગઈ.
બોલી, ‘‘હાય રિયા, આવી ગઈ? મને તો લાગ્યું કે ક્યાંક હું જ મોડી પડી, પણ સારું થયું તું મળી ગઈ… અને બધા આવી ગયા?’’
હું હસી, ‘‘અરે, મને શું ખબર આવ્યા કે નહીં.
હું તો હમણાં જ તારી સામે જ આવી છું.’’ તે હસી પણ કંઈ ન બોલી.

આમતેમ નજર ફેરવતા તેણે મારી પર નજર નાખી.
હું મનોમન હસી, ‘‘જેાઈ લે બેટા, બરાબર જેા અને બળ… બળી રહી છે એટલે જ તો કંઈ બોલતી નથી અને બોલે પણ શું. હવે અહીં જ ઊભી રહીશ કે અંદર પણ આવીશ. ચાલ જરા જેાઈએ અંદર કોણકોણ આવ્યું છે.’’
‘‘હા… હા… ચાલ.’’ અમે ગેટ પર સ્વાગત માટે ઊભા મહેમાનોનું અભિવાદન સ્વીકારીને અંદર ગયા.
સ્ટેજ પર સજીધજીને ઊભેલા દૂલ્હાદુલ્હનને કવર આપ્યું.
પછી ખાણીપીણીના સ્ટોલ તરફ ગયા. ત્યાં બધા દેખાયા.
અમને જેાતા જ તે અમારી તરફ આવી.
આ તેમના મિત્રોમાં બિઝી થઈ ગયા અને હું મારી સાહેલીઓમાં.

શિખા જેાતા જ બોલી, ‘‘હાય, નીલમ સેટ તો ખૂબ સરસ લાગે છે. અસલી છે?’’
હું બોલી, ‘‘અરે, હા. તને તો ખબર જ છે કે નકલી વસ્તુ મને ગમતી જ નથી.’’
આશાએ કટાક્ષ કર્યો, ‘‘તો આ સાડી પરનું વર્ક પણ અસલી છે કે શું?’’ મેં પણ જવાબ આપ્યો, ‘‘ના, પણ જેાર્જેટ અસલી છે.’’
નેહાએ બંગડીઓ પર હાથ ફેરવ્યો, ‘‘આ સરસ લાગે છે. આ પણ અસલી છે?’’ મેં કહ્યું, ‘‘પૂરા અઢી લાખની છે. હવે તું જ વિચાર અસલી છે કે નકલી.’’
નિશી બોલી, ‘‘અરે, હમણાં મારા માસીએ લીધી છે. પૂરા ૪ લાખની હીરાની બંગડીઓ… એટલી સરસ ડિઝાઈન છે કે બસ જેાતા જ રહી જાઓ.’’
મેં ગુસ્સા પર કાબૂ રાખ્યો, ‘‘પણ હીરાની બંગડીઓમાં તે વાત નથી, જે આ બારીક નકશીકામમાં હોય છે અને આજકાલ હીરા પહેરો તો ખબર જ નથી પડતી કે અસલી છે કે નકલી.
બજારમાં ડાયમંડના એવાએવા આર્ટિફિશિયલ સેટ્સ મળે છે કે અસલીનકલી એક જેવું દેખાય છે.
તેથી હું તો ડાયમંડની જ્વેલરી લેતી જ નથી.’’ લીના બોલી,
‘‘ગમે તે હોય ડાયમંડ તો ડાયમંડ જ છે. ભલે કોઈને ખબર પડે કે ન પડે, પણ મનને તો સેટિસ્ફેક્શન રહે છે કે પોતાની પાસે હીરા છે.’’ મેં મોં બગાડ્યું,
‘‘હાય એવા હીરાનો શું ફાયદો, જેની પોતાને જ ખબર હોય. અરે, વસ્તુની અસલી કિંમત તો ત્યારે વસૂલ થાય જ્યારે ૪ લોકો વખાણ કરે, નહીં તો શું… જાતે જ લાવો, જાતે જ પહેરો. જાતે જ જુઓ અને લોકરમાં મૂકી દો.’’
અંજલિ એ નેહાને જેાઈ, ‘‘હા, સાચું જ તો છે.
વસ્તુ ખરીદવાની મજા તો ત્યારે છે જ્યારે ૪ લોકો તેને જુએ, નહીં તો શું અર્થ વસ્તુ લેવાનો…
હવે જેા આજે રિયા આ બધું ન પહેરતી તો આપણને કેવી રીતે ખબર પડતી કે તેની પાસે છે કે નહીં.’’ નેહા બોલી,
‘‘છોડ ને, ચાલ જેાઈએ ખાણીપીણીમાં શું છે. સોનાહીરાની વાતોથી તો પેટ ભરાશે નહીં ને.’’
‘‘હા… હા… ચાલો. જેાઈએ શું-શું છે.’’ કહેતા બધા સ્ટોલ તરફ ગયા.

એટલામાં કોઈનો પગ મારા ચંપલ પર પડ્યો.
ચંપલ ખેંચાયા તો પટ્ટો તૂટી ગયો. હવે ચાલુ કેવી રીતે?
હું રડમશ થઈ ગઈ કે હવે તો આ બધાને મજા આવશે.
અરે, શું કરું કેવી રીતે તેમની નજરથી બચાવું.
પછી વિચાર્યું અહીં જ ઊભી રહું, પણ શિખાએ મને ખેંચી, ‘‘ચાલ ને ઊભી કેમ છે?’’
હું લંગડાતી ચાલવા લાગી, ‘‘કંઈ નહીં, કંઈ નહીં.’’ કહીને થોડી આગળ વધી પણ ફરી લંગડાવા લાગી.
હવે બધા મને ઘેરીને ઊભા થઈ ગયા, ‘‘અરે, શું થયું? કેવી રીતે થયું? શું તૂટ્યું? પગમાં વાગ્યું કે શું? ચક્કર આવ્યા કે શું?’’ હવે તેમને શું કહેતી કે મારા ચંપલ તૂટી ગયા.

ખૂબ જ વિચિત્ર સ્થિતિ ઊભી થઈ.
શિખા બોલી, ‘‘ચંપલ અસલી નહોતા કે શું? આમ કેવી રીતે તૂટી ગયા?’’
હું ગુસ્સામાં બોલી, ‘‘તે સોનાના નહોતા… ચામડાનું જ સોલ હતું નીકળી ગયું.’’
શિખાએ મંચુરિયન ખાધું, ‘‘અરે, ગુસ્સે ન થા. મેં તો એટલે પૂછ્યું કે તું ક્યારેય કોઈ વસ્તુ નકલી પહેરતી જ નથી.’’
અંજલિએ હસીને તેના હાથ પર તાળી મારી, ‘‘હવે તું એક કામ કર, ચંપલ કોઈ ખૂણામાં કાઢી દે અને એમ જ ફર. કોણ જેાવાનું છે કે તેં પગમાં ચંપલ પહેર્યા છે કે નહીં.’’ બધા હસવા લાગ્યા.
ઈચ્છા તો થઈ કે તેમના મોઢા પર ૧-૧ થપ્પડ જડી દઉં, પણ મન મારીને ચુપ જ રહી.
હવે ન ખાવામાં મન નહોતું ન રિસેપ્શનમાં રોકાવાનું.
મોબાઈલ કરીને તેમને બોલાવ્યા, તે આવ્યા.
તેમને એક ખૂણામાં લઈ જઈને એ રીતે ફાટી જાણે વાદળ, ‘‘જેાયું… જેાયું તમારા… તમારા જલદીજલદીના ચક્કરમાં મારું કેટલું અપમાન થયું… જરા ૨ મિનિટ મને વ્યવસ્થિત જેાઈ લેવા દીધું હોત તો સારી ચંપલ કાઢીને પહેરી લેતી, પણ ના, મારું અપમાન થાય તો તમને મજા જ આવશે ને… હવે ખુશ છો ને… કરો એન્જેાય મારા અપમાનને.’’ તેમણે જેાયું.

ચંપલને મારા પગ સહિત રૂમાલથી બાંધ્યા તો હું થોડી ચાલવા લાયક થઈ, પણ હવે રોકાવાનો તો સવાલ જ નહોતો.
મેં તેમના હાથ પકડ્યા અને ઘરે જવા નીકળી, પણ સાહેલીઓનું કટાક્ષ કરતું હાસ્ય મારો પીછો કરી રહ્યું હતું.
હું તેની પર વરસી રહી હતી, ‘‘ઘરેથી નીકળતી વખતે ટોકવા કે ઝઘડો કરવાની તમને હંમેશાં ટેવ છે. તેથી આજે મારું આટલું અપમાન થયું. જરા શાંતિથી કામ લેતા તો હું પણ વ્યવસ્થિત ચંપલ પહેરી લેતી.’’
મારી આંખ વરસી રહી હતી, ‘‘હવે બીજી વાર આ સાહેલીઓને શું મોં બતાવીશ અને બતાવીશ તો જડબાતોડ જવાબ આપવો પણ જરૂરી છે, પરંતુ આ ત્યારે શક્ય છે જ્યારે અઢીત્રણ હજારના ચંપલ મારા પગમાં હશે. સમજ્યા?’’
તેમનો જવાબ સાંભળ્યા વિના મેં જેારથી દરવાજેા બંધ કર્યો અને વિચારવા લાગી, ‘કાલે જ સૌથી મોંઘા શોરૂમમાં જઈને ચંપલ ખરીદીશ, પણ આ લોકોને કેવી રીતે બતાવીશ, એ વિચારવું પડશે…’