રાતના લગભગ ૧૨ વાગ્યા હતા. અર્ધનગ્ન નીરાની બાજુમાં સૂતા પતિ અજીતે કહ્યું, ‘‘મને સવારે જલદી જગાડી દેજે.’’ ‘‘કેમ?’’ ‘‘કાલે બોસ સાથે મીટિંગ છે. ઘરેથી ૯ વાગે નીકળું છું ત્યારે ટ્રાફિકમાં ફસાવાથી મોડું થઈ જાય છે.’’ ‘‘તમારી પણ કેવી જિંદગી છે? સવારે જલદી જાઓ અને રાત્રે મોડા આવો.’’ ‘‘શું કરું? સાંજે તો હું જાણીજેાઈને ઓફિસથી મોડો નીકળું છું. કમ સે કમ ટ્રાફિકથી તો બચી જાઉં ને.’’ ‘‘એવું લાગે છે કે, જાણે આ ટ્રાફિકમાં જ જિંદગી પસાર થઈ જશે.’’ શિશિર ટ્રાફિકમાં ફસાઈ જતા ચિડાઈ રહ્યો હતો, કારણ કે આજે તેની દીકરી અવનીનો બર્થ-ડે હતો. એટલામાં ફોનની ઘંટડી રણકી, ‘‘શિશિર, ક્યાં છો? અવનીની ફ્રેન્ડ્સ કેક કાપવા માટે બૂમો પાડી રહી છે. બધા તમારી રાહ જેાઈ રહ્યા છે.’’ ‘‘અવનીને ફોન આપ. સોરી, બેટા હું ટ્રાફિકમાં ફસાઈ ગયો છું. તું કેક કાપી લે. વીડિયો બનાવી લેજેા. હું આવીને જેાઈશ. શિશિરે ચિડાઈને કહ્યું, ‘‘આ ટ્રાફિક જામે તો જીવન દુષ્કર કરી નાખ્યું છે.’’ નેહા ગૂગલ મેપ પર ટ્રાફિક જેાઈને ઘરેથી નીકળી હતી, પરંતુ સ્કૂલની નજીકના ટ્રાફિક સિગ્નલના લીધે તેને પહોંચવામાં મોડું થઈ ગયું અને આજે પણ તેને બાયોમેટ્રિક હાજરીમાં મોડું થયું હતું. વળી, પ્રિન્સિપાલ સાહેબની ગુસ્સા ભરેલી નજરનો સામનો કરવો પડ્યો તે અલગ. આ ટ્રાફિક જામ તો ખરેખર જીવનની મુસીબત બની ચૂક્યો છે. સુરેશને હાર્ટએટેક આવ્યો. ડોક્ટરે હોસ્પિટલ લઈ જવા માટે કહ્યું, પરંતુ એમ્બ્યુલન્સ આવવામાં ૧ કલાક થઈ ગયો. શશાંકે તેની પત્નીની ઓફિસની નજીક ફ્લેટ એટલે લીધો હતો, કારણ કે પત્ની શ્વેતા અને દીકરો સુયશ સરળતાથી પોતાની સ્કૂલે પહોંચી શકે, પરંતુ તેની કિંમત હવે શશાંકે ચૂકવવી પડી રહી હતી. હવે તેની ઓફિસ ૩૫ કિમી દૂર થઈ ગઈ હતી. રસ્તાનો ટ્રાફિક તેને સવારથી થકવીને પરેશાન કરી દેતો હતો. ક્યારેક-ક્યારેક તો તેને ઓફિસ જતા ૨ કલાક થઈ જતા હતા. આજે તો મહાનગર હોય કે નાના શહેર, દરેક જગ્યાએ ટ્રાફિક જામમાં જિંદગી પસાર થતી હોય છે. હકીકતમાં આ સમસ્યા પાછળ શહેરની વધતી વસ્તી, એકાકી પરિવારનું ચલણ અને કોઈ આયોજન વિના થઈ રહેલું શહેરનું વિસ્તૃતીકરણ છે. આજે ગાડી શ્રીમંતાઈની નિશાની નહીં, પણ જરૂરિયાત બની ગઈ છે. આપણા શહેરમાં વધતી ભીડ, રસ્તાની બંને તરફ દુકાનદારનું વધતું ગેરકાયદેસર દબાણ, મન ફાવે ત્યારે ગાડી ગમે ત્યાં ઊભી રાખીને શોપિંગ કરવું, આ બધા ટ્રાફિક જામના મુખ્ય કારણ છે. આપણા દેશમાં શહેરની વસ્તી ખૂબ ઝડપથી વધી રહી છે, પરંતુ આ બધાની વચ્ચે શહેરની આધારભૂત સંરચનાનો વિકાસ નથી થઈ રહ્યો. આ જ કારણસર શહેરમાં ટ્રાફિક એક મોટી સમસ્યા બની રહ્યો છે. જાહેર પરિવહન સેવાની અપૂરતી સુવિધા અને ખરાબ ટ્રાફિક વ્યવસ્થાના લીધે આજે તો ટ્રાફિક જામે લોકોનું જીવવું મુશ્કેલ કરી દીધું છે. દિલ્લી, કોલકાતા, મુંબઈ અને બેંગલુરુ જેવા મહાનગરમાં મેટ્રો ટ્રેનના માધ્યમ દ્વારા જાહેર પરિવહનને વધારે સુચારું બનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે, પરંતુ અન્ય શહેરની વાત કરીએ તો જાહેર પરિવહનની સ્થિતિ સારી નથી. મધ્યમ વર્ગની આવક વધવાના લીધે મહાનગરમાં ફોર વ્હીલરની સંખ્યામાં વધારો થયો છે, જેથી નાની ગલીઓ સુધ્ધાંમાં ટ્રાફિક જામ રહે છે. નાના શહેરના લોકો જણાવે છે કે ટ્રાફિક જામના કારણે રોજ ૧ કલાક તો બરબાદ થાય જ છે. આજે પૂરા વિશ્વમાં આ સમસ્યા એક મહામારીની જેમ ફેલાઈ ચૂકી છે. વારંવાર ટ્રાફિક જામમાં ફસાવાના લીધે લોકોના સ્વાસ્થ્ય પર પણ તેની નકારાત્મક અસર થઈ રહી છે. ધ ન્યૂઝીલેન્ડ હેરાલ્ડ રિપોર્ટનું કહેવું છે કે હાર્ટએટેક વધવાનું જેાખમ અચાનક વધવાનું સૌથી મોટું કારણ છે ગાડીમાંથી નીકળતો ધુમાડો, કોલાહલ અને આ બધાના લીધે થતી માનસિક તાણ. હવામાં ઝેર : મોટાભાગની ગાડીઓમાંથી નીકળતા ધૂમાડામાં નાઈટ્રોજન ઓક્સાઈડ અને કેન્સર પેદા કરતા ઝેરી તત્ત્વો હોય છે. કેટલીક ગાડીઓ જે ડીઝલથી ચાલે છે તે ધુમાડા સાથે વિપુલ પ્રમાણમાં નાનાનાના રજકણો છોડે છે. આ રજકણો લોકોના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જેાખમી છે. જે વિસ્તારમાં ટ્રાફિક જામની સમસ્યા વધારે છે, ત્યાં ફેફસાંના ઈંફેક્શનની ટકાવારી પણ વધારે જેાવા મળે છે. એસિડ વર્ષાનું કારણ : ગાડીમાંથી નીકળતા નાઈટ્રોજન ઓક્સાઈડ અને સલ્ફર ઓક્સાઈડ એસિડ વર્ષાનું કારણ છે. એસિડ વર્ષાને લીધે તળાવ અને નદીઓનું પાણી દૂષિત થઈ જાય છે. આ પાણી જીવજંતુ, વનસ્પતિ બધા માટે હાનિકારક છે. તેમાંથી નીકળતો ગેસ પૃથ્વીના ઉષ્ણતામાનને વધારવા માટે સૌથી વધારે જવાબદાર છે.
