બ્લેક ફંગસ

મહુઆ મેક્સ હોસ્પિટલ નોઈડાના કોરિડોરમાં પાગલની જેમ આંટા મારી રહી હતી. એટલામાં તેની મોટી નણંદ અનિલાએ આવીને કહ્યું, ‘‘મહુઆ, થોડી ધીરજ રાખ. બધું ઠીક થઈ જશે. આપણે અમિતને સમયસર હોસ્પિટલ લઈ આવ્યા છીએ.’’
મહુઆ સાંભળી રહી હતી, પરંતુ કંઈ જ તેની સમજમાં આવી રહ્યું નહોતું. મહુઆ અને તેનો નાનકડો પરિવાર છેલ્લા ૨૫ દિવસથી એક એવા ચક્રવ્યૂહમાં ફસાઈ ગયા હતા કે ઈચ્છવા છતાં તેને તોડીને બહાર નીકળી શકતા નહોતા. પહેલા કોરોનાની ચપેટમાં અમિત આવી ગયો હતો અને હવે તેના લીધે તે બ્લેક ફંગસનો શિકાર બની ગયો હતો.
મહુઆ બેઠાંબેઠાં બગાસા ખાઈ રહી હતી. છેલ્લા ૨૫ દિવસથી કદાચ કોઈ રાત એવી ગઈ હશે કે તે બરાબર ઊંઘી શકી હોય. એટલામાં મોબાઈલની રિંગ વાગી, જેાયું તો યુગનો ફોન હતો. મહુઆ જાણતી હતી કે પોતે જ્યાં સુધી વાત નહીં કરી લે, ત્યાં સુધી યુગ ફોન કરતો જ રહેશે. મહુઆએ ફોન ઉઠાવતા યુગે કહ્યું, ‘‘મમ્મી, પપ્પાને કેવું છે? ગરિમા મામી કહી રહ્યા હતા કે તેઓ જલદી ઘરે આવી જશે, પછી આપણે બધા સેલિબ્રેટ કરીશું.’’
મહુઆએ પોતાના આંસુઓને છુપાવતા કહ્યું, ‘‘હા બેટા, જરૂર સેલિબ્રેટ કરીશું.’’
યુગ જે કંઈ બોલી રહ્યો હતો તે વિચારોના લીધે મહુઆની સમજમાં આવી રહ્યું નહોતું. માત્ર યુગના અવાજ પરથી મહુઆની સમજમાં એટલું તો આવી ગયું હતું કે ગરિમા તેના દીકરાનું ખૂબ સારી રીતે ધ્યાન રાખી રહી હતી. ગરિમા તેના નાના ભાઈ અનિકેતની પત્ની હતી.
મહુઆ મનોમન વિચારી રહી હતી કે આ જ ગરિમાને પરેશાન કરવામાં પોતે કંઈ બાકી રાખ્યું નહોતું અને આજે મુસીબતના સમયે એક ગરિમા હતી જે તેના દીકરા યુગને પોતાની પાસે રાખવા માટે તૈયાર થઈ ગઈ હતી.
તેની પોતાની સગી નાની બહેન સોમીએ સ્પષ્ટ શબ્દમાં મનાય્ કરતા કહ્યું હતું, ‘‘દીદી મારા પોતાના ૨ નાના બાળકો છે અને તમે લોકો હજી હમણાં કોરોનામાંથી બહાર આવ્યા છો. તમે યુગને તમારા ઘરે રહેવા દો. હું સારી રીતે મોનિટરિંગ કરી લઈશ.’’
મહુઆની સમજમાં આવી રહ્યું નહોતું કે પોતે ૫ વર્ષમાં યુગને ક્યાં અને કોના સહારે છોડે.
એટલામાં આવેલા ગરિમાના ફોને ડૂબતાને તણખલાનો સહારો આપી દીધો.
આ કોવિડે પોતાના લોકોના ચહેરાને ખુલ્લા પાડી દીધા હતા. જે નણંદથી તેણે હંમેશાં અંતર જાળવીને રાખ્યું હતું, તે જ નણંદ તેના મુશ્કેલીના સમયમાં દોડતી નાગપુરથી મેરઠ આવી ગઈ હતી.
એટલામાં અનિલા બોલી, ‘‘મહુઆ, તું અનિકેતના ઘરે ચાલી જા, થોડો આરામ કરી લે.’’
‘‘તારા જીજાજી અનંત નાગપુરથી આવી
રહ્યા છે.’’
‘‘પછી અમે બંને અહીંનું સંભાળી લઈશું. તું પણ હાલમાં કોવિડમાંથી બહાર આવી છે.’’
મહુઆએ રડતાંરડતાં કહ્યું, ‘‘અરે દીદી, તમે પણ શું થાક્યા નથી? તમે જેા ન હોત તો મારી કેવી હાલત થઈ હોત… વિચારતા મારી સમજમાં કઈ જ આવી રહ્યું નથી. હું અહીં જ રહીશ દીદી… હું યુગનો સામનો નહીં કરી શકું.’’
‘‘તમે અને જીજાજી અનિકેતના ઘરે ચાલ્યા જાઓ. હું રાત્રે અહીં રોકાવા ઈચ્છુ છું.’’
ખૂબ મુશ્કેલથી નક્કી થયું કે અનિલા અને અનંત પહેલા અનિકેતના ઘરે જશે અને ત્યાર પછી થોડો આરામ કરીને પાછા હોસ્પિટલ આવશે.
એટલામાં નર્સ આવી અને મહુઆને કહ્યું, ‘‘મેડમ, શું ઈંજેક્શનની વ્યવસ્થા થઈ ગઈ છે?’’
મહુઆએ કહ્યું, ‘‘અમે કોશિશ કરી રહ્યા છીએ.’’
નર્સે કહ્યું, ‘‘જલદી કરજેા મેડમ ૮૫ ઈંજેક્શન મૂકવાના છે અને હાલમાં માત્ર ૧૦ ઈંજેક્શન અમારી પાસે પડ્યા છે.’’

મહુઆ કઈ જ ન બોલી માત્ર નતમસ્તકે જેાવા લાગી. એટલામાં વોર્ડમાંથી અમિતનો પીડાથી કણસવાનો અવાજ સંભળાવા લાગ્યો ત્યારે મહુઆ દોડતી અંદર ગઈ. અમિતની હાલત જેાઈને તે ડરી ગઈ. પછી રડમશ અવાજમાં કહ્યું, ‘‘ખૂબ પીડા થઈ રહી છે ને અમિત?’’
અમિતે કહ્યું, ‘‘મને મુક્તિ અપાવી દે મહુઆ… હવે સહન નથી થતું.’’
ડોક્ટરે બહાર આવતા કહ્યું, ‘‘જુઓ આ ઈંજેક્શનથી પીડા તો થશે, પરંતુ તેના સિવાય બીજેા કોઈ ઉપાય નથી અમારી પાસે.’’
મહુઆએ કહ્યું, ‘‘ડોક્ટર તેમને ઠીક તો થઈ જશે ને?’’
ડોક્ટરે કહ્યું, ‘‘જેા સમયસર ઈંજેક્શન મળી જશે તો જરૂર તેઓ ઠીક થઈ જશે.’’
મહુઆને તાવ જેવું લાગતું હતું. જ્યારથી તેને કોવિડ થયો હતો. ત્યારથી તેને હોશ રહ્યા નહોતા. સમયાંતરે તેને તાવ આવ્યા કરતો હતો. પછી બેઠાંબેઠાં મહુઆને ઊંઘ આવી ગઈ. એટલામાં અચાનક ઝાટકાથી તેની આંખ ખૂલી ગઈ. અનિલા ખાવાનું ખવડાવવા માટે મહુઆને બૂમ પાડી રહી હતી. અનિલાએ કહ્યું, ‘‘અનંત અને અનિકેત ઈંજેક્શન માટે ભાગદોડ કરી રહ્યા છે.’’
‘‘હોસ્પિટલમાં હું અને તું સંભાળી લઈશું.’’
‘‘હવે ફટાફટ ખાવાનું ખાઈને પેરાસિટામોલ લઈને થોડો સમય આરામ કરી લે.’’
મહુઆ ખૂબ કંટાળા સાથે મોંમાં કોળિયા મૂકી રહી હતી. એટલામાં અનિલાએ કહ્યું, ‘‘યુગ માટે તારે હિંમત રાખવી પડશે ને મહુઆ અને આપણે બધા અમિત માટે પૂરી કોશિશ પણ કરી રહ્યા છીએ.’’
બહાર કોરિડોરમાં ખૂબ ભયાવહ વાતાવરણ હતું. લોકો ઓક્સિજન માટે, દવાઓ માટે, બેડ માટે વિનંતી કરી રહ્યા હતા. કેટલાક લોકો રડી રહ્યા હતા. ક્યાંકથી કણસવાના, રડવાના તો ક્યાંકથી મોત થઈ ગયું હોવાના અવાજ સંભળાઈ રહ્યા હતા. મહુઆને લાગી રહ્યું હતું કે જાણે હમણાં જ તેનું મગજ ફાટી જશે.
પહેલા કોરોનાની દવાઓ માટે મારામારી, પછી ઓક્સિજન માટે અને હવે ફંગલ ઈંફેક્શનની દવાઓ પણ નથી મળી રહી. વિચાર આવે છે કે આ બધા માટે કોણ છે જવાબદાર સરકાર કે આપણે?

કેટલાક લોકોનું કહેવું હતું કે લોકોએ બ્લેક કરવા દવાઓનો સંગ્રહ કરી લીધો છે, જેથી વધારે કિંમતે તેને વેચી શકાય, પરંતુ તેના માટે પણ જવાબદાર કોણ છે? શું આ સ્થિતિ એક સામાન્ય માણસની લાચારી અને બેદરકારીનું પરિણામ છે જેા બ્લેક ફંગસ હવે સિસ્ટમમાંથી નીકળીને એક સામાન્ય નાગરિક પર હાવી થઈ ગઈ છે? એટલામાં અનિલા આવી અને બોલી, ‘‘મહુઆ કાલે અનંત અને અનિકેત કદાચ ઈંજેક્શનની વ્યવસ્થા કરી દેશે… તેમની કોઈની સાથે વાત થઈ ગઈ છે.’’
‘‘કાલે મેજિસ્ટ્રેટની ઓફિસ જઈને કેટલાક કાગળ જમા કરવા પડશે અને કદાચ ત્યાર પછી આપણને વાજબી કિંમતે ઈંજેક્શન મળી જશે.’’
સાંભળીને મહુઆએ રાહતના શ્વાસ લીધા. બ્લેકમાં ૪ ઈંજેક્શનની કિંમત રૂપિયા ૨ લાખ હતી. હજી મહુઆને ૧૦ ઈંજેક્શન માટે રૂપિયા ૫ લાખ ચૂકવવાના હતા. તે વિચારવા લાગી કે બાકીના ૭૫ ઈંજેક્શનની વ્યવસ્થા કેવી રીતે થશે? તે મનોમન પોતાના ઘરેણાની કિંમત લગાવી હતી, જે લગભગ રૂપિયા ૧૦ લાખની આસપાસના હતા. જેાકે હવે તેના સિવાય તેની પાસે બીજું કંઈ જ રહ્યું નહોતું.
વિચાર્યું કે રૂપિયા ૧૦ લાખમાં બધું થશે. મહુઆ જ્યારે સવારે નહાવા માટે ભાઈભાભીના ઘરે પહોંચી ત્યારે યુગને જેાઈને તેનું મન દુખી થઈ ગયું. પછી ફટાફટ નહાઈને અનિલા માટે ચાનાસ્તો પેક કરાવીને જ્યારે મહુઆ જવાલાગી ત્યારે અનિકેતે કહ્યું, ‘‘દીદી અમે તમને હોસ્પિટલ મૂકીને, ડોક્ટર સાથે વાત કરી લીધા પછી મેજિસ્ટ્રેટની ઓફિસે જઈશું.’’
‘‘ડોક્ટર પાસેથી લખાવવું જરૂરી છે કે આ ઈંજેક્શન અમિત જીજુ માટે ખૂબ જરૂરી છે.’’
પૂરા રસ્તામાં બંને મહુઆને હિંમત આપી રહ્યા હતા. હોસ્પિટલમાં ડોક્ટર સાથે વાત કરી લીધા પછી અમિતને જેાઈને અનંત અને અનિકેત અનિલાની પાસે આવ્યા અને કહ્યું, ‘‘બસ, હવે ગમે તે થઈ જાય અમે ઈંજેક્શન લઈને જ આવીશું.’’
મહુઆએ ખૂબ દયામણા સ્વરે કહ્યું, ‘‘એક વાર અમિત ડિસ્ચાર્જ થયા પછી તરત તમારા પૈસા પરત કરી દઈશ. હાલમાં અમારું એકાઉન્ટ ખાલી થઈ ગયું છે.’’ પછી અચાનક ડૂસકાં ભરીભરીને રડવા લાગી. અનંતે મહુઆના માથા પર હાથ મૂકતા કહ્યું, ‘‘વ્યાજ સહિત પરત લઈશું, હાલમાં તું માત્ર પોતાનું ધ્યાન રાખ અને ટેન્શન ન લે. અમે બધા છીએ ચિંતા કરવા માટે.’’
પૂરો દિવસ પસાર થઈ ગયો, પરંતુ અનંત કે અનિકેતનો કોઈ ફોન ન આવ્યો. મહુઆ વિચારી રહીહતી કે તેમણે ફોન એટલા માટે નહીં કર્યો હોય, કારણ કે તેઓ ઈંજેક્શન લઈને આવી રહ્યા હશે.
લગભગ રાત્રિના ૯ વાગે ખૂબ થાકેલી સ્થિતિમાં અનિકેત ખાવાનું લઈને આવ્યો અને દિલાસો આપતા કહ્યું, ‘‘બધું પેપરવર્ક પૂરું થઈ ગયું છે, પરંતુ હાલમાં સરકાર પાસે ઈંજેક્શનનો સ્ટોક નથી. કદાચ એકૃબે દિવસમાં આવશે.’’
મહુઆએ કહ્યું, ‘‘અનિકેત એક દિવસ સુધીના ઈંજેક્શન બચ્યા છે. બ્લેકમાં મળતા હોય તો તે રીતે પણ વ્યવસ્થા કરી લે. હું અમારો ફ્લેટ વેચી નાખીશ.’’
આ સમયે અનિકેતની સમજમાં કઈ આવી રહ્યું નહોતું કે હવે પોતે શું કરે?
આમતેમ ખૂબ તપાસ કરતા એક દિવસના ઈંજેક્શનની વ્યવસ્થા થઈ ગઈ. આજે ફરીથી અનિકેત અને અનંત સરકારી હોસ્પિટલમાં ઈંજેક્શન માટે ગયા હતા. મહુઆથી અમિતની પીડા જેાઈ શકાતી નહોતી. આજે આ વાતને ૧ મહિનો થઈ ગયો હતો. હવે મહુઆ પણ માનસિક અને શારીરિક રીતે એટલી થાકી ગઈ હતી કે તેને લાગી રહ્યું હતું કે હવે આ સ્થિતિ ક્યાં સુધી રહેશે?

તે મનોમન અમિતના મોતની કામના કરતી. આ જિંદગી અને મોત વચ્ચેનો ઉંદરબિલાડીનો ખેલ તેની સહનશક્તિની બહાર હતો. મહુઆને લાગતું હતું કે આ બ્લેક ફંગસ ધીરેધીરે તેના પૂરા પરિવારને ખાઈ જશે.
એટલામાં અનંત આવ્યો અને અનિલાને કહ્યું, ‘‘મેં અમેરિકામાં મારા મામી સાથે વાત કરી છે, કંઈક જરૂર થશે. સરકાર પાસેથી આશા રાખવી આપણી ભૂલ છે.’’
મહુઆ બધું સાંભળીને નજરઅંદાજ કરી રહી હતી. અનંતે ફરીથી દબાયેલા અવાજે અનિલાને કહ્યું, ‘‘અનિકેતને પણ તાવ આવી ગયો છે અને તે આઈસોલેટેડ છે, પરંતુ હું બધું સંભાળી લઈશ.’’
અચાનક મહુઆ ઊભી થઈ અને પાગલની જેમ બૂમો પાડવા લાગી, ‘‘તમે બધા અહીંથી દૂર ચાલ્યા જાઓ… આ બ્લેક ફંગસ બીમારી નથી, પરંતુ કાળ છે, તે બધાને મારી નાખશે.’’

અનિલા જેટલી તેને શાંત કરવાનો પ્રયત્ન કરતી, તેટલી તે બમણા અવાજથી બૂમો પાડતી. એટલામાં ડોક્ટરે આવીને મહુઆને વેક્સિનનું ઈંજેક્શન લગાવ્યું. મહુઆ ઊંઘમાં પણ બડબડાટ કરતી હતી, ‘‘આ બ્લેક ફંગસ આપણી લોકશાહીની સાચી તસવીર છે, જ્યાં ભ્રષ્ટાચાર અને છેતરપિંડીની બોલબાલા છે. મારે આવી જિંદગી નથી જેાઈતી, હું રોજ મરું છું અને રોજ જીવું છું.’’
અનિલા પણ મહુઆની સ્થિતિ જેાઈને રડતી હતી અને અનંતના ચહેરા પર પણ ચિંતાની રેખા સ્પષ્ટ દેખાતી હતી. એવું પ્રતીત થઈ રહ્યું હતું કે આ બ્લેક ફંગસ દર્દીની સાથેસાથે તેના પૂરા પરિવારને પણ એક કાળા પડછાયાની જેમ ચોંટી જશે. •

અંતથી આરંભ

વાર્તા • એસ. ભાગ્યમ શર્મા

રવિવારનો દિવસ હતો. શ્વેતા પોતાના પગના નખને શેપ આપી રહી હતી, એટલામાં રૂમનો દરવાજેા ખખડાવવાનો અવાજ સંભળાયો.
‘‘હેલો, શું તમારું નામ શ્વેતા છે?’’
‘‘હા, પણ તમે કોણ, મેં તમને ઓળખ્યા નહીં?’’
‘‘મારું નામ ગિરિજા છે. હું રૂપરાજની પત્ની છું. હવે હું કોણ છું તે સમજમાં આવી ગયું હશે?’’
આ સમયે શ્વેતા કોઈ જવાબ ન આપી શકી, પણ તેને આઘાત લાગ્યો હતો.
‘‘અહીં બેસીને આરામથી વાત નહીં થઈ શકે. ચાલો નજીકની હોટલમાં જઈને નાસ્તો કરતાંકરતાં વાતો કરીએ.’’ ગિરિજાએ કહ્યું.
ગિરિજાના અવાજમાં જે ગંભીરતા હતી તે જેાઈને શ્વેતા પણ તેની વાત સાથે સંમત થઈ ગઈ. જેાકે તેના મનમાં હજારો પ્રશ્નો ઊઠી રહ્યા હતા.
શ્વેતા જ્યાં કામ કરતી હતી, ત્યાં રૂપરાજ એક મોટો અધિકારી હતો. લગભગ ૩ હજાર પુરુષમહિલા અહીં સાથે કામ કરતા હતા. તેથી એકબીજાને મળવુંહળવું સ્વાભાવિક હતું. એક જ કંપનીમાં કામ કરતા હોવાથી ઘણી વાર રૂપરાજ સાથે તેની વાતચીત થઈ હતી. એક દિવસ લિફ્ટમાં સાથે આવવાની બંનેને તક પણ મળી.
તે સમયે મોબાઈલ નંબરની આપલે પણ થઈ. રૂપરાજનો ફોન આવતા વાત કરવા હું ના ન પાડી શકી. પછી મને પણ તેની સાથે વાત કરવાનું ગમવા લાગ્યું અને તેને મળવાની ઈચ્છા થવા લાગી. પછી અમારો પ્રેમ શરૂ થયો. શ્વેતાને લાગ્યું કે હવે પોતાના પ્રેમ લગ્નમાં પરિણમવો જેાઈએ.
‘‘હું પરિણીત છું…’’ રૂપરાજે થોડા ખચકાટ સાથે કહ્યું.
‘‘મારી પત્ની એક રાક્ષસણી છે. સ્થૂળ અને કદરૂપી જ નહીં નિ:સંતાન પણ છે. હંમેશાં ગુસ્સો કરતી રહે છે. સામાન ઉઠાવીને ફેંકતી રહે છે. પ્રેમથી ક્યારેય એક શબ્દ પણ બોલતી નથી. મને ઘરે જવાની ઈચ્છા થતી નથી…’’ કહેતા બંને હાથ ટેબલ પર મૂકીને રડવા લાગ્યો, ‘‘જેાતા જ તું મને ગમી ગઈ હતી. હું બધું ભૂલી ગયો હતો કે હું એક પરિણીત પુરુષ છું. મને લાગ્યું હતું કે જેા તને આ વાતની જાણ થશે તો પછી તું મારી સાથે સંબંધ નહીં રાખે. તેથી મેં હકીકત તારાથી છુપાવી હતી. હવે મને છોડીને ન જતી શ્વેતા…’’
આ વાત સાંભળ્યા પછી શ્વેતાને રૂપરાજ પ્રત્યે જે પ્રેમ હતો તે ખૂબ વધી ગયો. આટલા પ્રેમથી રહેતા પતિને પ્રેમ ન કરનારી પત્ની પર ગુસ્સો આવી ગયો.
‘‘તું ચિંતા ન કર. હું તેને ડિવોર્સ આપી દઈશ અને ત્યાર પછી આપણે લગ્ન કરી લઈશું… પરંતુ ત્યાં સુધીમાં હું તને જેાયા વિના રહી શકું તેમ નથી… હોસ્ટેલમાં આવવું શક્ય નથી.’’
‘‘હવે એક નવું ઘર લઈ લઉં છું. તું ત્યાં જ રહે. મારા જલદી ડિવોર્સ થઈ જશે.’’ પછી શ્વેતાને પણ વિશ્વાસ થઈ ગયો હતો. જેાકે તેની પત્ની આ રીતે આવીને ઊભી થશે, તેણે વિચાર્યું જ નહોતું.

હોટલમાં આવીને શ્વેતા અને ગિરિજા એક અલગ કેબિનમાં બેઠા. ઓર્ડર આપીને ગિરિજાએ મૌન તોડ્યું, ‘‘શું વાત છે શ્વેતા, તું કંઈ જ બોલતી નથી… હું શું કહીશ તેનો તને ડર લાગે છે કે શું?’’
‘‘હું… અહીં હોસ્ટેલમાં રહું છું તેની તમને કેવી રીતે જાણ થઈ?’’
ગિરિજા ખડખડાટ હસી, ‘‘પોતાનો પુરુષ અન્ય મહિલા પાસે જઈ રહ્યો છે શું તેને એક પત્ની સમજી નથી શકતી? પતિને જ્યારે પૂછ્યું ત્યારે તેમણે બરાબર જવાબ નહોતો આપ્યો… ત્યારે મેં એક ડિટેક્ટિવ એજન્સીની મદદ લીધી અને તેમણે મને તેની દરેક વાત સાચી જણાવી દીધી.
‘‘નાની ઉંમરમાં તારા માતાપિતાનું મૃત્યુ થયું હતું અને તારું કોઈ નજીકનું સંબંધી પણ નથી. ઓફિસમાં તું કોઈની સાથે વધારે વાતચીત નથી કરતી.’’
‘‘તું માત્ર શુક્રવારે જ સાડી પહેરે છે અને બાકીના દિવસોમાં ચૂડીદાર અથવા કોઈ વેસ્ટર્ન ડ્રેસ પહેરે છે. ગત સમયે જ્યારે તું રૂપરાજ સાથે બહાર ગઈ હતી ત્યારે તેણે તને એક પિંક કલરની સિલ્કની સાડી અપાવી હતી. તે પણ હું જાણું છું.’’
શ્વેતાએ અપરાધિક ભાવથી પોતાનું માથું ઝુકાવી દીધું.
‘‘ચાલ રાખી લે.’’ એમ કહીને એક ચોકલેટ આપનાર પણ તારું કોઈ નથી. પછી એક ગંભીર માણસના જીવનમાં આવતા જ તું લપસી પડી. હું દેખાવે સુંદર નથી, થોડી સ્થૂળ છું એટલે કે અમારા મેળ વિનાના લગ્ન થયા હતા.

‘‘મારી બહેને એક છોકરાને પ્રેમ કર્યો હતો, તે કોણ છે, કેવો છે તેની મારા પપ્પાએ તપાસ નહોતી કરી. માત્ર તે છોકરા સાથે વાત કરીને તેમણે દીદીના લગ્ન કરાવી દીધા. જેાકે મારા પપ્પાએ છોકરા વિશે તપાસ કરવી જેાઈતી હતી. જેા છોકરો યોગ્ય હોય તો જ લગ્ન કરાવવા હતા, પરંતુ એવું થયું નહોતું.
‘‘તે છોકરો સારો ન હોવાથી મારી દીદીએ આત્મહત્યા કરી લીધી. પછી હું પણ ક્યાંક પ્રેમમાં ન પડી જઉં એમ વિચારીને તે ડરી ગયા અને ઓફિસમાં કામ કરતા રૂપરાજ સાથે ખૂબ ઉતાવળે મારા લગ્ન કરાવી દીધા.
‘‘પરંતુ રૂપરાજની નજર તો મારા પપ્પાના પૈસા પર હતી અને તે કંઈ સમજે તે પહેલાં તેમનું મૃત્યુ થયું. અમારે બાળકો નથી તે એક બહાનું છે. જેમને બાળકો નથી હોતા, શું તે ખુશીથી રહી નથી શકતા? દિલમાં પ્રેમ હોય તો એ શક્ય હોય છે…’’ ગિરિજા રડમશ થઈ ગઈ અને આંખમાં આંસુ આવી ગયા.
આ સમયે શ્વેતાને પોતાની ભૂલનો અહેસાસ થઈ ગયો.
‘‘સમસ્યા જણાવીને સાંત્વના મેળવવા હું અહીં નથી આવી. મારા પતિને તું છોડી દે એમ પણ હું તને ન કહું. જ્યારે તેણે મારા શરીરનું બહાનું બનાવીને અન્ય મહિલાને શોધી લીધી છે તો પછી મારા દાંપત્યજીવનનો હવે કોઈ અર્થ નથી રહ્યો. આ વાત પણ મને સમજઈ ગઈ છે.’’
‘મને સમજવવા માટે મા હોત તો મારાથી આ ભૂલ ન થઈ હોત…’ શ્વેતા વિચારવા લાગી.

‘‘તું કેવી છોકરી છે શ્વેતા… તારી સાથે કામ કરતો કોઈ છોકરો એમ કહે કે હું તને પ્રેમ કરું છું તો શું તેના એવું કહેતા જ તારે હોશ ગુમાવી દેવા જેાઈએ? તારા પૂછ્યા પછી જેા તે એમ કહે કે તે પરિણીત છે, તેની પત્ની સુંદર નથી તો શું તારે તેના પર વિશ્વાસ કરવો જેાઈએ? તારે તેના વિશે પૂછપરછ કરીને હકીકતની જાણકારી મેળવવી જેાઈએ ને?’’
‘‘મને એક ફોન તો કરી શકતી હતી ને… તું એકલી છે અને નોકરી કરી રહી છે, તો પછી આ સેકન્ડ હેન્ડ હસબંડ સાથે કેમ રહેવા ઈચ્છે છે?’’
‘‘શું તને કાયદાની જાણકારી નથી… તે જેા ડિવોર્સ માંગશે તો હું તેને આપી દઈશ એવું તેં કેમ વિચારી લીધું? હજી રૂપરાજે ડિવોર્સની અરજી પણ દાખલ નથી કરી. વળી, જે અરજી કરી દે તો પણ ડિવોર્સ મળવામાં ૨ વર્ષ થશે.’’
‘‘જેા હું ડિવોર્સનો વિરોધ કરું તો હજી વધારે સમય પણ લાગી શકે છે અને ત્યાં સુધીમાં રૂપરાજ તારી સાથે લગ્ન પણ ન કરી શકે.’’
આ સમયે ગિરિજાની ગંભીર અને સાચી વાતનો શ્વેતા પાસે કોઈ જવાબ નહોતો.
‘‘હવે મારે શું કરવું જેાઈએ, તે મારી સમજમાં નથી આવી રહ્યું… તમે જ કહો ને.’’ શ્વેતાએ કહ્યું.
‘‘અમારા ઘરમાં પ્રેમના લીધે અગાઉ આત્મહત્યા થઈ ગઈ છે અને એવી ઘટના અહીં નહીં બને તે વાતને ધ્યાનમાં રાખીને હું અહીં આવી છું. હોસ્ટેલમાં જા અને શાંતિથી વિચાર. તને રૂપરાજ પ્રત્યે કેટલો પ્રેમ છે અને રૂપરાજને તારા માટે, સાથે તપાસી લે કે પ્રેમ કેટલો સાચો છે?’’
‘‘અમારા ડિવોર્સ થશે પછી રૂપિયા, મકાન એટલે કે બધું જ મારી પાસે આવશે. એક બૂમ પાડતા જ માણસ હાજર, ખૂબ મોટો બંગલો અને પૂરો સમય ડ્રાઈવર સાથેની ગાડી ઊભી હોય છે. શું આ બધી સગવડ છોડવા માટે રૂપરાજ તૈયાર થશે? તે પણ જાણી લે.’’
‘‘જેા આ તમામ સુખસગવડ છોડીને તે તારી સાથે આવવા તૈયાર છે તો તે સાચો પ્રેમ છે. પછી તું તેની સાથે લગ્ન કરી લે અને ખુશ રહે, પરંતુ પહેલા તેને ચકાસી લે અને હકીકત જાણી લે. જેા કોઈ માણસ દગો સહન કરતો હોય ત્યારે તેને દગો આપનાર પણ સામે એક માણસ જ હોય છે.
‘‘રૂપરાજની વાત પર વિશ્વાસ કરીને તરત હોસ્ટેલ ખાલી કરીને એક નવું મકાન લઈને જતી ન રહેતી. મારું માનવું છે કે હું જે પણ કહી રહી છું તેને તું સમજતી હોઈશ. ઉતાવળ કરવાની કોઈ જ જરૂર નથી. તારે કોઈ મદદની જરૂર હોય તો મને ફોન કરજે.’’ કહીને ગિરિજા બિલ ચૂકવીને બહાર નીકળી ગઈ.
રૂપરાજે ગિરિજા વિશે જે કંઈ જણાવ્યું હતું તેમાં અને આ ગિરિજા વચ્ચે કેટલો ફરક છે… આ બધું જેાયા વિના હું રૂપરાજના પ્રેમમાં કેવી રીતે ફસાઈ ગઈ… આ મારી ભૂલ છે. આ બધું તેણે જરૂર અનુભવ્યું.

પછી પોતાને કંઈ જ ખબર નથી એવો ડોળ કરીને શ્વેતાએ રૂપરાજ સાથે વાત કરી. ડિવોર્સ વિશે પ્રશ્ન પૂછતા તેણે ખૂબ ઉદ્ધતાઈથી જવાબ આપ્યો. તેને શ્વતાને અલગ મકાન રાખવામાં રસ હતો એટલે કે શ્વેતા સાથે છુપાઈને જિંદગી જીવવાની જે જાળ તેણે બિછાવી હતી તે હવે શ્વેતાની સમજમાં આવી ગઈ, ત્યારે તેને તેના પર ખૂબ ગુસ્સો આવી ગયો.
‘‘અરે તું તો સંતો જેવી વાત કરે છે. મારી સાથે કેટલા દિવસથી હરેફરે છે, કેટલા દિવસ હોટલમાં આવી છે, આ બધું જેા હું સોશિયલ પ્લેટફોર્મ પર મૂકી દઈશ તો પછી તારી સાથે લગ્ન કોણ કરશે. હું જે કહું છું તે જ કર, નહીં તો હું શું કરીશ તે હું જ નથી જાણતો.’’
શ્વેતા ડરી ગઈ. પછી તેણે ગિરિજાની મદદ માંગી.
ગિરિજાએ સમજવ્યું, ‘‘તે તને ધમકાવે છે તો તું કેમ ડરે છે… જે કૂતરા ભસતા હોય છે તે કરડતા નથી હોતા. તારા ફોટા અપલોડ કરતા શું તેના ફોટા નહીં આવે? બીજી વાત એ કે તેણે કહ્યું છે કે તે ગમે તે કરી શકે છે તો તેને જણાવી દે કે તું આ વાતની પોલીસમાં ફરિયાદ કરી દઈશ. આમ પણ જ્યાં વિનમ્ર થવું જરૂરી હોય ત્યાં થવું પણ જેાઈએ, પરંતુ જેા કોઈ ધમકી આપે તો પછી તેનો હિંમતથી સામનો કરવો જેાઈએ.
લપસીને ખાડામાં પડવા જતી શ્વેતાનો હાથ પકડીને ગિરિજાએ બહાર ખેંચી લીધી અને તેને સાચો માર્ગ બતાવી દીધો હતો. તેમ છતાં શ્વેતા ઓફિસના લોકોની નજરને અને રૂપરાજની ધમકીને સહન કરી શકતી નહોતી.
આ સમયે ગિરિજાએ તેને કહ્યું, ‘‘તને સારું લાગતું ન હોય તો નોકરી છોડી દે શ્વેતા.’’
‘‘નોકરી છોડી દઉં, પણ કેવી રીતે?’’‘
‘‘શ્વેતા, તને ડ્રેસ ડિઝાઈનિંગનું કામ સારી રીતે આવડે છે… હવે એ ન પૂછ કે મને કેવી રીતે તેની ખબર પડી… મેં ડિટેક્ટિવ એજન્સી પાસેથી જાણી લીધું છે.’’
ગિરિજાએ આગળ જણાવ્યું, ‘‘સૌથી પહેલા એક નાની દુકાનથી આપણે શરૂઆત કરીશું અને આપણા બંનેના નામ પરથી દુકાનનું નામ રાખીશું શ્વેગી.’’
ગિરિજાની વાત સાંભળીને પછી શ્વેતાનું સ્વાભિમાન જાગી ગયું અને ત્યાર પછી પોતાના સખત પરિશ્રમના લીધે બંને સફળતાના માર્ગ પર આગળ ને આગળ વધતા ગયા. •

૯૧૧

રાતના ૨ વાગ્યા હતા. સામાન્ય ઠંડી પડી રહી હતી. દશેરા અને દિવાળીની રજાઓ પૂરી થઈ ગઈ હતી. ધનબાદ સ્ટેશનના પ્લેટફોર્મ નંબર ૨ પર ખૂબ ભીડ હતી. જેાકે તેમાં મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ હતા, જે તહેવાર પર દિલ્લીથી ધનબાદ આવ્યા હતા. ધનબાદ, બેકારો અને આસપાસના બાળકો ધોરણ ૧૨ પછી આગળના અભ્યાસ માટે દિલ્લી જતા હતા. આ એરિયામાં કોઈ સારી કોલેજ ન હોવાથી બાળકો પોતાના ઉજ્જ્વળ ભવિષ્ય માટે સ્કૂલ પછી દિલ્લી જવા ઈચ્છતા હતા. વળી, દિલ્લીમાં કોચિંગની પણ સારી સુવિધા મળતી હતી. અહીંથી તેઓ એન્જિનિયરિંગ, મેડિકલ વગેરેનું કોચિંગ લેતા હતા. કેટલાક તો ટેન્થ પછી તરત દિલ્લી ચાલ્યા જતા હતા અને હવે રજાઓ પછી તેઓ પરત દિલ્લી જઈ રહ્યા હતા.

તે બધા કાલકા મેલના આવવાની રાહ જેાઈ રહ્યા હતા. તેમાંથી ઘણા બધા પાસે રિઝર્વેશન નહોતું, તેઓ વેઈટિંગ ટિકિટ લઈને કોઈ પણ થ્રી ટાયરમાં ચઢી જવાના હતા. જ્યારે જેમની પાસે રિઝર્વેશન હતા તેમની બર્થ પર ૪-૫ જણ કોઈ પણ રીતે એડજસ્ટ થઈને દિલ્લી પહોંચી જતા. જેાકે આ પ્રકારની મુસાફરીની તેમને ટેવ હતી, મોટાભાગે રજાઓ પછી અહીં આવા દશ્યો જેાવા મળતા હતા. કેટલાક શ્રીમંત ઘરના છોકરા તાત્કાલિક અથવા એજન્ટ પાસેથી બ્લેકમાં ટિકિટ લઈ લેતા તો કેટલાક એસી કોચમાં જતા હતા, પરંતુ મોટાભાગના બાળકો તો થ્રી ટાયર કોચમાં જતા હતા. આમ પણ બધા માટે રિઝર્વેશન શક્ય પણ નથી હોતું.

રાત્રિના ૧૧ વાગ્યા હતા અને હજી ટ્રેનના આગમનને ૧ કલાકનો સમય બાકી હતો. ટ્રેન થોડી લેટ હતી. રોહિત ખભા પર બેગપેક લટકાવીને ચાલી રહ્યો હતો. તેની નજર કોઈ પરિચિતને શોધી રહી હતી. જેની પાસે રિઝર્વેશન ટિકિટ હોય. એટલામાં તેની નજર મનોજ પર પડી ત્યારે તેને પૂછ્યું, ‘‘તને શું બર્થ મળી ગઈ છે?’’

‘‘અરે ના યાર, પરંતુ આપણા મહોલ્લાની સુનીતાને તો તું ઓળખે જ છે ને? એસ-૭ કોચમાં તેનું રિઝર્વેશન છે. જેા તે આવી જ રહી છે, તેના પપ્પા સાથે.’’ પ્લેટફોર્મ પર તે દીકરી સાથે આવીને ઊભા રહ્યા. મનોજે તેમને કહ્યું, ‘‘અંકલ નમસ્તે. તમારે જવું હોય તો જઈ શકો છો. અમે છીએ ને. સુનીતાને કોઈ મુશ્કેલી નહીં પડવા દઈએ.’’
એટલામાં એનાઉન્સ થયું, ‘‘કાલકા મેલ પોતાના નિશ્ચિત સમયથી ૪૫ મિનિટ લેટ ચાલી રહી છે… મુસાફરોની અસુવિધા બદલ અમે દુખી છીએ.’’

સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘હા પપ્પા. હવે તમે જાઓ. થોડી વારમાં આપણી પાડોશની મનીષા પણ આવશે. તેની બર્થ મારા કોચમાં છે… વળી બીજા પણ ઘણા ઓળખીતા ફ્રેન્ડ્સ છે. તમે ચિંતા ન કરો અને ઘરે જાઓ. અમે બધું મેનેજ કરી લઈશું.’’

સુનીતા ના પપ્પા આવી ગયા. થોડી વારમાં મનીષા પણ આવી ગઈ. રોહિત, મનોજ, સુનીતા અને મનીષા ચારેય એક કોલોનીમાં રહેતા હતા, પરંતુ અલગઅલગ સેક્ટરમાં. બંને છોકરા એન્જિનિયરિંગના સેકન્ડ યરમાં હતા, જ્યારે છોકરીઓ ગ્રેજ્યુએશન કરી રહી હતી. આ બધામાં સુનીતા સૌથી શ્રીમંત પરિવારની હતી. રોહિત અને મનોજના પિતા કોલ ઈન્ડિયામાં ક્લાર્ક હતા, મનીષાના પિતા કોલ ઈન્ડિયામાં લેબર ઓફિસર અને સુનીતાના પિતા કોન્ટ્રાક્ટર. સુનીતાના પિતા દેશના ઘણા બધા ભાગમાં કોલસા સપ્લાય કરતા હતા.
રોહિતે કહ્યું, ‘‘મારી અને મનોજ પાસે રિઝર્વેશન ટિકિટ નથી. તમે મદદ કરજેા. તમે બંને બર્થ પર બેસી જજે અને બીજા બર્થ પર અમે બંને બેસીશું. જે ભાડું શેર કરવાનું થશે તો તે પણ શેર કરી લઈશું.’’

સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘શું મૂર્ખ જેવી વાત કરી રહ્યા છો? શું આવું પહેલી વાર થયું છે? આ પહેલા પણ તમે લોકો અમારા બર્થ પર ગયા છો ને, શું ત્યારે અમે તમારી પાસેથી પૈસા લીધા હતા? તો પછી આવી વાત ન કરો, પરંતુ આ વખતે અમને બંનેને લેડીઝ ક્વોટામાં બર્થ મળી છે.’’
મનીષા બોલી, ‘‘હા, એસ-૭ માં બર્થ નંબર ૧ થી ૮ લેડીઝ ક્વોટા છે. અમે શેર કરી લઈશું, પરંતુ બીજી મહિલાઓએ હોબાળો મચાવ્યો તો શું કરીશું?’’
મનોજે કહ્યું, ‘‘અમે પહેલા પણ આ સિચ્યુએશનનો સામનો કરી ચૂક્યા છીએ. અમે હેન્ડલ કરી લઈશું, ચિંતા ન કરો.’’

ટ્રેન આવતા બધા કોચમાં જઈને બેસી ગયા. લેડીઝ ક્વોટામાં એક વૃદ્ધ મહિલા પણ હતી. તેણે કહ્યું, ‘‘તમે બંને છોકરા અહીં ન બેસી શકો.’’ સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘અરે આંટી તમે અહીંના લાગો છો. તમે જાણતા હશો કે આ સીઝનમાં સ્ટુડન્ટ અહીંથી દિલ્લી જતા હોય છે અને ટ્રેનમાં ભીડ પણ એટલી છે કે એડજસ્ટ કરવું પડે છે.’’
‘‘સારું ઠીક છે, પરંતુ ચુપચાપ બેસજેા. તમે લોકો ન ઊંઘો છો કે ન બીજાને ઊંઘવા દો છો.’’ થોડી વારમાં ટીટી આવ્યો, ટિકિટ ચેક કર્યા પછી તેણે છોકરાઓને કડક અવાજમાં કહ્યું, ‘‘તમે અહીં ન બેસી શકો. એક તો વેઈટિંગની ટિકિટ, ઉપરથી લેડીઝ ક્વોટામાં આવીને બેસી ગયા છો. હવે પછીના સ્ટેશને તમે કોચમાંથી ઊતરી જજેા.’’

મનોજે કહ્યું, ‘‘કદાચ તમે અમને ઓળખતા નથી. તમારો દીકરો પણ આવતા વર્ષે દિલ્લી જશે ભણવા માટે. તેનું એવું રેગિંગ કરીશ કે તે રડતાંરડતાં પાછો આ જ ટ્રેનમાં ધનબાદ આવશે. હવે તમારી મરજી.’’
ટીટીએ કહ્યું, ‘‘તમે ઈચ્છો તે કરો. હું મુગલસરાઈમાં ઊતરી જઈશ, આગળ તમે જેાઈ લેજેા.’’
‘‘અરે આગળ અમે જેાઈ લઈશું. તમે તમારા આવનાર રિલીવરને કહી દો કે અમને તે પરેશાન ન કરે તો સારું રહેશે.’’

સવારના ૭ વાગે ટ્રેન મુગલસરાઈ પહોંચી. અહીં ટ્રેન થોડો સમય રોકાઈ. રોહિત અને મનોજ બંને પ્લેટફોર્મ પર ઊતરીને ટી-સ્ટોલ પર સિગારેટ પીવા લાગ્યા. તેમને જેાઈને સુનીતા અને મનીષા પણ પ્લેટફોર્મ પર ઊતરી ગયા. સુનીતાએ મનીષાને કહ્યું, ‘‘ચાલ, સિગારેટના ૧-૨ કશ આપણે પણ મારી લઈએ.’’
‘‘અરે આવી જાઓ, તમે પણ પીઓ.’’ મનોજે કહ્યું અને ચા વાળા પાસેથી ૨ કપ ચા લઈને તેમને આપી.

સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘અને સિગારેટ?’’
મનોજે પોતાની સિગારેટ લંબાવતા કહ્યું, ‘‘લે ૨ કશ તું પણ મારી લે અને મનીષાને જેાઈતી હોય તો…?’’
‘‘ના, મારે નથી જેાઈતી.’’ મનીષા બોલી.
સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘હું શેર નહીં કરું. મારે અલગ સિગારેટ જેાઈએ.’’
મનોજે તેને સિગારેટ સળગાવીને આપી. ૨-૩ કશ માર્યા પછી સુનીતાએ સિગારેટ ફેંકીને પોતાના સેન્ડલથી બુઝાવી દીધી.
આ જેાઈને મનોજે કહ્યું, ‘‘તને પીતા જેાઈને નથી લાગતું કે તું પહેલી વાર પી રહી છે. તેં તો મારી સિગારેટ બરબાદ કરી નાખી.’’
‘‘પૈસા જેાઈએ છે તારી સિગારેટના?’’
‘‘તારી સાથે બોલવું પણ નકામું છે.’’
પછી બધા ફરીથી ટ્રેનમાં આવીને બેસી ગયા.

રાત્રિના લગભગ ૯ વાગે ટ્રેન દિલ્લી પહોંચી. ચારેયે એક ટેક્સી કરી લીધી અને મનીષા તથા સુનીતાને તેમની હોસ્ટેલ પર ડ્રોપ કરીને મનોજ અને રોહિત તેમની હોસ્ટેલ પહોંચી ગયા. આમ પણ ચારેય એક જ શહેર અને કોલોનીના રહેવાસી હતા, તેથી રજામાં ટ્રેનમાં આવવુંજવું સાથે રહેતું હતું. જેાકે મનોજ અને રોહિતની બ્રાંચ અલગ હતી, જ્યારે મનીષા અને સુનીતા એક જ બ્રાંચમાં હતા, તેથી તેમની વચ્ચે સારી મિત્રતા હતી. બંનેમાં સુનીતા સ્વભાવે થોડી ફ્રેંક અને ડોમિનેટિંગ હતી. કોઈની સાથે ન ગમતો વિવાદ થઈ જાય અથવા મનીષાને કોઈ પરેશાન કરતું ત્યારે તે તેને પ્રોટેક્ટ કરતી હતી. જેાકે મનીષા થોડી અંતર્મુખી હતી.

આ રીતે તેઓ ચારેય ક્યારેક ટ્રેનમાં મળતા તો ક્યારેક કોઈ મોલ અથવા મલ્ટિપ્લેક્સમાં, ત્યારે લાંબા સમય સુધી એકબીજા સાથે વાતો કરતા. મનોજ અને મનીષાના સ્વભાવ એકબીજાથી અલગ હતા, છતાં બંને એકબીજાની નજીક આવી ગયા હતા. પછી મનોજ અને રોહિતે પોતાનું બીટેક પૂરું કરી લીધું અને મનીષા તથા સુનીતાએ પીજી. મનોજે નોઈડામાં નોકરી જેાઈન કરી લીધી અને મનીષા સાથે માતાપિતાની ઈચ્છા વિરુદ્ધ જઈને કોર્ટમેરેજ કરી લીધા. રોહિત અને સુનીતા પણ તેમના લગ્નમાં આવ્યા હતા.

એક વર્ષ પછી બંને અમેરિકા ચાલ્યા ગયા. મનોજ એચ ૧ બી પર જેાબ મેળવીને ગયો હતો અને મનીષા આરશ્રત વિઝા પર. થોડા સમય પછી મનીષાને પણ નોકરી કરવાની મંજૂરી મળી ગઈ. તેમને ૨ દીકરી હતી. જેાકે મનીષાને વર્ક ફ્રોમ હોમ હતું અને તે તેના માટે એક વરદાનથી ઓછું નહોતું. વર્ક ફ્રોમ હોમ હોવાથી તે પોતાની દીકરીઓનું પણ ધ્યાન રાખી શકતી હતી. આ સમયગાળામાં રોહિત અને મનોજ તેમજ મનીષા અને સુનીતા વચ્ચે નિયમિત સંપર્ક પણ જળવાઈ રહ્યો હતો. ખાસ કરીને મનીષા અને સુનીતા વચ્ચે.

બીજી તરફ રોહિત અને સુનીતાએ પણ પુણેમાં નોકરી જેાઈન કરી લીધી હતી. થોડા મહિના પછી બંનેના લગ્ન થયા હતા. આ લગ્ન તેમના માતાપિતાની સહમતીથી થયા હતા. થોડા દિવસ પછી રોહિત અને સુનીતા પણ કેનેડા ચાલ્યા ગયા. આ સમયે પણ મનીષા અને સુનીતા વચ્ચે સારો સંપર્ક જળવાઈ રહ્યો.
હવે મનીષા અને મનોજના સંબંધમાં થોડી ખટાશ આવવા લાગી હતી. મનોજ રોજ રાત્રે દારૂ પીતો અને મનીષાને પણ પીવા માટે આગ્રહ કરતો, પરંતુ મનીષા તેના આગ્રહ છતાં પીતી નહોતી. આ વાતથી મનોજ નારાજ થઈ જતો અને અપશબ્દો બોલવા લાગતો.

ધીરેધીરે તેમની વચ્ચે કડવાશ વધતી ગઈ, પરંતુ મનીષાએ સુનીતા સામે પોતાનું દુખ વ્યક્ત કર્યું નહોતું. એક વાર મનોજે મનીષા પર હાથ સુધ્ધાં ઉપાડી દીધો હતો. આ રીતે લડતાઝઘડતા લગભગ ૧૦ વર્ષ પસાર થયા.

એક વાર જ્યારે મનીષા અને સુનીતા વીડિયો કોલ પર ચેટ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે મનોજે કોલબેલ વગાડ્યો. મનીષાને દરવાજેા ખોલવામાં થોડી વાર થઈ. તેણે હાથમાં ફોન પકડીને દરવાજેા ખોલ્યો હતો.
દરવાજેા ખોલતા જ મનોજ તેની પર ગુસ્સો ઉતારવા લાગ્યો, ‘‘વિચ, તને ડોર ખોલવામાં આટલું મોડું કેમ થયું?’’
મનીષાએ તરત ફોન કાપી નાખ્યો, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં ખૂબ મોડું થઈ ગયું હતું અને સુનીતાને વાતને સમજવામાં વાર ન લાગી. પછી સુનીતાને પોતાની ખાસ સાહેલી મનીષાની ચિંતા થવા લાગી. થોડા દિવસ પછી તે સ્વયં મનીષાને મળવા અમેરિકા આવી ગઈ અને ૨ દિવસ ત્યાં રોકાઈ.

આ સમયે મનીષા અને મનોજ વચ્ચે વાતચીત માત્ર હા નામાં થતી રહેતી હતી. જ્યારે મનોજ ઓફિસે ગયો અને બાળકો સ્કૂલે ત્યારે એકાંત મળતા સુનીતાએ મનીષાને પૂછ્યું, ‘‘મનોજ આજકાલ થોડો નારાજ દેખાઈ રહ્યો છે, કોઈ ખાસ વાત હોય તો મને કહે?’’
‘‘ના, કોઈ ખાસ વાત નથી. કાલથી અમે એકબીજાથી નારાજ છીએ અને વાતચીત લગભગ બંધ છે, પરંતુ આપમેળે ૧-૨ દિવસમાં બધું ઠીક થઈ જશે.’’
‘‘આર યૂ સ્યોર? તું કહે તો મનોજ સાથે વાત કરીને પૂછી લઉં?’’
‘‘ના, ના, તેની જરૂર નથી. ક્યાંક એવું ન બને કે વાત વધારે વણસી જાય… હું મેનેજ કરી લઈશ.’’
‘‘ઓકે. તેમ છતાં જરૂર પડતા હું અથવા રોહિત તને મદદરૂપ થઈશું તો અમને ખૂબ ખુશી થશે.’’
પછી સુનીતા કેનેડા પરત આવી ગઈ. તેણે રોહિતને મનોજ અને મનીષા વિશે જણાવ્યું.
સુનીતાને કહ્યું, ‘‘હું મનીષાને ખૂબ પહેલાંથી અને ખૂબ સારી રીતે ઓળખું છું. તે અંતર્મુખી છે અને પોતાના મનની વાત કોઈને જણાવતી નથી. રોહિત, શું આપણે તેને મદદ ન કરવી જેાઈએ?’’
‘‘જરૂર કરવી જેાઈએ, પરંતુ શરત એ છે કે તે મદદ માંગે પછી. આમ પણ પતિપત્ની વચ્ચે ચંચુપાત કરવો ઠીક નથી. હાલ પૂરતું લેટ અસ વેઈટ એન્ડ વોચ.’’

થોડા દિવસ પછી સુનીતાએ મનીષાને ફોન કર્યો. ફોન તેની દીકરીએ ઉઠાવ્યો. સુનીતાને દીકરીનો અવાજ સંભળાયો, ‘‘મમ્મા, સુનીતા આંટીનો ફોન છે, શું કહું?’’
‘‘કહી દે, મમ્મી ઊંઘી ગઈ છે.’’
સુનીતાએ ફોન કાપી નાખ્યો. તેને દાળમાં કંઈક કાળું લાગ્યું. એક તો આ મનીષાના ઊંઘવાનો સમય નહોતો અને બીજું એ કે મનીષાનો અવાજ થોડો રડમશ હતો. તેની સમજમાં આવી ગયું કે જરૂર આજે મનીષા સાથે કંઈક ખોટું થયું હશે.
રોહિત ક્યારેક મનોજને ફોન કરતો ત્યારે રોહિત પણ અનુભવતો કે તેને વાતચીત કરવામાં કોઈ રસ નથી. થોડો સમય આડીઅવળી વાતો કરીને મનોજ કહેતો કે પછી વાત કરીશું, પરંતુ પછી મનોજ ક્યારેય તેને કોલ કરતો નહોતો. રોહિત તેને ૧૦-૧૫ દિવસના અંતરાળે હાલચાલ પૂછી લેતો હતો.
થોડા દિવસ પછી એક વાર સુનીતાએ મનીષાને ફોન કરીને પૂછ્યું, ‘‘સારું છે ને મનીષા? તું સામેથી ક્યારેય ફોન કરતી નથી.’’
‘‘શું કહું તને. હવે તો જીવવું એક મજબૂરી બની ગયું છે, તેથી જીવી રહી છું.’’
‘‘આવું કેમ બોલી રહી છે? હજી તારી ઉંમર ક્યાં છે? આગળ ખૂબ લાંબી જિંદગી પડી છે. જીવનમાં સુખદુખ તો આવતાજતા રહેશે.’’
‘‘અરે દુખ તો સહન કરી લઈશ, પરંતુ મારું જીવન હવે નાસૂર બની ગયું છે સુનીતા.’’ મનીષાએ કહ્યું.

‘‘એવું કંઈ જ નથી… આજકાલ દરેક પીડાનો ઈલાજ છે. એકવાર તું કહે તો ખરી?’’
મનીષાને થોડો સમય મૌન જેાઈને સુનીતાએ કહ્યું, ‘‘અરે, તું ચુપ કેમ થઈ ગઈ છે? જ્યાં સુધી કંઈ કહીશ નહીં, ત્યાં સુધી તારી તકલીફની મને જાણ કેવી રીતે થશે? આમ પણ મને થોડો અહેસાસ છે કે મનોજ તને જરૂર કરતા વધારે પરેશાન કરી રહ્યો છે.’’
પછી મનીષાએ ડૂસકા ભરતા કહ્યું, ‘‘૨-૨ દીકરી છે અને તેમના માટે જીવવું મારી મજબૂરી બની ગયું છે. પહેલા વાત માત્ર અપશબ્દો સુધી સીમિત રહેતી હતી, જ્યારે હવે તે દીકરીઓ સામે પણ મારી પર હાથ ઉપાડે છે અને તે પણ કારણ વિના.’’
‘‘આખરે તે શું ઈચ્છે છે તારી પાસેથી?’’
‘‘તું જાણે છે કે મારે વર્ક ફ્રોમ હોમ હોય છે મને ઘરથી બહાર જવાની જરૂર નથી હોતી… મને વધારે પડતા ભભકા પસંદ નથી.’’
‘‘મનોજ ઈચ્છે છે કે હું જીન્સશર્ટ્સ, ટીશર્ટ પહેરું, સ્વિમિંગ સૂટ પહેરીને સ્વિમ કરું, તેની અને તેના બીજા મિત્રો સાથે દારૂ પીઉં અને ડાન્સ કરું, પરંતુ આ બધું મારાથી થઈ શકે તેમ નથી. તેની સાથે ક્યાંક પાર્ટીમાં જાઉં છું ત્યારે હું ઈન્ડિયન ડ્રેસમાં હોઉં છું.’’
‘‘તેમાં ખોટું શું છે? તેના માટે તને કોઈ ફોર્સ ન કરી શકે.’’
‘‘આ બધી પુસ્તકોની વાત છે. પ્રેક્ટિકલ લાઈફમાં તે શક્ય નથી હોતું. હવે મનોજને તેની સાથે કામ કરતી પરિણીત ક્રિશ્ચિયન મહિલા અમાન્ડા મળી ગઈ છે, જે તેને ગમી ગઈ છે. ક્યારેક તે અમારા ઘરે આવે છે, ત્યારે તેની સામે પણ તે મારું અપમાન કરે છે.’’
‘‘તું આ બધું સહન કેમ કરે છે?’’
‘‘ન કરું તો શું રોજ તેના હાથનો માર ખાઉં?’’
‘‘તું અમેરિકામાં રહીને પણ આવી વાતો કરે છે? હા, એક કોલ ૯૧૧ પર કરી દે… તેનું બધું ઘમંડ ઊતરી જશે.’’
‘‘ના, મારાથી નહીં થઈ શકે.’’
‘‘તો પછી મર મરીમરીને.’’ કહેતા સુનીતાએ ગુસ્સામાં ફોન કાપી નાખ્યો.

આ ઘટનાના થોડા દિવસ પછી સુનીતા અને રોહિત અમેરિકા ગયા. જેાકે તેઓ નજીકના શહેરની હોટલમાં રોકાયા હતા. પછી સુનીતાએ મનીષાને ફોન કર્યો. આ સમયે મનીષાનો ફોન બેડરૂમમાં હતો અને તેની મોટી દીકરી ત્યાં જ હતી. તેણે કહ્યું, ‘‘વન મિનિટ આંટી, હું મમ્માને આપું છું.’’
ફોન વીડિયો કોલ હતો. દીકરી ફોન લઈને લિવિંગ રૂમમાં આવી જ્યાં મનોજ અને અમાન્ડા દારૂ પીને મ્યૂઝિક પર ડાન્સ કરી રહ્યા હતા. મનીષા અમાન્ડાને ઘરમાંથી બહાર કાઢી મૂકવા મનોજને કહી રહી હતી. મનોજ મનીષાને અપશબ્દો બોલી રહ્યો હતો અને કહેતો હતો, ‘‘તે જશે નહીં, તારે જવું હોય તો જઈ શકે છે.’’ ત્યાર પછી મનીષાને ઘસડીને બહાર કાઢવા લાગ્યો. આ સમયે અમાન્ડા પણ તેને સાથ આપી રહી હતી. મનીષાને દરવાજાની બહાર કાઢીને મનોજે દરવાજેા બંધ કરી દીધો. બીજી તરફ સુનીતા આ બધું જેાઈ રહી હતી અને રેકોર્ડ પણ કરી રહી હતી.
સુનીતાથી આ બધું સહન ન થયું અને તેણે ફોન કાપી નાખ્યો અને તરત ૯૧૧ પર કોલ કરીને પૂરી વાત જણાવી દીધી. થોડી મિનિટમાં મનીષાના ઘરે પોલીસ પહોંચી ગઈ અને પૂછ્યું, ‘‘અહીં મનીષા કોણ છે?’’
‘‘હું જ છું. શું વાત છે?’’
‘‘અમને સુનીતાએ ફોન કરીને તમને મદદ કરવા કહ્યું છે. સાથે સુનીતાએ અમને વીડિયો ક્લિપ પણ મોકલી છે. તમે સ્ટેટમેન્ટ રેકોર્ડ કરાવો.’’ પછી પૂછ્યું, ‘‘મનોજ કોણ છે?’’
‘‘તે મારા પતિ છે અને અંદર છે.’’
પોલીસે ડોરબેલ વગાડતા મનોજે દરવાજે ખોલ્યો ત્યારે પોલીસને સામે જેાઈને ખૂબ ડરી ગયો.
પોલીસે કહ્યું, ‘‘તમારે અમારી સાથે પોલીસ સ્ટેશન આવવું પડશે.’’
પોલીસ મનોજને લઈ ગઈ. સુનીતાએ ફોન પર મેસેજ મોકલ્યો હતો કે તું બંને દીકરીને લઈને મારી પાસે કેનેડા આવી જા અને અહીં પોતાની એક નવી જિંદગી શરૂ કર. •

કારણ

વાર્તા – ગરિમા પંકજ.

‘‘અરે સાચવીને બેટા.’’ મેટ્રોમાં ઝડપથી ચડતી પ્રિયાના ધક્કાથી આહત વૃદ્ધ મહિલા બોલી.
પ્રિયા ઉતાવળમાં આગળ વધી થઈ.
તે વૃદ્ધ મહિલાને આ વાત ખટકી ગઈ.
તે તેની નજીક જઈને બોલી, ‘‘બેટા, ગમે તેટલી ઉતાવળ કેમ ન હોય, પણ ક્યારેય શિષ્ટાચાર ન ભૂલવો જેાઈએ.
તેં મને ધક્કો મારીને મારા ચશ્માં પાડી નાખ્યા, તેની પર મારા કહેવા છતાં માફી માંગવાના બદલે ?આંખો કાઢી રહી છે.’’ હવે તો પ્રિયાએ તેમને વધારે ગુસ્સેથી જેાયા.
હું જાણું છું. પ્રિયાને ખૂબ જલદી ગુસ્સો આવી જાય છે.
તેમાં તેની કોઈ ભૂલ નથી.
તે ઘરમાં એકમાત્ર દીકરી છે.
સુંદર અને હોંશિયાર પણ.
તે જલદી નારાજ થઈ જાય છે તો સામાન્ય પણ તરત જ થઈ જાય છે.
તેને કોઈની રોકટોક કે બૂમાબૂમ કરવી નથી ગમતી.
તે ઉપરાંત તેને હારવું કે પાછળ રહેવું પણ નથી ગમતું, જે ઈચ્છે તે મેળવીને રહે છે.
હું તેને સારી રીતે સમજું છું. તેથી હંમેશાં તેની પાછળ રહું છું. આગળ ચાલવાનો કે રસ્તામાં આવવાનો પ્રયાસ નથી કરતી. જિંદગીએ મને એવી જ બનાવી છે.
બાળપણમાં મમ્મીને ગુમાવી દીધી હતી. પપ્પાએ બીજા લગ્ન કરી લીધા. સાવકી મમ્મીને હું બિલકુલ નહોતી ગમતી. હું સુંદર પણ નથી. સમવયસ્ક હોવા છતાં મારામાં અને પ્રિયામાં દિવસરાતનું અંતર છે. તે દૂધ જેવી સફેદ, સુંદર, નાજુક, મોટીમોટી આંખવાળી અને હું દરેક વસ્તુમાં સામાન્ય છું.
સ્વાભાવિક છે, પપ્પાની લાડલી પણ પ્રિયા જ હતી.
મારા પ્રત્યે તે માત્ર જવાબદારી નિભાવી રહ્યા હતા, પણ મેં બાળપણથી પરિસ્થિતિ સાથે સમજૂતી કરતા શીખી લીધું હતું.
મને કોઈની વાત ખરાબ નથી લાગતી. બધાની ચિંતા કરું છું, પણ એ વાતની ચિંતા ક્યારેય નથી કરતી કે મારી સાથે કોણ કેવો વ્યવહાર કરી રહ્યું છે.
જિંદગી જીવવાની મારી અલગ જ રીત હતી.
કદાચ એટલે જ પ્રિયાને હું ખૂબ ગમતી.
હું હંમેશાં તેનું સુરક્ષાકવચ બનીને ઊભી રહેતી.
આજે પણ એવું જ થયું. પ્રિયાને બચાવવા માટે હું સામે આવી ગઈ, ‘‘ના… ના… આંટી, તમે પ્લીઝ તેને કંઈ ન કહો, પ્રિયાએ તમને જેાયા નહોતા.
તે જલદીમાં હતી. તેના તરફથી હું માફી માંગું છું, પ્લીઝ, માફ કરી દો.’’
‘‘બેટા, જ્યારે તેં ભૂલ જ નથી કરી તો માફી કેમ માંગી રહી છે?
તેં તો મને ચશ્માં ઉપાડીને આપ્યા છે. તારા જેવી છોકરીના લીધે દુનિયામાં વૃદ્ધો માટે સન્માન બાકી છે, નહીં તો તેના જેવી છોકરીઓ તો…’’
‘‘મારા જેવી એટલે? ઓલ્ડ લેડી, ગળે પડી ગઈ છે.’’ વૃદ્ધ મહિલાને કહેતા પ્રિયા આગળ વધી.
મને પ્રિયાની આ વાત ખરાબ લાગી.
મેં વૃદ્ધ મહિલાને સહારો આપીને ખાલી સીટ પર બેસાડી અને તેમને ચશ્માં પહેરાવીને પ્રિયા પાસે પાછી આવી.
અમે બંને જલદીજલદી ઘરે પહોંચ્યા.
પ્રિયાનો મૂડ ઓફ હતો, પણ હું તેને ચિયરઅપ કરવાનો પ્રયાસ કરતી રહી.
હું માત્ર પ્રિયાની રક્ષક અથવા પાછળ ચાલતી મદદનીશ જ નહોતી, પણ તેની સાહેલી અને રાજદાર હતી.
તે તેના દિલની દરેક વાત સૌથી પહેલાં મારી સાથે શેર કરતી.
હું તેના પ્રેમ સંબંધની એકમાત્ર સાક્ષી હતી.
તે બોયફ્રેન્ડને મળવા ક્યારે જશે, આ વાત ઘરમાં બધાથી કેવી રીતે છુપાવવી અને આવજની વ્યવસ્થા કેવી રીતે કરવી, આ વાતનું ધ્યાન મારે રાખવું પડતું હતું.
પ્રિયા નો પહેલો બોયફ્રેન્ડ ૮ મા ધોરણમાં તેની સાથે ભણતો પ્રિન્સ હતો.
તેણે જ પ્રિયાને પ્રપોઝ કર્યું હતું. તેની કહાણી લગભગ ૪ વર્ષ સુધી ચાલી.
પછી પ્રિયાએ તેને ડિચ કરી દીધો. બીજેા બોયફ્રેન્ડ વર્તમાનમાં પણ પ્રિયા સાથે હતો. અમીર ઘરનો એકમાત્ર ચિરાગ વૈભવ નામનો વૈભવશાળી હતો.
પ્રિયાની સુંદરતાથી આકર્ષિત વૈભવે જ્યારે પ્રપોઝ કર્યું ત્યારે પ્રિયા ના ન પાડી શકી.
આજે પણ પ્રિયા તેની સાથે સંબંધ નિભાવી રહી છે, પણ તેની સાથે દિલથી જેાડાઈ ન શકી. બસ, બંને વચ્ચે ટાઈમપાસ રિલેશનશિપ જ છે.

પ્રિયાની નજર બીજા કોઈને શોધતી રહે છે.
તે દિવસે અમારે પિતરાઈના લગ્નમાં નોઈડા જવાનું હતું.
મમ્મીએ પહેલાં જ ચેતવણી આપી હતી કે બંને બહેન સમયસર તૈયાર થઈ જાઓ.
પ્રિયા માટે પપ્પા ખૂબ સુંદર વાદળી રંગનું ગાઉન લાવ્યા હતા, જ્યારે મેં મારો જૂનો મરૂન ડ્રેસ કાઢ્યો.
નવો ડ્રેસ પ્રિયાની કમજેારી છે.
તેથી જ્યારે પણ પપ્પા પ્રિયાને પાર્ટીમાં લઈ જાય ત્યારે આ રીતે નવો ડ્રેસ તેના બેડ પર ચોરીછૂપી મૂકી જતા.
આજે પણ પ્રિયાએ નવો ડ્રેસ જેાયો તો ખુશીથી નાચવા લાગી.
જલદી તૈયાર થઈને આવી તો બધા દંગ રહી ગયા. સુંદર લાગી રહી હતી.
‘‘આજે તું ઘણા યુવાનોને જખમી કરીને આવીશ.’’ મેં તેની છેડતી કરી તો તે મારી નજીક આવીને બોલી, ‘‘બધાના હોશ ઉડાવીને મારે શું કરવું છે, મને તો મારા સપનાના રાજકુમારની ઈચ્છા છે, જેને જેાઈને હું હોશમાં ન રહું.’’
‘‘જરૂર મળશે મેડમ, પણ અત્યારે સપનાની દુનિયામાંથી બહાર આવ અને પાર્ટીમાં ચાલ. શું ખબર કોઈ તારી રાહ જેાઈ રહ્યું હોય.’’
મેં તેની છેડતી કરીને કહ્યું તો તે હસવા લાગી.
પાર્ટીમાં પહોંચીને અમે મસ્તી કરવા લાગ્યા.
લગભગ ૧ કલાક થયો હતો. અચાનક પ્રિયા મને ખેંચીને દૂર લઈ ગઈ અને કાનમાં ધીરેથી બોલી, ‘‘પ્રજ્ઞા, તે જેા સામે, બ્લૂ સૂટમાં મારા સપનાનો રાજકુમાર ઊભો છે. મારે તેની સાથે લગ્ન કરવા છે.’’
હું ખુશ થઈ ગઈ, ‘‘સાચે પ્રિયા? શું તારી શોધ પૂરી થઈ?’’
‘‘હા.’’ પ્રિયાએ શરમાઈને કહ્યું.
સામે ઊભેલો નવયુવાન ખરેખર હેન્ડસમ અને ખુશમિજાજ લાગતો હતો.
મેં કહ્યું, ‘‘મને તારી પસંદ પર ગર્વ છે પ્રિયા, હું તપાસ કરું છું કે આ કોણ છે? ત્યાં સુધી તારે તેની સાથે મિત્રતા કરવાનો પ્રયાસ કરવો જેાઈએ.’’ તે રડમશ થતા બોલી, ‘‘એ જ તો સમસ્યા છે.
તે પહેલો છોકરો છે, જે મને ભાવ નથી આપી રહ્યો.
મેં ૧-૨ વાર પ્રયાસ કર્યો, પણ તે તેના પરિવારમાં બિઝી છે.’’
‘‘યાર, કેટલાક છોકરા શરમાળ હોય છે. શક્ય છે તે બીજા છોકરા જેવો બોલ્ડ ન હોય, જેા પહેલી મુલાકાતમાં મિત્રતા કરવા માટે ઉતાવળો થઈ જાય.’’
‘‘યાર, તેના આ અંદાજના લીધે આ છોકરો વધારે ગમે છે. મન થાય છે કે કોઈ પણ રીતે મારો બની જાય.’’
‘‘તું ચિંતા ન કર. હું તેના વિશે પૂરી વાત જાણું છું. પૂરી કુંડળી કડાવી લઈશ.’’ મેં તે છોકરા સામે જેાઈને કહ્યું.
મારા પ્રયાસથી તે છોકરા સંબંધિત તમામ માહિતી ભેગી કરી.
તે અમારા પિતરાઈના ફ્રેન્ડનો ભાઈ હતો. તેનું નામ મયૂર હતું.
રવિવાર ના દિવસે મયૂર અને તેનો પરિવાર પ્રિયાને જેાવા આવવાના હતા.
પ્રિયા ખૂબ ખુશ હતી. તે સૌથી સારો ડ્રેસ પહેરીને તૈયાર થઈ.
મેં ખૂબ મહેનતથી તેને મેકઅપ કર્યો. મેકઅપ કરીને વાળ ખુલ્લા રાખ્યા.
તે ખૂબ સુંદર લાગી રહી હતી.
પણ આજે પહેલીવાર પ્રિયા મને નર્વસ લાગી રહી હતી.
જ્યારે પ્રિયાને તેમની સામે લાવવામાં આવી ત્યારે મયૂર અને તેની મમ્મી તેને એકીટશે જેાઈ રહ્યા.
હું પણ નજીકમાં ઊભી તી. મયૂરે તો કંઈ ન કહ્યું, પણ તેની મમ્મીએ કોઈ ઔપચારિક વાતચીત વગર જે કહ્યું તે સાંભળીને અમે દંગ રહી ગયા.
છોકરાની મમ્મીએ કહ્યું, ‘‘સુંદરતા અને આકર્ષણ તો છોકરીમાં છે, પણ આગળ કોઈ વાત થાય તે પહેલાં માફી માંગીને હું આ સંબંધનો અસ્વીકાર કરું છું.’’ પ્રિયાનો ચહેરો ઊતરી ગયો.

પપ્પા પણ આ અનપેક્ષિત ઈન્કારથી આશ્ચર્યચકિત હતા.
મને પણ વિચિત્ર લાગી રહ્યું હતું.
પ્રિયા જેવી સુંદર અને શિક્ષિત મોટા ઘરની છોકરી મળવી કોઈના માટે પણ ખુશીની વાત છે અને પ્રિયા પણ આ સંબંધ માટે કેટલી ઉત્સાહિત હતી.
પપ્પાએ હાથ જેાડીને ધીરેથી પૂછ્યું, ‘‘આ ઈન્કારનું કારણ તો જણાવી દો.
મારી છોકરીમાં શું કમી છે?’’
છોકરાની મમ્મીએ વાત ફેરવી અને મારી સામે ઈશારો કરીને કહ્યું, ‘‘મને આ છોકરી ગમે છે. જેા તમે ઈચ્છો તો હું તેને મારી વહુ બનાવવા માંગુ છું.
તમે ઘરમાં વાત કરીને તમારો જવાબ આપજેા.’’
પપ્પાએ આશા સાથે મયૂર સામે જેાયું તો તે પણ હાથ જેાડીને બોલ્યો, ‘‘અંકલ, મમ્મી કહી રહી છે તે જ મારો જવાબ છે.
હું પણ ઈચ્છુ છું કે પ્રજ્ઞા મારી જીવનસાથી બને.’’ પ્રિયા રડતીરડતી અંદર ગઈ.
હું પણ તેની પાછળ પાછળ અંદર ગઈ.
તેમને વિદાય કરીને મમ્મીપપ્પા પણ પ્રિયાના રૂમમાં આવ્યા.
પ્રિયા કોઈની સાથે વાત કરવા તૈયાર નહોતી.
રડતીરડતી બોલી, ‘‘પ્લીઝ, તમે લોકો બહાર જાઓ. હું એકલી રહેવા ઈચ્છું છું.’’ અમે તેના રૂમની બહાર આવ્યા.
તે સમયે મારી સ્થિતિ વિચિત્ર થઈ રહી હતી. સમજાતું નહોતું કે હું શું કરું.
ગુનેગાર ન હોવા છતાં આજે હું બધાની નજરમાં ખટકી રહી હતી.
મમ્મી મને ગુસ્સેથી જેાઈ રહી હતી તો પ્રિયા પણ મને નજરઅંદાજ કરી રહી હતી.
મને પૂરી રાત ઊંઘ ન આવી.

બીજા દિવસે સવારે પણ પ્રિયા ઉદાસ લાગી.
બધાની નજરમાં હું દોષી હતી અને આ વાત સહન કરવી મારા માટે મુશ્કેલ હતી.
મેં નક્કી કર્યું કે હું મયૂરના પરિવારના ઈન્કારનું કારણ જાણીને રહીશ.
પ્રિયાને છોડીને તેમણે મને કેમ પસંદ કરી, જ્યારે પ્રિયા મારાથી અનેકગણી વધારે સુંદર અને સ્માર્ટ છે, હોંશિયાર છે. હું તો કંઈ પણ નથી.
કારણ જાણવા માટે હું મયૂરના ઘરે ગઈ. આલીશાન અને સુંદર ઘર હતું.
મહરીએ દરવાજેા ખોલ્યો અને મને અંદર આવવાનું કહ્યું.
ઘર સજાવેલું હતું.
હું ડ્રોઈંગરૂમમાં બેઠી હતી કે એટલામાં બાજુના રૂમમાંથી ચશ્માં લૂછતી વૃદ્ધ મહિલા આવી. હું તેમને ઓળખી ગઈ.
આ તો મેટ્રોવાળા તે જ વડીલ વૃદ્ધ મહિલા છે, તેમના ચશ્માં પ્રિયાએ નીચે પાડી નાખ્યા હતા.
મેં તેમને ચશ્માં ઉઠાવીને આપ્યા હતા.
હું પૂરી વાત સમજી ગઈ કે પ્રિયાને રિજેક્ટ કરીને તેમણે મને કેમ પસંદ કરી.
સામેથી મયૂરની મમ્મી બહાર આવી. સ્મિત કરીને બોલી, ‘‘બેટા, હું સમજી શકું છું કે તું શું પૂછવા આવી છે.
કદાચ તને તારા પ્રશ્નનો જવાબ મળી ગયો હશે. હકીકતમાં, તે દિવસે મેટ્રોમાં હું પણ હતી અને મેં બધું જેાયું હતું. સુંદરતા, રંગરૂપ, ધન આ બધાથી ઉપર એક વસ્તુ છે?અને તે છે સંસ્કાર.
અમને એક સભ્ય અને વ્યવહારકુશળ વહુ જેાઈએ બિલકુલ તારા જેવી.’’ હું બંનેના ચરણ સ્પર્શ કરવા આગળ વધી હતી પણ અમ્માએ મને ગળે લગાવી લીધી.
ઘરે ગઈ તો પ્રિયા નજરઅંદાજ કરી રહી હતી અને પોતાનું કામ કરવા લાગી.
હું તેની પાસે જઈને ધીરેથી બોલી, ‘‘કાલના ઈન્કારનું કારણ જાણવા હું મયૂરના ઘરે ગઈ હતી. તને યાદ છે તે વૃદ્ધ મહિલા, મેટ્રોમાં તારા ધક્કાથી ચશ્માં પડી ગયા હતા? હકીકતમાં, તે વૃદ્ધ મહિલા મયૂરનાં દાદી છે. એટલે તને ના પાડી દીધી, પણ તું ચિંતા ન કર પ્રિયા. તારી પસંદના છોકરા સાથે હું ક્યારેય લગ્ન નહીં કરું. હું ના પાડીને આવી છું.’’
પ્રિયા ચુપચાપ મારી સામે જેાવા લાગી.
તેની આંખમાં નારાજગીની જગ્યાએ દયા અને અફસોસ આવી ગયા.
થોડીવાર ચુપ રહીને તે ધીરેથી ઊઠી અને મને ગળે લગાવીને બોલી, ‘‘પાગલ છે કે શું? સારા સંબંધ માટે ક્યારેય ના ન પડાય. હું તારા લગ્ન મયૂર સાથે કરાવીશ.’’
હું આશ્ચર્યચકિત તેની સામે જેાવા લાગી તો તે હસીને બોલી, ‘‘આજ સુધી તું મારા માટે જીવતી રહી.
આજે સમય છે કે હું પણ તારા માટે કંઈક સારું કરું. ખબરદાર જેા ના પાડી છે તો.’’
મારા દિલમાં રહેલો બોજ હળવો થઈ ગયો હતો.
હું તેને ગળે વળગી ગઈ.

તે કોણ છે

વાર્તા – શશિ શ્રીવાસ્તવ.

પથારીમાં ઊંઘેલી અંજલિની આંખમાંથી ઊંઘ માઈલો દૂર હતી. તે વિચારી રહી હતી કે તેના જીવનમાં આ ઊથલપાથલ કેવી રીતે થઈ? પૂરી રાત વિચારોમાં વીતી ગઈ.
તેણે સવારે ૧૦ વાગે ઓફિસે જવાનું હતું, પણ તેનું મન નહોતું. તે વિચારવા લાગી… ગયા વર્ષે તેના અમન સાથે ધામધૂમથી લગ્ન થયા હતા.
અમનને ઘણા સમય પહેલાંથી જાણતી હતી.
બંને કોલેજમાં સાથે ભણતા હતા.
હંમેશાં બંનેના ઘરના પરિવાર પણ હળતામળતા રહેતા હતા.
બંનેના પરિવારને આ લગ્ન મંજૂર હતા. તેથી લવ મેરેજ એરેન્જ મેરેજમાં ફેરવાતા વાર ન લાગી.
લગ્ન પછી અમને અંજલિને ખૂબ પ્રેમ અને માન આપ્યા. તેથી અમન સાથે લગ્ન કરીને અંજલિ સ્વયંને ખૂબ ખુશહાલ સમજી રહી હતી.
સમસ્યા ત્યારે થઈ જ્યારે તે રાત્રે ફોન આવ્યો.
ફોન અમન માટે હતો. કોઈ મહિલા હતી. તેણે કહ્યું. ‘‘પ્લીઝ અંજલિ, ફોન અમનને આપ.’’
ફોન સાંભળીને અમન બેચેન થઈ ગયો. અંજલિએ પૂછયું તો કહ્યું, ‘‘કાકીનો ફોન છે.’’ અને કહ્યા સાંભળ્યા વગર નીકળી ગયા.
સવારના ૪ વાગ્યે આવ્યો ત્યારે ઉદાસ અને પરેશાન હતો.
અંજલિએ તેને પરેશાન જોયો પણ અત્યારે પૂછવું યોગ્ય નથી. વિચાર્યુ કે આરામથી પૂછશે, પણ સવારે ઘરના કામથી તેને નવરાશ ન મળી અને રાત્રે પૂછે તે પહેલાં તેનો ફોન આવ્યો.
અંજલિના ફોન ઉઠાવતા જ તે મહિલાએ કહ્યું. ‘‘અંજલિ અમનને જલદી ફોન આપ.’’ અંજલિ બોલાવે એ પહેલાં જ અમને હાથમાંથી ફોન લીધો. અંજલિ કિચનમાં હતી.
થોડી વારમાં અમને કહ્યું, ‘‘ચિંતા ન કરો, હું હમણાં આવું છું.’’ અમન કોઈને કહ્યા વિના ગયો.
અમન અંજલિના વારંવાર પૂછવા છતાં કંઈ ન કહી શક્યો.
હવે જ્યારે ફોન આવતા અમન બહાર નીકળ્યો ત્યારે અંજલિ પણ સાવચેતીથી તેની પાછળપાછળ નીકળી ગઈ. તેણે નિશ્ચય કરી લીધો કે આજે હકીકત જાણીને રહેશે.
આ મહિલા કોણ છે? મને પણ ઓળખે છે. અમન તેના વિશે કંઈ કહેતો કેમ નથી?
શું ખોટું થઈ રહ્યું છે? અમન ની કાર જાણીતી હોટલ સામે ઊભી રહી. તે સીડીઓ ચઢીને ઉપરના માળે ગયો. અંજલિ પણ તેની પાછળ ગઈ.
અમન એક રૂમમાં ગયો અંદરથી દરવાજો બંધ થયો.
થોડી વાર પછી બંને બહાર ગયા. અંજલિ જાણવા ઈચ્છતી હતી કે આ બધું શું થઈ રહ્યું છે, પણ ઓફિસ માટે મોડું થાય. તેથી કમને ઓફિસ માટે નીકળી ગઈ.
તે ઓફિસ આવી પણ તેનું મન કામમાં લાગતું નહોતું. તેનું ધ્યાન તો હોટલના રૂમમાં થઈ રહેલ હલચલમાં હતું.
તે વિચારતી હતી કે શું અમન હજી હોટલમાં હશે અથવા ઓફિસ ગયો હશે.
તેણે અમનની ઓફિસમાં ફોન કર્યો ત્યારે ખબર પડી તે ૨ દિવસથી ઓફિસ નથી આવ્યો, અંજલિ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ કે જો ઓફિસ નથી જતો તો ક્યાં જાય છે?
ઘરેથી તો સમયસર ઓફિસ માટે નીકળી જાય છે, તેણે વિચાર્યું કંઈક તો ગરબડ છે.

અંજલિનો સમય અટકી ગયો.
તેણે નિશ્ચય કરી લીધો કે જે પણ થાય આજે ઘરે જઈને અમન સાથે સ્પષ્ટ વાત કરશે.
રાત્રે અંજલિ ઘરે પહોંચી ત્યારે અમનની ચિઠ્ઠી મળી.
તેમાં લખ્યું હતું કે ઓફિસના કામથી બહાર જઈ રહ્યો છું. ચિંતા ન કરતી. ૨ દિવસમાં પાછો આવીશ. ક્યાં ગયો છે તે પણ લખ્યું નહોતું.
અંજલિને ખૂબ ગુસ્સો આવતો હતો. ઓફિસથી ખબર પડી કે અમને ઓફિસમાં એ કહીને રજા લીધી હતી કે ઘરે કામ છે, પણ ઘરે કોઈ કામ નહોતું.
એક ફોન પણ ન કર્યો. ફોન કરીને જણાવી શકતો હતો કે તે ક્યાં ગયો છે?
પછી તેણે વિચાર્યું કે ફોન તો હું પણ કરી શકું છું ને. તેથી અમનને ફોન લગાવ્યો ત્યારે ફોન સ્વિચઓફ આવી રહ્યો હતો.
હવે તો અંજલિ ચિંતાગ્રસ્ત અને ગુસ્સે થઈ ગઈ કે તે હોટલમાં હશે તેની કાકી પાસે… કાકી… કાકી તો કોઈ સંજોગે ન હોય.
જો કાકી છે તો હોટલમાં કેમ રોકાયા. ઘરમાં પણ રોકાઈ શકતા હતા?
મને ઓળખે છે તો મને મળવા કેમ ન આવી?
જરૂર અમનની કોઈ પ્રેમિકા છે.
વિચારીને અંજલિને ચક્કર આવવા લાગ્યા કે હવે તેનું શું થશે?
પહેલાં જાણ કરવી પડશે, પછી શું કરવું છે, વિચારીશું, અંજલિએ નક્કી કર્યું. પણ ક્યાંથી શરૂઆત કરે? પછી યાદ આવ્યું કે અરે અમનનાં ભાઈભાભી તો કાકીને ઓળખતા હશે.
જો કાકી આવ્યા છે તો મોટાભાઈને પણ મળ્યા હશે.
સૌપ્રથમ ભાભી સાથે વાત કરું છું.
વિચારીને અંજલિ બીજા દિવસે વહેલી સવારે શહેરમાં રહેતી તેની જેઠાણી મીતાને ઘરે ગઈ.
અંજલિને જોઈને તેની જેઠાણી ખુશ થઈને બોલી, ‘‘અરે અંજલિ, આવ.
તું તો ઈદનો ચાંદ થઈ ગઈ છે. એકલી આવી છે? અમન ક્યાં છે?
નથી આવ્યો કે શું?’’ ‘‘ભાભી, ભાભી થોભો બધું જણાવું છું… અમન શહેરની બહાર ગયો છે.
હું ઘરમાં એકલી હતી. તમારી યાદ આવી આજે શુક્રવાર છે.
આજે મેં રજા લીધી. કાલે, પરમ દિવસે રજા છે જ.
હું તમારી પાસે આવી ગઈ. ભાઈ ક્યાં છે?’’ ‘‘તારા ભાઈ પણ બહાર ગયા છે. આપણે બંને મળીને ખૂબ મસ્તી કરીશું.’’ મીતાએ અંજલિને જણાવ્યું.
બંને વાત કરતાંકરતાં કામ પણ કરતી હતી.
અંજલિ કાકી વિશે પૂછવાની તક શોધી રહી હતી. મીતાએ વાતવાતમાં અંજલિને પૂછયું કે કોઈ ખુશખબર છે શું, અંજલિએ શરમાઈને હામાં જવાબ આપ્યો.
મીતાએ ખુશીથી અંજલિને ગળે લગાવી.
પછી મીતાએ પૂછયું, ‘‘ડિલિવરી માટે ક્યાં જઈશ પિયર? ના જવું હોય તો મારી પાસે આવી જજે.’’ ‘‘ના… ના… પિયર તો નથી જવાની.
તમે તો જાણો છો મમ્મી હવે પથારીવશ થઈ ગઈ છે.
તે હવે કામ કરી શકે તેમ નથી.
તમારે જ પરેશાન થવું પડશે.
આપણા સાસુસસરા જીવિત હોત તો મારે કંઈ વિચારવું જ ન પડે.’’ અંજલિએ કહ્યું.
‘‘તેમની કમી તો મને પણ ખૂબ લાગે છે, પણ શું કરીએ.
બંને ભાઈ ખૂબ નાના હતા ત્યારે એક દુર્ઘટનામાં મમ્મીપપ્પા ગુજરી ગયા.
બંને ભાઈએ કેટલા દુ:ખ ઉઠાવ્યા, પણ ત્યારે હિંમત રાખી અને આજે બંને પરિવાર કેટલા ખુશહાલ છે.’’ ‘‘શું કોઈ દૂરના સંબંધી કાકાકાકી પણ નથી, જેમને ડિલિવરી સમયે બોલાવી શકાય?’’ અંજલિએ પૂછયું.
‘‘ના. કાકી તો નથી, હા એક નાની હતા. જે ગયા વર્ષે ગુજરી ગયા હતા.’’ અંજિલનો હેતુ પૂરો થયો. તેને જે માહિતી જોઈતી હતી તે મળી ગઈ. તેમ છતાં વધારે જાણવા માટે તેણે પૂછયું, ‘‘કોઈ દૂરની બહેન પણ નથી? કોઈ બહેન હોત તો કેટલું સારું હતું?’’ ‘‘હા, બંને ભાઈને એક બહેનની કમી ખૂબ લાગે છે.
બહેનના નામે બંનેની આંખમાં આંસુ આવી જાય છે.
રક્ષાબંધનના દિવસે બંને ક્યાંક જતાં રહે છે. બધાના હાથમાં રાખડી જોઈને દુખી થાય છે.’’ અંજલિને ખબર પડી ગઈ કે અમનની કોઈ કાકી નથી.
તેનો સીધો અર્થ છે કે અમન ખોટું બોલીને તે મહિલાને મળવા જાય છે.
તેની પ્રેમિકા હશે.
બંને વચ્ચે અનૈતિક સંબંધ હશે.
હવે હું અમન સાથે ન રહી શકું. તેથી અંજલિએ બીજા દિવસે પાછા જવાની તૈયારી કરી લીધી.
મીતાએ તેને જવાની તૈયારી કરતા જોઈ તો કહ્યું કે રોકાઈ જા અમન આવે ત્યારે જતી રહેજે.
ખાલી ઘરમાં શું કરીશ?
પણ અંજલિ જરૂરી કામ છે હું પાછી આવીશ, કહીને મીતાને ચુપ કરાવી અને તેના પિયર જવા નીકળી પડી.
તેણે અમનને કંઈ જણાવ્યું નહીં.

ઓફીસના સરનામે એક પત્ર લખીને તેને જણાવી દીધું કે હવે તે ક્યારેય પાછી નહીં આવે.
પપ્પાએ અચાનક અંજલિને જોઈને પૂછયું, ‘‘અમન નથી આવ્યો? તું એકલી આવી છે.’’
અંજલિ ચૂપચાપ રડવા લાગી ત્યારે પપ્પાએ ગભરાઈને પૂછયું, ‘‘શું થયું, અમન સાથે ઝઘડો થયો કે શું?’’
‘‘પપ્પા, હું તે ઘર અને અમનને છોડીને આવી છું. હવે પાછી નહી જાઉં.’’
કહીને અંજલિ તેની મમ્મીને મળવા તેના રૂમમાં ગઈ.
બીજી તરફ અમન ૨ દિવસ પછી રાત્રે ૧૨ વાગે ઘરે આવ્યો ત્યારે દરવાજા પર તાળું મારેલું જોઈને વિચારમાં પડ્યો કે આ સમયે અંજલિ ક્યાં ગઈ હશે.
તેને ખબર તો નથી પડી ગઈ? ના… ના… આ શક્ય નથી.
જરૂર તેના પપ્પાના ઘરે ગઈ હશે, પણ કહી તો શકતી હતી ને. પછી તેણે વિચાર્યું કે તેણે ફોન કર્યો હશે.
ફોન ચાર્જ નહોતો તો મારી સાથે વાત કેવી રીતે થશે? હાલમાં ફોન કરવો ઠીક નથી.
કાલે સવારે જતી વખતે પહેલાં તેના પપ્પાના ઘરે જતો આવીશ.
૨ દિવસનો થાકેલો અમન એવો ઊંઘ્યો કે સવારે ૧૦ વાગે આંખ ખૂલી.
ઘડિયાળ જોઈને અમન બધું ભુલીને ઓફિસ જવા દોડ્યો.
ઓફિસમાં તેને અંજલિનો પત્ર મળ્યો.
પત્ર વાંચીને તેના પગ નીચેથી જમીન સરકી ગઈ.
તે અંજલિના પપ્પાના ઘરે ગયો.
તેણે અંજલિને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, પણ તે કંઈ જ સાંભળવા તૈયાર નહોતી.
અમન ઘરે આવી ગયો.
દિવસો વીત્યા.
એક દિવસ જ્યારે ઘરનો ડોરબેલ રણક્યો ત્યારે અંજલિએ દરવાજો ખોલ્યો.
બહાર એક સુંદર મહિલા ઊભી હતી.
દરવાજો ખૂલતા જ તેણે તેમનો પરિચય આપ્યો. ‘‘હું અમનની…’’ હજી તેની વાત પૂરી નહોતી થઈ કે અંજલિ ગુસ્સે થઈ, ‘‘સારું, તું તે છોકરી છે જેના માટે અમને મને દગો આપ્યો.
તારી હિંમતના વખાણ કરવા પડે… અહીં સુધી આવી ગઈ. બોલ શું કહેવું છે?
છૂટાછેડાના કાગળ લાવી છે કે શું?’’ મહિલા અંદર આવીને થોડીવાર ચૂપચાપ બેસીને વિચારતી રહી. પછી બોલી, ‘‘વાત થોડી લાંબી છે. આરામથી સાંભળવી પડશે.
મારી વાત સાંભળીને તારો ગુસ્સો શાંત થઈ જશે અને તું અમનને મળવા દોડીને જઈશ.’’
‘‘સારું, કહો શું કહાણી બનાવી લાવ્યા છો?’’
અંજલિની વાતનું ખરાબ ન માનીને તેણે કહેવાનું શરૂ કર્યું, ‘‘હું અમન અને રમણની મોટી બહેન છું…’’ તેની વાત કાપીને અંજલિ બોલી, ‘‘તું ખોટું બોલી રહી છે.
અમન અને રમણની કોઈ બહેન નથી.
મને તો ક્યારેય જણાવ્યું નથી? મારાથી કેમ છુપાવે?’’
‘‘ન કહેવા પાછળ કોઈ મજબૂરી હશે?’’
‘‘એવી કઈ મજબૂરી કે બહેનને બહેન ન કહી શકે.
હોટલમાં રાખ્યા તે વિશે પત્નીથી છુપાવીને રાખે?’’ અંજલિ ગુસ્સામાં બોલી.
લાગે છે આજે વર્ષો જૂનું રહસ્ય ખોલવું જ પડશે. વિચારીને તે બોલી, ‘‘હું અમન અને રમણ ત્રણેય સગાં ભાઈબહેન છીએ.
એક દુર્ઘટનામાં મમ્મીપપ્પાના મૃત્યુ બાદ અમારો કોઈ સહારો નહોતો.
હું ૧૫ વર્ષની હતી. રમણ ૫ અને અમન ૩ વર્ષનો.
ઘર તો હતું પણ બાકીના ખર્ચ માટે મારે નોકરી કરવી પડી હતી.
નોકરી તો શું મળે. પેટની ભૂખે મને કોલગર્લ બનાવી દીધી.
પછી એક શેઠની મારી સુંદરતા પર નજર પડી અને તેમણેે મને એક અલગ ઘરમાં રાખી.
બદલામાં તેમણે મારો ને પરિવારનો ખર્ચ ઉઠાવ્યો, પણ એ શરતે કે હું મારા ભાઈને ક્યારેય ન મળું.
બસ તેમની બનીને રહું.
મેં તેમની શરત માની અને તેમણે મારા ભાઈને ભણાવીગણાવીને નોકરી પણ અપાવી.
આજે તેમનું સમાજમાં નામ છે તો તેમના લીધે.’’
‘‘સારું, પણ હું કેવી રીતે માનું કે તમે સાચું બોલો છો?’’ અંજલિએ પૂછયું, તે મહિલાએ પર્સમાંથી એક તસવીર કાઢીને બતાવી, તેમાં અમન અને રમણ સિવાય અંજલિના સાસુસસરા અને તે મહિલા પણ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી હતી.
શંકાને કોઈ સ્થાન નહોતું. તેમ છતાં અંજલિએ પૂછયું, ‘‘આજ સુધી સામે નથી આવ્યા, ભાઈઓથી દૂર રહ્યાં તો હવે તેમના જીવનમાં આગ લગાડવા કેમ?’’ તું સાચું કહે છે. આગ તો લગાવી દીધી મેં તારા જીવનમાં…
વિશ્વાસ કર હું તો ગુમનામીમાં મરવા ઈચ્છતી હતી, પણ શેઠ ન માન્યા.

જ્યારે ડોક્ટરે તેમને સ્પષ્ટ જણાવી દીધું કે હવે તે મહિના ૨ મહિનાના મહેમાન છે તો તેમને મારી ચિંતા થઈ.
ઘરે તો નહોતા લઈ જઈ શકતા, તેથી અમન અને રમણને બોલાવી પૂરી વાત જણાવી અને મને સાથે લઈ જવાનું કહ્યું, કારણ કે મરતા પહેલાં તે મારી પૂરી જવાબદારી ભાઈઓને સોંપીને નિશ્ચિત થવા ઈચ્છતા હતા.
મેં ઈન્કાર કર્યો હતો, પણ તે માન્યા નહીં, કારણ કે હું કેન્સરના લાસ્ટ સ્ટેજ પર છું.
મને દેખરેખની જરૂર છે.
જોકે તે મારા નામે પ્રોપર્ટી કરીને ગયા છે.
હું વાયદો કરું છું કે હું મારો પડછાયો તમારી પર પડવા નહીં દઉં. બસ તું અમન પાસે જતી રહે.’’ પૂરી વાત સાંભળીને અંજલિએ ઊઠીને તેની નણંદ સીમાના પગ પકડીને કહ્યું.
‘‘જો અમન પહેલાં પૂરી હકીકત જણાવી દેત તો વાત વધતી જ નહીં.
ભલે હવે હું કહું તે કરવું પડશે. ‘‘તેની જેઠાણીને ફોન કરીને ઘરે બોલાવી લીધી.
બંને મળીને કાર્યક્રમ બનાવીને પોતપોતાના ઘરે ગઈ.
અંજલિને પાછી આવેલી જોઈ અમન ખૂબ ખુશ થયો.
તેણે તેની ભાભીનો અંજલિને પાછી લાવવા માટે આભાર માન્યો. તેને ક્યાં ખબર હતી કે અંજલિ તેની મરજીથી ઘરે આવી છે.
૨ દિવસ પછી રક્ષાબંધનનો તહેવાર હતો.
અંજલિએ અમનને અડધા દિવસની રજા લઈને લંચમાં ઘરે આવવા કહ્યું, જેઠ અને જેઠાણીને પણ લંચ માટે ઘરે બોલાવ્યા.
બજારમાંથી સુંદર રાખડી ખરીદી અને થાળી સજાવીને બધાની રાહ જોવા લાગી.
અમન અને રમણ સાથે ઘરે પહોચ્યાં, જ્યારે મીતા સવારે જ ઘરે આવી ગઈ હતી.
અમન અને રમણ અંદર જઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. ઘર સજાવેલું હતું.
ટેબલ પર એક થાળીમાં રાખડી જોઈને બંનેએ એકબીજાના મોઢા જોયા, પછી અંજલિને પૂછયું, ‘‘આ બધું શું છે?’’ ‘‘તમે રક્ષાબંધનના દિવસે હંમેશા ઉદાસ રહેતા હતા, અમે તમારી ઉદાસીને દૂર કરવા માટે એક નણંદ બનાવી છે, આવો દીદી. તમારા ભાઈઓને રાખડી બાંધો.’’
અંદરથી તેમની બહેનને આવતા જોઈને બંને ભાઈ ગભરાઈ ગયા.
જ્યારે અંજલિ અને મીતાએ તેમને કહ્યું, ‘‘તમે શું સમજતા હતા અમને ખબર નહીં પડે? અમે તમારાથી નારાજ છીએ. અમને જણાવ્યું કેમ નહીં? તમે બંને અમને પારકા સમજતા રહ્યા. ઘર હોવા છતાં બહેનને હોટલમાં રાખી.’’
આ સાંભળી બંને ભાઈના જીવમાં જીવ આવ્યો.
બંનેએ અંજલિ અને મીતાની માફી માંગી.
સીમાએ ખુશ થઈને અમન અને રમણને રાખડી બાંધી.
અંજલિ અને મીતાએ કહ્યું, ‘‘બહેનને રાખડી બાંધવા પર ગિફ્ટ આપવી પડે છે યાદ છે કે નહીં? અમન અને રમણ બંને ખિસ્સું ખંખેરવા લાગ્યા ત્યારે સીમા દીદીએ બંનેના હાથ પકડીને કહ્યું, ‘‘આજે તો મને આ જીવનની અમૂલ્ય ભેટ મળી છે. આજે મને મારું પિયર મળી ગયું. હવે મને કોઈ વસ્તુની જરૂર નથી. તમારી સાથે બાકીનું જીવન શાંતિથી પસાર કરીશ.’’ અંજલિનું માથું ચૂમીને કહ્યું, ‘‘તારું અહેસાન હું જીવનભર યાદ રાખીશ. તેં મને ખુલ્લા દિલથી સ્વીકારીને મને ખુશી આપી છે.’’
આજે બધાના ચહેરા ખુશીથી છલકાઈ રહ્યા હતા.
આ વર્ષનો રક્ષાબંધનનો તહેવાર જીવનનો યાદગાર દિવસ બની ગયો.
વર્ષો પછી અમન અને રમણના હાથમાં ફરીથી રાખડી બંધાઈ હતી.

વર્ચસ્વનો મોહ

વાર્તા – કુમુદ ભટનાગર.

નીના અને રાજનનું ગંભીરતાથી કોઈ મુદ્દે ચર્ચાવિચારણા કરવું ઠીક એવું જ દંગ કરી દેનાર હતું જાણે હવામાં દીવો પ્રગટાવવો.
પરંતુ આજે બંને વાતચીતમાં એટલા તલ્લીન હતા કે તેમને દેવના આવવાની ખબર પણ ન પડી. ‘‘આટલો સન્નાટો કેમ છે ભઈ?’’ બંનેએ માથું ઊંચું કરીને જેાયું.
બંનેની આંખમાં ચિંતાની સાથેસાથે ઉદાસી પણ હતી.
‘‘બધું ઠીક તો છે ને?’’ દેવે ફરી પૂછ્યું.
‘‘હા ભઈ, ઘરમાં તો બધું ઠીક છે…’’ ‘‘તો પછી ગરબડ કયાં છે?’’ દેવે રાજનની વાત કાપી.
‘‘સોનિયાની જિંદગીમાં ભાઈ.’’ નીના બોલી, ‘‘અને તે પણ કારણ વિના… સમજાતું નથી કેવી રીતે તેની મદદ કરવી.’’
સોનિયા નીનાની ખાસ સાહેલી હતી અને તેનો અને રાજનનો ઝોક પણ દેવની તેજ નજરથી છૂપો નહોતો.
‘‘પૂરી વાત જણાવ.’’ દેવે આરામથી બેસતા કહ્યું, ‘‘શક્ય છે હું થોડીક મદદ કરી શકું.’’ રાજન ફફડી ઉઠ્યો…
‘‘સાંભળ નીના, પહેલા તો બધું ઠીક જ હતું, દીદીની ના આલોકના દાદાજીની હત્યા પછી જ શરૂ થઈ છે ને… તો ભાઈ રહ્યા મર્ડર નિષ્ણાત, જરૂર આ મુદ્દો પણ ઉકેલી દેશે.’’ નીનાએ ચિડાઈને રાજન સામે જેાયું, ‘‘હત્યા સાથે સોનિયાને શું લેવા દેવા? ભલે ને, તેમ છતાં ભાઈ તમે સોનિયા માટે કોઈને કોઈ સૂચન તો આપી જ શકો છો.’’ નીના બોલી, ‘‘તમે જાણો જ છો કે સોનિયાએ પણ રાજન સાથે જ આઈઆઈએમ અમદાવાદની પ્રવેશ પરીક્ષા આપી છે અને તેને વિશ્વાસ છે કે તે સફળ થઈ જશે.
પણ તેના ઘરવાળા ઈચ્છે છે કે પરીક્ષાનું પરિમામ આવતા પહેલાં જ તે લગ્ન કરી લે, પછી જેા તેની સાસરીવાળા ઈચ્છે તો તે અભ્યાસ ચાલું રાખી શકે છે…
પૈસાની વાત નથી ભાઈ, સોનિયાના પપ્પા લગ્ન પછી પણ અભ્યાસનો પૂરો ખર્ચ ઉઠાવવા તૈયાર છે.’’
‘‘લગ્ન કોની સાથે થઈ રહ્યા છે?’’ દેવે પૂછ્યું.
‘‘હમણાં તો સોનિયાને કહ્યું છે કે તેને કોઈ પસંદ છે, તો જણાવી દે.
તે લોકો તેના અભ્યાસનો ખર્ચ ઉઠાવવા પણ તૈયાર છે અને જેા તેને કોઈ પસંદ નથી, તો તે શોધી લેશે.’’
‘‘એટલે કે કોઈપણ કિંમત પર તેમને સોનિયાના લગ્ન કરવા છે.’’ દેવે પછી નીનાની વાત કાપી, ‘‘પણ કેમ?’’ નીનાએ ઊંડો શ્વાસ લીધો.
‘‘તેનું કારણ છે સોનિયાની દીદી કિરણનું વિચિત્ર વર્તન.
કિરણની પાડોશમાં રહેનાર આલોક સાથે બાળપણથી મિત્રતા હતી અને બંનેની સગાઈની તારીખ પણ નક્કી થઈ ગઈ હતી.
પરંતુ અચાનક કિરણે લગ્ન કરવાની ના પાડી દીધી.
આલોક સાથે જ નહીં કોઈની પણ સાથે.
તેનું કહેવું છે કે તેને લગ્ન કરવાની ના નથી પણ તેને થોડોક સમય આપવામાં આવે.
ઘરવાળાએ ૨ વર્ષથી વધારે સમય આપ્યો, પણ કિરણ હજી પણ વધારે સમય ઈચ્છે છે.
ઘરવાળા પરેશાન થઈ ગયા છે.
તેમનો વિચાર છે કે તેમણે કિરણને નોકરી કરવાની છૂટ આપીને ભૂલ કરી છે અને આ ભૂલ તે સોનિયા સાથે પુનરાવર્તિત કરવા નથી ઈચ્છતા.’’
‘‘દૂધનો દાઝેલો છાશ તો ફૂંકશે જ. કિરણના વર્તનનું કારણ શું છે?’’ દેવે પૂછ્યું.
‘‘એ જ તો તે નથી જણાવતી. કારણ ખબર પડી જાય તો સોનિયા બધાને સમજાવી તો શકે કે તેની સાથે એવું કંઈ નથી. તે અભ્યાસ પૂરો થતા લગ્ન કરી લેશે પણ અત્યારે આઈઆઈએમનો અભ્યાસ અને લગ્ન એકસાથે કરવા ન શક્ય છે અને ન તો યોગ્ય.’’
‘‘હા વાત તો સાચી. તે હત્યાવાળી વાત… તું શું કહી રહ્યો હતો રાજન?’’

‘‘કિરણ અને આલોકની સગાઈના થોડા સમય પહેલાં આલોકના દાદાજીની હત્યા થઈ ગઈ હતી. હત્યા કેમ અને કોણે કરી તે આજ સુધી ખબર નથી પડી શકી.’’ નીનાએ જણાવ્યું, ‘‘પરંતુ તેનાથી કિરણનો શું સંબંધ?’’
‘‘હોઈપણ શકે છે. કિરણ અને આલોક ઓળખીતા નામ છે.’’
દેવ કંઈક વિચારતા બોલ્યો, ‘‘આ લોકો સુંદર નગરમાં નજીકનજીકની કોઠીમાં તો નથી રહેતા?’’
‘‘જી હા.’’ નીના બોલી, ‘‘તમે કેવી રીતે ઓળખો છો?’’
‘‘આ બંને કોલેજમાં મારાથી ૨ વર્ષ પાછળ હતા અને મારા નિર્દેશનમાં બંનેએ નાટકમાં અભિનય પણ કર્યો હતો.
અમારા એક નાટક ‘ઈજા’ની પસંદગી અખિલ ભારતીય નાટક પ્રતિયોગિતામાં થવા પર અમે બધા બીજ શહેરમાં તેના મંચન માટે પણ ગયા હતા અને ત્યારે અમારી સારી મૈત્રી થઈ ગઈ હતી.
મેં એકવાર જ્યારે આલોકને પૂછ્યું હતું કે કિરણની સાથે લગ્ન કરવાનો ઈરાદો છે તો તેણે ખૂબ ગંભીરતાથી હા કહ્યું હતું.’’
‘‘લગ્ન માટે ના આલોક નહીં કિરણ કરી રહી છે.
જેાકે આલોકે પણ હજી લગ્નની વાત નથી કરી.
કામની વ્યસ્તતાના લીધે ૨-૩ વર્ષ પહેલા તેણે આઈબીએમની એજન્સી લીધી અને માર્કેટમાં પગ જમાવવા માટે ખૂબ દોડધામ કરી રહ્યો હતો.
હવે ધંધો જામી ગયો છે અને તે લગ્ન કરી શકે છે.
તે સાંભળીને કિરણના ઘરવાળા બેચેન થઈ ગયા છે. ભાઈ, તમે શું આલોકને મળીને કિરણની ના નું કારણ પૂછી શકો?’’ નીનાએ પૂછ્યું.
‘‘જ્યારે કિરણ ના પાડી ચૂકી છે તો આલોકને કેમ, કિરણને કેમ નહીં? મારી મુલાકાત કરાવી શકે છે કિરણ સાથે?’’
‘‘હા, જ્યારે પણ તમે કહો. લગ્ન ન કરવા સિવાય તેમને અને કોઈ વાતે ના નથી.’’ નીના બોલી,
‘‘મારો અર્થ છે કોઈને મળવાનો તેમને કોઈ વાંધો નથી.
કેમ ન હું કાલે સાંજે સોનિયાના ઘરે જાઉં અને તમે મને લેવા ત્યાં આવી જાઓ.’’
‘‘સારું, હું ઓફિસથી નીકળતા પહેલા તને ફોન કરી દઈશ જેથી તું કિરણ સાથે મુલાકાતનો જુગાડ કરી શકે.’’

બીજા દિવસે દેવ નીનાને લેવા પહોંચ્યો તો તે કિરણ અને સોનિયાના ડ્રોઈંગરૂમમાં બેઠી હતી. ‘‘અરે સર, તમે?’’ કિરણ ચોંકી.
‘‘તમે અહીં કેવી રીતે વકીલ મેડમ?’’ દેવે પણ તે જ અંદાજમાં કહ્યું, પછી નીના અને સોનિયા સામે જેાઈને કહ્યું, ‘‘મારા એક નાટકમાં આ વકીલની પત્ની બની હતી ત્યારથી હું તેને વકીલ મેડમ જ બોલાવું છું.
જેાકે હું નાટકનો નિર્દેશક અને સીનિયર હતો તેથી કિરણ તો મને સર કહેશે જ.
પરંતુ સોનિયા, તેં ક્યારેય ઉલ્લેખ જ નથી કર્યો કે તારા જીજી અખિલ ભારતીય નાટક પ્રતિયોગિતા જીતી ગયા છે.’’
‘‘નીનાએ પણ ક્યારેય તમારા વિશે ક્યાં જણાવ્યું? આ છોકરીઓને કોઈ બીજા વિશે વાત કરવાની નવરાશ જ નથી.’’ કિરણ બોલી,
‘‘સર, મારે તમારી થોડી સલાહ લેવી છે. ક્યારેક થોડો સમય કાઢશો મારા માટે?’’
‘‘ક્યારેક કેમ, હમણાં કાઢી શકું છું શરત માત્ર એટલી કે ૧ કપ ચા પીવડાવી દે.’’ કહીને દેવ હસ્યો.
‘‘ચા પીવડાવ્યા વિના તો અમારે તમને એમ પણ નહોતા જવા દેવા ભાઈ.’’ સોનિયા બોલી,
‘‘હું ચા મોકલાવું છું. તમે શાંતિથી દીદીના રૂમમાં બેસીને વાતો કરો. મમ્મી-પપ્પા રોટરી ક્લબની મીટિંગમાં ગયા છે, મોડા આવશે.’’
‘‘બીજું બોલો વકીલ મેડમ, આપણા મુનશીજી, મારો મતલબ કે આલોક ક્યાં છે આજકાલ?’’ દેવે કિરણના રૂમમાં આવીને પૂછ્યું.
કિરણે ઊંડો શ્વાસ લીધો, ‘‘છે તો અહીં પાડોશમાં, પણ મુલાકાત ઓછી જ થાય છે…’’
‘‘કેમ? ખૂબ વ્યસ્ત થઈ ગયા છો તમે બંને કે કંઈ ખટપટ થઈ ગઈ છે?’’ દેવે વાત કાપી.
‘‘એટલા વ્યસ્ત પણ નથી અને ન અમારી માહિતી પ્રમાણે કોઈ ખટપટ થઈ. મને જ કોઈ ભ્રમ થયો છે કદાચ’’ કિરણ ખચકાટ સાથે બોલી,
‘‘તેના વિશે જ તમારી સાથે વાત કરવી હતી. તમારા વિશે ઘણીવાર વાંચતી રહું છું. ઘણીવાર તમને મળવા ઈચ્છયું, પણ સમજાયું નહીં કેવી રીતે મળું. સર, મને લાગે છે આલોકે તેના દાદાજીની હત્યા કરી છે.’’
દેવ ચોંકી ગયો કે તો આ કારણ છે લગ્ન ન કરવાનું, પરંતુ કિરણે પૂછ્યું, ‘‘ શંકાનું કારણ?’’
‘‘જે રાત્રે દાદાજીની હત્યા થઈ મને લાગે છે મેં આલોકને છતથી કૂદીને ભાગતા જેાયો હતો. પરંતુ આલોકનું કહેવું છે કે તે એ સમયે પાછળની બાજું થઈ રહેલા તેના મિત્રના લગ્નના મંડપમાં હતો. દાદાજીની હત્યાની સૂચના પણ તેને ત્યાં મળી હતી.’’
‘‘પરંતુ તને લાગે છે કે ભાગનાર આલોક જ હતો?’’
‘‘હા સર, હત્યાનો કોઈ હેતુ પણ સામે નથી આવ્યો. ન તો કંઈ ચોરી થયું હતું અને ન દાદાજીની કોઈ સાથે દુશ્મની હતી.’’
‘‘હત્યાથી કોઈને વ્યક્તિગત લાભ?’’
‘‘માત્ર આલોકને જે માત્ર મને ખબર છે કારણ કે બીજાની નજરમાં તો દાદાજી એમ પણ બધું તેના નામે કરી ચૂક્યા હતા.’’
‘‘જેા તને ખબર છે કે જે પણ તારો અંદાજ છે, મને વિસ્તારથી જણાવ કિરણ. હું પ્રોમિસ આપું છું કે જ્યાં સુધી શક્ય હશે તારી મદદ કરીશ?’’
‘‘માં નું કહેવું હતું કે મને પ્રવક્તાની નોકરી ન કરવા દેવાય, કારણ કે પછી હું મારા દાદાજીના ફ્રિજ અને ટીવીના શોરૂમમાં બેસતા આલોક સાથે લગ્ન કરવાને ના પાડી દઈશ.
પપ્પાએ તેમને સમજાવ્યા કે આલોક જાતે ફ્રિજ અને ટીવી વેચવાના બદલે વિદેશી કમ્પ્યૂટરની એજન્સી લેવા ઈચ્છે છે.

આ જ બાબતમાં કાયદાકીય સલાહ લેવા તેમની પાસે આવ્યા હતા.
તેમાં કોઈ કાયદાકીય અવરોધ નથી. આલોકને ખૂબ સહેલાઈથી એજન્સી મળી જશે અને કમ્પ્યૂટર વિક્રેતા સાથે લગ્ન કરવામાં તેમની લેક્ચરર દીકરીને કોઈ વાંધો નહીં હોય.
માંએ ફરી શંકા વ્યક્ત કરી કે દાદાજી પોતાની વર્ષો જૂની વસ્તુઓને છોડીને કમ્પ્યૂટર વેચવાથી રહ્યા તો પપ્પાએ કહ્યું કે શોરૂમ તો દાદાજી આલોકના નામે કરી જ ચૂક્યા છે એટલે તે તેમાં કંઈપણ વેચે, તેમને શું ફેર પડશે. માં તો નિશ્ચિંત થઈ, પણ પપ્પાનો વિચાર ખોટો હતો.
દાદાજી કમ્પ્યૂટરની એજન્સી લેવાની બિલકુલ વિરુદ્ધ હતા.
તે કમ્પ્યૂટરને ફ્રિજ કે ટીવીની જેમ રોજિંદી કામ લાગતી અને આડેધડ વેચાતી વસ્તુ માનવા તૈયાર જ નથી.
‘‘દાદાજીએ શોરૂમ જરૂર આલોકના નામે કરી દીધો હતો, પણ તેને ચલાવતા હજી પણ તે જાતે જ હતા, પોતાની ઈચ્છાથી.
જે ગ્રાહક જેટલું ઈચ્છે એટલી છૂટ કે હપતાની સુવિધા આપી દીધી, કયું મોડલ કે બ્રેડ લેવી સારી રહેશે, તેની પર તે દરેક ગ્રાહક સાથે કલાકો સલાહસૂચન અને દલિલ કરતા હતા.

કમ્પ્યૂટરની એજન્સી લેવાથી તો તેમનું મહત્ત્વ જ ખતમ થઈ જતું, જે માટે તે બિલકુલ તૈયાર નહોતા. તેમણે આલોકને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહી દીધું કે તેમને જીવતે જીવ તો તેમના શોરૂમમાં જે આ જ સુધી વેચાતું રહ્યું છે તે વેચાતું રહેશે. કંઈ બીજું વેચવા માટે આલોકે તેમના મૃત્યુની રાહ જેાવી પડશે.
‘‘આલોકે મને આ વાત જણાવતા કહ્યું હતું કે દાદાજીના અડિયલ વર્તનથી મારું કમ્પ્યૂટર વિક્રેતા બનવાનું સપનું ક્યારેય પૂરું નહીં થાય.
હું દાદાજીનો શોરૂમ સંભાળવા તૈયાર જ એ લાલચમાં થયો હતો કે આઈબીએમની એજન્સી લઈશ નહીં તો પપ્પા અને અશોક ભાઈની જેમ હું પણ ચાર્ટર્ડ અકાઉન્ટન્ટ બનીને તેમની ઓફિસમાં બેસી રહીશ.
જેાકે હજી પણ હું ફ્રિજ ટીવી વેચીને તો રોટલી કમાવાથી રહ્યો. જ્યાં સુધી હું મારી કરિયરની પસંદગી ન કરી લઉં કિરણ, હું સગાઈલગ્નના ચક્કરમાં નથી પડવા ઈચ્છતો.
‘‘મને તેની વાત સાચી લાગી અને મેં તેને વિશ્વાસ અપાવ્યો કે હું કોઈ રીતે સગાઈ ટાળી દઈશ. તે પહેલા કે હું કોઈ બહાનું શોધી શકતી, આલોક ફરી આવ્યો.
તે ખૂબ સહજ લાગી રહ્યો હતો.
તેણે કહ્યું કે મારે પરેશાન થવાની જરૂર નથી, બધું ઠીક થઈ જશે.

થોડા દિવસ પછી અમારા ક્લાસમેટ રવિના લગ્ન હતા. આલોક તેની જાનમાં મારી સાથે ખૂબ નાચ્યો.
જમી લીધા પછી આલોકે કહ્યું કે રવિના બધા મિત્રો તેને મોરલ સપોર્ટ આપવાને વિદાય સુધી રોકાઈ રહ્યા છે તેથી તે પણ રોકાશે.
તેણે મને પણ રોકાવાનું કહ્યું, પણ મારે કેટલીક કોપી તપાસવી હતી એટલે હું ઘરવાળા સાથે પાછી આવી ગઈ.
‘‘આલોકના ઘરમાં એક જાંબુનું વૃક્ષ છે, જેની શાખાઓએ અમારી અડધી છતને ઘેરી છે. હું ત્યારે ઉપર છતવાળા રૂમમાં રહેતી હતી.
આલોક અને દાદાજીનો રૂમ પણ તેમની છત પર હતો. દાદાજીના ઊંઘ્યા પછી વૃક્ષની ડાળીના આધારે આલોક ઘણીવાર મારા રૂમમાં આવ્યા કરતો હતો.’’
‘‘આવતો હતો એટલે કે હવે નથી આવતો?’’ દેવે વાત કાપી.
‘‘કારણ કે દાદાજીની હત્યા પછી પપ્પાએ મને એકલા ઉપર ન રહેવા દીધી.
હા, તો હું કહી રહી હતી કે તે રાત્રે પાંદડાંનો અવાજ સાંભળીને મને લાગ્યું કે આલોક આવી ગયો છે.
હું બહાર આવી. પાંદડાં તો હલી રહ્યા હતા, પણ છત પર કોઈ નહોતું.
મેં નીચેથી ડોકિયું કરીને જેાયું તો ઝાડ પરથી ઊતરીને કોઈ ભાગતું દેખાયું અને દાદાજીના રૂમમાંથી તેમના નોકર રાજુની ચીસો પાડવાનો અવાજ આવ્યો કે જુઓ દાદાજીને શું થઈ ગયું.
હું દોડીને નીચે આવી અને બધાને રાજુની ચીસો અંગે જણાવ્યું. અમે લોકો આલોકના ઘરે ગયા.
દાદાજીના મોં પર તકિયું મૂકીને કોઈએ શ્વાસ રૂંધીને તેમની હત્યા કરી નાખી હતી.
‘‘રાજુ દાદાજી માટે દૂધ લઈને ઉપર જઈ રહ્યો હતો કે ગ્લાસ પર ઢાંકણની જગ્યાએ મૂકેલી વાટકી પડીને સીડીઓ પરથી અવાજ કરતી નીચે જતી રહી.
કદાચ તેનો અવાજ સાંભળીને ખૂની ક્યાંક છુપાઈ ગયા હતા.
બધા તેની શોધ કરવા લાગ્યા, પણ મેં કોઈને ન કહ્યું કે મેં ખૂનીને ઝાડ પરથી ઊતરતા અને દીવાલ કૂદીને જતા જેાયો હતો.
કારણ કે મેં તેનો ચહેરો નહીં માત્ર કપડાં જેાયા હતા.
‘‘એવો જ રેશમી કુરતોપાયજામો જેવો આલોકે પહેરી રાખ્યો હતો.
પપ્પાએ મારા નાના ભાઈ બંટીને ફંકશન હોલમાંથી આલોકને બોલાવવા મોકલ્યો.
મારો વિચાર હતો કે આલોક ત્યાં નહીં હોય, પણ બંટી આલોકને લઈને આવી ગયો.
ધ્યાનથી જેાયું પણ આલોકના કપડાં પર ઝાડ પર ચડવા ઊતરવાના નિશાન નહોતા. અને આલોક પણ પરિવારના અન્ય સભ્યોની જેમ જ ચકિત હતો…’’
‘‘પછી તને એ શંકા કેમ છે કે ખૂની આલોક જ છે?’’ દેવે વચ્ચે જ પૂછ્યું.
‘‘કારણ કે આગલા દિવસે જ્યારે પોલીસે ઝાડની નીચે જૂતાના નિશાન જેાયા તો તે જેાધપુરી મોજડીના હતા જેને આલોકે તે સમયે પણ પહેરી હતી.
યોગ્ય સાઈઝની ખબર નહોતી પડી રહી કારણ કે ભાગવાના લીધે નિશાન અધૂરા હતા.

આલોક શંકાના ઘેરામાં આવી ગયો, પણ તેણે પોતાના બચાવમાં રવિના લગ્નના તે ફોટા બતાવ્યા, જેમાં તે એ સમય સુધી રવિ સાથે હતો જ્યાં સુધી બંટી તેને બોલાવવા નહોતો ગયો.
પોલીસે ભલે ને તેને છોડી દીધો હોય, પરંતુ મને લાગે છે કે તે આલોક જ હતો.
એક તો ઝાડ પરથી ચડવાઊતરવાનો રસ્તો તેને જ ખબર છે, બીજું કે દાદાજીના મૃત્યુથી લાભ પણ તેને જ થયો.
‘‘૧૩મા પછી તરત તેણે એજન્સી લેવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી હતી.
બાકી રહ્યો પ્રશ્ન ફોટાનો, તો જમવા અને ફેરા દરમિયાન તો સતત ફોટા ક્યાં પડાવીએ છીએ સર? ફોટોગ્રાફર પણ તે દરમિયાન ભોજન કરે છે.
ફંકશન હોલ ઘરની પાછળ જ તો હતો. દીવાલ કૂદીને આવજા અને તકિયાથી મોં દબાવીને કોઈ વડીલને મારવામાં સમય જ કેટલો લાગે છે?’’
‘‘તેં આ બાબતે આલોક સાથે વાત કરી?’’
‘‘ના સર, આજે પહેલીવાર તમને જણાવી રહી છું.’’
‘‘તેં તારી સગાઈ કે લગ્ન કેવી રીતે ટાળ્યા?’’
‘‘દાદાજીના મૃત્યુ પછી તરત તો પ્રશ્ન જ નહોતો ઊઠતો.
તે પછી આલોક પણ ખૂબ વ્યસ્ત થઈ ગયો હતો. ઘરે આવતો તો હતો, પણ પપ્પા સાથે ચર્ચાવિચારણા કરવા અને હું મારા તરફથી તેની સાથે એકાંતમાં મળવાનો પ્રયત્ન જ નહોતો કરતો.

એક વર્ષ પછી જ્યારે માં એ સગાઈની ઉતાવળ કરી તો મેં તેમને સ્પષ્ટ કહી દીધું કે મને લગ્ન પહેલા થોડો સમય જેાઈએ.
આલોકના ઘરવાળા પણ તેની વ્યસ્તતાના પહલે હજી લગ્ન કરવાની ઉતાવળમાં નહોતા તેથી મારા ઘરવાળા પણ માની ગયા.’’
‘‘અને આલોકને હળવામળવાનું ઓછું કેવી રીતે કર્યું?’’ કિરણ હસી,
‘‘તેને સમજાવી દીધું સર કે આપણને વધારે હળતાંમળતા જેાઈને મા જલદી લગ્ન કરાવી દેશે.
જેથી આલોક પણ ધંધો જામ્યા પછી જ લગ્ન કરવા ઈચ્છતો હતો એટલે માની ગયો.

એમ પણ તેને નવરાશ તો હતી નહીં, પણ હવે જ્યારે પણ નવરાશ મળે છે આવી જાય છે અને માનો લગ્ન વાળો રાગ શરૂ થઈ જાય છે.
હવે તમે જ જણાવો સર, જે માણસ પર હું શંકા કરું છું તેની સાથે લગ્ન કરવા યોગ્ય રહેશે?’’
‘‘બિલકુલ નહીં. હું કાલે જ આ કેસની ફાઈલ જેાઉં છું. મને દાદાજીનું નામ અને હત્યાની તારીખ જણાવ.’’ દેવે કહ્યું,
‘‘તું પણ હવે લગ્ન માટે ના ન પાડ. જ્યાં સુધી ઘરવાળા તૈયારી કરશે, ત્યાં સુધી હું હત્યારાને પકડી લઈશ. જેા આલોક હશે તો લગ્નનો સવાલ જ નથી ઊભો થતો અને કોઈ બીજું હશે તો તારે ના પાડવાની, પછી ના પાડીને ઘરમાં બધાને પરેશાન કરવાની શું જરૂર છે.’’
‘‘હા સર.’’ રસ્તામાં દેવે નીનાને જણાવ્યું કે તેણે કિરણને સમજાવી દીધી છે અને તે લગ્ન માટે ના નહીં પાડે.

સોનિયાને અત્યારે પરેશાન થવાની જરૂર નથી.
બીજા દિવસે દેવે કમિશનર સાહેબને પૂરી વાત જણાવીને કેસની ફાઈલ કઢાવી લીધી.
તેમાં લખેલી હકીકત પ્રમાણે પુરુવા બરાબર ન હતા, જેના આધારે હત્યારાને પકડવા ભૂસાના ઢગલામાં સોય સોધવા બરાબર હતું.
પરંતુ દેવે કમિશનર સાહેબને આગ્રહ કર્યો કે તે આ કેસ તેને આપી દે.
આલોકના ઘરવાળાનું ફરીથી તપાસની વાત સાંભળીને પહેલાં ચકિત અને પછી ખુશ થવું સ્વાભાવિક હતું. સૌથી વધારે ખુશ આલોક લાગ્યો.
‘‘હું મારી જાતને જાણી જેાઈને વ્યસ્ત રાખું છું સર કારણ કે જ્યાં થોડીક નવરાશ મળે, હું એ વિચારવા લાગું છું કે દાદાજીની હત્યા કોણે કરી હશે?’’
‘‘અરે કેમ કરી હશે?’’ દેવે વાક્ય જેાડ્યું.
‘‘ચોરી માટે સર દાદાજી ગળામાં સોનાની જાડી ચેન, આંગળીઓમાં હીરાપન્નાની વીંટીઓ, સોનાની કલાઈ કરેલી ઘડિયાળ અને સોનાના બટનવાળો કુરતો પહેરતા હતા.
તેમના પાકિટમાં પણ હજારો રૂપિયા રહેતા હતા. રૂમમાં મારું પણ લેપટોપ, આઈપોડ વગેરે પડ્યા હતા, પરંતુ તે પહેલાં કે ચોર આ બધું સમેટી શકતો, રાજુના હાથથી સીડીમાં વાટકી પડી ગઈ અને તેના અવાજથી તે ડરીને ભાગી ગયો.’’ આલોકે કહ્યું.

‘‘ઝાડ પરથી ચડવાઊતરવાનો રસ્તો નવા માણસને તો ન ખપર પડે?’’
‘‘આજ તો મુશ્કેલી છે સર, હત્યા તો કોઈ ઓળખીતાએ જ કરી છે.
તમને એક વાત જણાવું, ઝાડની નીચે મળેલા નિશાન મારી રાજસ્થાની મોજડીને મળતા આવી રહ્યા હતા.
હું શંકાના ઘેરામાં તો આવી ગયો હતો, પણ તે દિવસે મારા એક મિત્રના લગ્ન હતા અને દરેક તસવીર અને વીડિયો ફ્રેમમાં હોવાથી હું બચી ગયો.’’
‘‘હું તે આલબમ અને વીડિયો જેાઈ શકું છું?’’
‘‘જરૂર સર.
હું રવિના ઘરેથી આલબમ અને વીડિયો કેસેટ લાવીને તમેને ફોન કરીશ.’’ આલોકે કહ્યું.
થોડીવાર પછી આલોકે દેવને ફોન કર્યો કે તેને આલબમ તો મળી ગયો છે, પણ વીડિયો કેસેટ વારંવાર ચલાવવાના કારણે એટલી ઘસાઈ ગઈ છે કે દેખવામાં મુશ્કેલી પડે છે એટલે કોણ જાણે ક્યાં મૂકી દીધી છે. શોધવાનું કહી દીધું છે.
‘‘સારું કર્યું. અત્યારે આલબમ મારી ઓફિસમાં લાવ કે મોકલાવી શકે છે?’’
‘‘હમણાં મોકલાવું છું સર અને જેા મારી જરૂર હોય તો ફોન કરી દેજેા, હું તરત હાજર થઈ જઈશ.’’
આલબમ જેાયા પછી દેવે કિરણને ફોન કર્યો, ‘‘કિરણ, તે રાત્રે તેં ભાગનારના કપડાનો રંગ પણ જેાયો હતો?’’
‘‘ના સર, એટલો પ્રકાશ નહોતો… માત્ર ચમક અને કુરતાની લંબાઈ જેાઈ હતી.’’
‘‘જેા કે તે લગ્નમાં આલોક સિવાય બીજા ઘણા લોકો સિલ્કના કુરતા પાયજામામાં હતા.’’
‘‘હા સર, આ તે સમયની ખાસ ફેશન હતી.’’
‘‘તો પછી ભાગનાર આલોક જ કેમ, કોઈ બીજું પણ હોઈ શકે છે ને?’’
‘‘આલોક એટલે સર કે એક તો ભાગવાનો રસ્તો માત્ર તેને જ ખબર હતી અને બીજું દાદાજીના ના રહેવાથી લાભ પણ તો તેને થયો.’’ કિરણના તર્કમાં દમ તો હતો, પણ દેવ અત્યારે તેની સાથે સહમત થવા તૈયાર નહોતો.
તેણે ફોટાને ધ્યાનથી જેાયા. પછી આલોકને ફોન કરીને બોલાવ્યો.
‘‘આ ફોટામાં વરરાજા અને તારા બીજા બધા મિત્રો તો કોલેજના મિત્રો જ છે સિવાય એક જે દરેક ફોટામાં તને અડીને ઊભો છે.’’ દેવે ટિપ્પણી કરી.
‘‘તે મારો બિઝનેસ પાર્ટનર નકુલ છે સર.

અમેરિકાથી કમ્પ્યૂટરમાં ડિપ્લોમા કરીને આવ્યો છે.
તમને તો ખબર હશે સર, આઈબીએમની એજન્સી લેવા માટે કમ્પ્યૂટર સ્પેશિયાલિસ્ટ હોવું અનિવાર્ય છે, તે સિવાય ઈલેક્ટ્રોનિક પ્રોડક્ટ્સ વેચવાનો અનુભવ અને એક મોટા એરકંડીશંડ શોરૂમનો માલિક હોવું પણ.
મેં અને નકુલે સાથે મળીને આ બધી શરતો પૂરી કરીને ઝોનલ ડિસ્ટ્રિબ્યૂટરશિપ લીધી છે.’’
‘‘ક્યારથી જાણે છે નકુને?’’
‘‘બાળપણથી સર.
અમારા ઘરમાં એક વિશાળકાય જાંબુનું ઝાડ છે.
અમે બંને ઘણીવાર તેની પર બેસીને કંઈક મોટું, કંઈક હટકે કરવાનું વિચારતા હતા.
તે ઝાડની જેમ જ વિશાળ. નકુલ તો એ ફિરાકમાં અમેરિકા જતો રહ્યો.
હું દાદાજીના મોહહ અને કિરણના પ્રેમમાં ક્યાંય ન જઈ શક્યો, પણ નકુલ બાળપણની મિત્રતા અને સપના નહોતો ભૂલ્યો. તેણે પાછા આવીને મારી પાસે કંઈક અલગ અને મોટું કરાવી જ દીધું.’’
‘‘આલોક, આ કેસને ઉકેલવા માટે શક્ય છે કે મારે આ ફોટામાં હાજર તારા બધા મિત્રોની પૂછપરછ કરવી પડે.’’
‘‘તમે જ્યારે કહેશો બધાને લઈ આવીશ સર, પણ તે પહેલાં જેા તમે કિરણની પૂછપરછ કરો તો શક્ય છે કોઈ મહત્ત્વની વાત ખબર પડી જાય.’’
‘‘તે કેવી રીતે?’’ ‘‘ખબર નહીં સર, મને એવું કેમ લાગી રહ્યું છે કે કિરણને કંઈક ખબર છે, કારણ કે દાદાજીની હત્યા પછી તે પહેલાવાળી કિરણ નથી રહી. હંમેશાં ખોવાયેલી રહે છે.’’
‘‘દાદાજી સાથે ખાસ લગાવ હતો તેને?’’ ‘‘તો તો બધાને હતો સર. તેમનું વ્યક્તિત્ત્વ જ એવું હતું.’’
‘‘દાદાજીની હત્યાની ખબર સાંભળતા જ તારી સાથે કેટલા મિત્ર આવ્યા હતા.’’
‘‘કોઈ નહીં સર કારણ કે બંટી પાસે એ સાંભળતા જ કે દાદાજી બેભાન થઈ ગયા છે, હું કોઈને કંઈ જ કહ્યા વિના તાત્કાલિક તેના સ્કૂટર પાછળ બેસીને આવી ગયો હતો.’’
‘‘કોઈ તારી શોધમાં તારી પાછળ ન આવ્યું?’’
‘‘ના સર.’’ આલોકે નકારમં માથું હલાવ્યું,
‘‘મને બરાબર યાદ છે કે તે રાત્રે તો ડોક્ટર અને પોલીસ સિવાય અમારા પરિવાર સાથે માત્ર કિરણના ઘરવાળા જ હતા. સવાર પડતા તે લોકોએ બીજાને સૂચિત કર્યા હતા.’’

બીજી બપોરના કિરણ સાથે ઈન્સ્પેક્ટર દેવને પોતાના શોરૂમમાં જેાઈને આલોક દંગ રહી ગયો, ‘‘બધું ઠીક તો છે સર?’’ ‘‘અત્યારે તો છે.’’ દેવે બેદરકારીથી કહ્યું, ‘‘તેં કહ્યું હતું કે કિરણની પૂછપરછ કરું એટલે વાતચીત કરવા અહીં લઈ આવ્યું છું. તારા બિઝનેસ પાર્ટનર નથી?’’
‘‘છે સર, એમની કેબિનમાં છે.’’
‘‘તો ચાલ તેમની કેબિનમાં જ બેસીએ.’’ દેવે કહ્યું.
આલોક બંનેને બરાબરવાળી કેબિનમાં લઈ ગયો.
નકુલ સાથે દેવનો પરિચય કરાવ્યો.
‘‘બોલો શું મંગાવું. ઠંડુ કે ગરમ?’’ નકુલે ઔપચારિકતા પછી પૂછ્યું.’’
‘‘આ બધું પછી, હમણાં તો બસ આલોકના દાદાજીની હત્યા વિશે થોડાક પ્રશ્નોના જવાબ આપી દો.’’ દેવે કહ્યું.
નકુલ એકદમ ગભરાઈ ગયો, ‘‘તે વિશે ભલા હું શું કહી શકું છું? મને તો હત્યાની ખબર પણ કિરણ પાસેથી બીજા દિવસે સવારે મળી હતી.’’
‘‘એ જ તો હું પૂછવા ઈચ્છું છું નકુલ કે જ્યારે પૂરી સાંજ તમે આલોક સાથે હતા તો તમે આ બંટી સાથે જતા કેવી રીતે ન દેખાયા?’’ નકુલ ચકરાવે ચડ્યો, પણ આલોક બોલ્યો, ‘‘હકીકતમાં સર તે સમયે કંગના રમાતી હતી અને બધા મિત્ર એક કુંડાળામાં બેસીને રવિને ઉત્સાહિત કરવામાં લાગેલા હતા.’’

‘‘બિલકુલ. હકીકતમાં મેં બધાને રોક્યા જ રવિને કંગનની ગેમમાં જીતાડવા માટે.’’ નકુલ તરત બોલ્યો.
‘‘પણ તમે જાતે તો તે સમયે ત્યાં નહોતા…’’
‘‘શું વાત કરી રહ્યા છે ઈન્સ્પેક્ટર સાહેબ?’’ નકુલે ઉત્તેજિત અવાજમાં દેવની વાત કાપી, ‘‘હું રવિની બાજુમાં બેસીને તેની પીઠ થપથપાવી રહ્યો હતો.’’
‘‘તો પછી તમે આ ફોટામાં કેમ નથી દેખાઈ રહ્યા?’’ દેવે આલબમ બતાવ્યો,
‘‘ન તમે ફોટામાં છો અને તે પછીના ફોટામાં. તમે તકલીફ ન લો, હું જ કહી દઉં છું કે તમે ક્યાં હતા?’’
‘‘બાથરૂમમાં હતો, વધારે ખાધાપીધા પછી જવું જ પડે છે.’’ નકુલે ચિડાયેલા અવાજમાં કહ્યું.
‘‘જી ના, તે સમયે તમે દાદાજીના રૂમમાં હતા.’’ દેવે શાંત અવાજમાં કહ્યું,
‘‘તમારી યોજના હોઈ શકે છે હત્યા કરીને ફરી મંડપમાં આવવાની હોય, પણ જલદીજલદી ઝાડ પરથી ઊતરતા તમારા કપડાં ખરાબ થઈ ગયા હતા એટલે તમે પાછા આવવું યોગ્ય ન સમજ્યું.’’
‘‘તમે જે પણ કહી રહ્યા છો તેનો કોઈ પુરાવો છે તમારી પાસે?’’ નકુલે પડકારતા અવાજમાં પૂછ્યું.

‘‘હમણાં આપું. જરા પીઠ કરીને ઊભા થવાની જહેમત ઉઠાવશો તમે અને આલોક તું પણ તેમની સાથે પીઠ કરીને ઊભો થઈ જા.’’ કહી દેવ કિરણ તરફ વળ્યો,
‘‘આ બંનેને ધ્યાનથી જેા કિરણ, ફરી એક સમાન બાંધો છે અને અંધારામાં ઢીલાઢીલા કુરતામાંએ ઓળખવું મુશ્કેલ હતું કે ઝાડ પરથી કૂદીને ભાગનાર આલોક હતો કે નકુલ.’’
‘‘તમે સાચું કહો છો સર.’’ કિરણ ચીસ પાડી ઊઠી,
‘‘મને એ વિચાર પહેલા કેમ ન આવ્યો કે નકુલે પણ આલોક જેવા જ કપડા પહેરેલા હતા અને તેની પાસે તો હત્યા કરવાનું આલોકથી પણ મોટું કારણ હતું.
તેણે તો આઈબીએમની એજન્સી લેવા માટે પોતાનું બધું દાવ પર લગાવી દીધું હતું.
સર. તે નોકરી છોડીને અને પોતાનું ગ્રીન કાર્ડ પાછું આપીને અમેરિકાથી પાછો આવ્યો હતો…’’ આલોકે કિરણના ખભા પકડીને હચમચાવી,
‘‘આ શું કહી રહી છે કિરણ, તેં પહેલાં તો જણાવ્યું નહીં કે તેં કોઈને ભાગતા જેાયો હતો?’’

‘‘કેવી રીતે કહેતી, તેને શંકા જે હતી કે ભાગનાર તું છે.
તેથી બીચારી લગ્ન ટાળી રહી હતી અને ગુમસુમ રહેતી હતી.
સંયોગથી મારી સાથે મુલાકાત થઈ ગઈ?અને હકીકત સામે આવી ગઈ… ભાગવાની મૂર્ખામી ન કરતો નકુલ,
મારા માણસોએ તારો શોરૂમ ઘેરી લીધો છે.
હું નહીં ઈચ્છું કે તારા સ્ટાફ સામે તને હાથકડી લગાવીને લઈ જાઉં, એટલે ચુપચાપ મારી સાથે ચાલ, કારણ કે તે રાત્રે રૂમના દરવાજા, છતની અટારી વગેરે પરથી પોલીસે જે આંગળીના નિશાન ઉઠાવ્યા હતા, તે તારી આંગળીઓના નિશાનને મળી જ જશે.
એમ તો કિરણે કારણ તો જણાવી જ દીધું છે, તેમ છતાં હું ઈચ્છીશ કે તું અહીંથી નીકળતા પહેલા આલોકને જણાવી દે કે એવું તેં કેમ કર્યું?’’ દેવે કહ્યું.
‘‘હા નકુલ, તેં તો મને વિશ્વાસ અપાવ્યો હતો કે તું લાભનો પૂરો રિપોર્ટ આપીને દાદાજીને મનાવી લઈશ કે એક બીજેા શોરૂમ લેવાની વ્યવસ્થા કરી લઈશ, પછી તેં આવું કેમ કર્યું?’’ આલોકે દુ:ખી અવાજમાં પૂછ્યું.

‘‘બીજું શું કરતો? દાદાજી કંઈ સાંભળવા કે પોતાના શોરૂમનો સામાન નાના શોરૂમમાં શિફ્ટ કરવા માટે તૈયાર જ નહોતા અને મોટો શોરૂમ લેવાની મારી હેસિયત નહોતી.
તેં એ કહેતા કે તેં શોરૂમ તારા નામ કરાવી લીધો છે, હું મારી સારામાં સારી નોકરી છોડીને અને ગ્રીન કાર્ડ પાછું?આપીને એટલે કે મારા ભવિષ્યને દાવ પર લગાવીને અહીં આવ્યો હતો.
દાદાજી એ જાણ્યા સમજ્યા પછી પણ કે કમ્પ્યૂટર વેચવામાં ઘણો લાભ થશે, પોતાના વર્ચસ્વનો મોહ ત્યાગવા તૈયાર જ નહોતા.
તેમની આ જિદના લીધે હું હાથ પર હાથ મૂકીને બેસી તો ન શકું ને?’’ નકુલે કડવા સ્વરમાં પૂછ્યું.
‘‘સારું કર્યું નકુલ, કહી દીધું, તારા માટે એટલું તો કરાવી જ દઈશ કે જેલમાં તારે એક દિવસ પણ બેસી ન રહેવું પડે, ‘‘દેવની વાત પર તે ભારે પળોમાં પણ આલોક અને કિરણ હસ્યા વિના ન રહી શક્યા.

થોડો સમય

વાર્તા – પૂનમ અહમદ.

હનીમૂન થી પાછા આવતી વખતે ટેક્સીમાં બેસેલી જૂહીના મનમાં કેટલાય વિચારો આવી રહ્યા હતા.
અજયે વિચારોમાં ખોવાયેલી જૂહીને જેાઈને આંખ સામે હાથ લહેરાવતા પૂછ્યું,
‘‘ક્યાં ખોવાઈ? ઘરે નથી જવું?’’ જૂહી હસી પડી,
પણ સાસરીમાં આવવાના સમયને લઈને તેના મનમાં થોડી ગભરામણ હતી.
બંને લગ્નના ૧ અઠવાડિયામાં જ સિક્કિમ ફરવા ગયા હતા.
તેમના પ્રેમલગ્ન થયા હતા.
બંને સીએ હતા અને નરીમનમાં એક જ કંપનીમાં જેાબ કરતા હતા.
અજય બ્રાહ્મણ પરિવારનો મોટો પુત્ર હતો. પિતા શિવમોહન એક ખાનગી કંપનીમાં સારા પદ પર હતા.

મમ્મી શૈલજાા હાઉસવાઈફ હતી અને નાની બહેન નેહા હજી કોલેજમાં હતી.
અજયનું ઘર મુલુંડમાં હતું.
પંજાબી પરિવારની એકમાત્ર પુત્રી જૂહી કાંજુરમાર્ગ પર રહેતી હતી. જૂહીના પિતા વિકાસ ડોક્ટર અને માં અંજના હાઉસવાઈફ હતી.
બંને પરિવારને આ લગ્ન પર કોઈ વાંધો નહોતો. લગ્ન હસીખુશી થઈ ગયા. જૂહીને જે વાત પરેશાન કરી રહી હતી તે એ હતી કે તેનો ઓફિસ આવવા-જવાનો કોઈ ટાઈમ નહોતો.
હજી સુધી તો ઘરની કોઈ જવાબદારી તેની પર નહોતી, નરીમનથી આવતા જ તેને ક્યારેક ૧૦ વાગતા, તો ક્યારેક ૧૧. જે ક્લાયન્ટ બેઝિઝ પર કામ કરતી, પૂરી ટીમ પ્રમાણે ઊઠવું પડતું.
પીયરમાં તો ઘરે પહોંચતા જ કપડા બદલીને હાથમોં ધોઈને ડિનર કરતી અને પછી સીધી બેડ પર.

શનિવાર અને રવિવાર પૂરો આરામ કરતી હતી.
મન થતું તો મિત્રો સાથે મૂવી જેાતી, ડિનર કરતી.
એમ પણ મુંબઈમાં ઓફિસ જતી મોટાભાગની કુંવારી અપરીણિત યુવતીની આ જ રોજિંદી દિનચર્યા રહે છે, અઠવાડિયાના ૫ દિવસ કામમાં ખૂબ વ્યસ્ત અને રજાના દિવસે આરામ.
જૂહીના ૨-૩ કલાક તો રોજ મુસાફરીમાં કપાઈ જતા હતા. તે હંમેશાં વીકેન્ડ માટે ઉત્સાહિત રહેતી. જેવી અંજના દરવાજેા ખોલતી, જૂહી એક ઊંડો શ્વાસ લેતા કહેતી હતી, ‘‘ઓહ મમ્મી, આખરે વીકેન્ડ આવી જ ગયો.’’
અંજનાને તેની પર ખૂબ પ્રેમ આવતો કે બીચારી બાળકી, કેટલી થાકી જાય છે આખું અઠવાડિયું.
જૂહીને યાદ આવી રહ્યું હતું કે જ્યારે વિદાય સમયે તેની મમ્મી દરરોજ જઈ રહી હતી ત્યારે તેની સાસુમાએ તેની મમ્મીના ખભા પર હાથ મૂકીને કહ્યું હતું,
‘‘તમે પરેશાન ન થાઓ. દીકરીની જેમ રહેશે અમારા ઘરે. હું પુત્રી-વહુમાં કોઈ ફરક નહીં રાખું.’’ ત્યારે ત્યાં ઊભી જૂહીની કાકીએ કટાક્ષમાં ધીરેથી તેના કાનમાં કહ્યું,
‘‘બધી કહેવાની વાતો છે. સરળ નથી વહુને પુત્રી સમજાવી. શરૂઆતમાં દરેક છોકરાવાળા એવી જ મોટીમોટી વાતો કરે છે.’’
વહેતા આંસુની વચ્ચે જૂહીની કાકીની આ વાત સ્પષ્ટ સંભળાઈ હતી.
પહેલું અઠવાડિયું તો ખૂબ વ્યસ્ત રહ્યું. હવે તે ફરીને પાછા ફરી રહ્યા હતા, જેાઈએ શું થાય છે.

પરમદિવસથી ઓફિસ પણ જવાનું છે. ટેક્સી ઘરની નજીક ઊભી રહી તો જૂહી અજય સાથે ઘર તરફ ચાલી નીકળી.
શિવમોહન, શૈલજા અને નેહા તેમની રાહ જ જેાઈ રહ્યા હતા.
જૂહીએ સાસુસસરાના ચરણ સ્પર્શ કરીને તેમના આશિર્વાદ લીધા.
નેહાને તેણે ગળે લગાવી લીધી, બધા એકબીજાની ખબર અંતર પૂછવા લાગ્યા.
શૈલજાાએ કહ્યું, ‘‘તમે લોકો ફ્રેશ થઈ જાઓ, હું ચા લાવી છું.’’
જૂહીને થાક તો ખૂબ લાગી રહ્યો હતો, તેમ છતાં તેણે કહ્યું, ‘‘ના મમ્મી હું બનાવી લઈશ.’’
‘‘અરે થાકી હોઈશ બેટા, આરામ કર અને હા આ મમ્મીજી નહીં, અજય અને નેહા મને મા જ કહે છે, તું પણ બસ મા જ બોલ.’’ જૂહીએ ખચકાટ સાથે માથું હલાવી દીધું.

અજય અને જૂહીએ ફ્રેશ થઈને બધા સાથે ચા પીધી.
થોડીવાર પછી શૈલજાએ પૂછ્યું, ‘‘જૂહી ડિનરમાં શું ખાઈશ?’’
‘‘મા, જે બનાવવું હોય બોલો, હું હેલ્પ કરું છું.’’
‘‘હું બનાવી લઈશ.’’ ‘‘પણ મા, હું હોવા છતાં…’’ હસી પડી શૈલજા, ‘‘તું હોવા છતાં શું અત્યાર સુધી હું જ બનાવી રહી છું અને મને કોઈ તકલીફ પણ નથી.’’ કહીને શૈલજા કિચનમાં આવી ગઈ ત્યારે જૂહી પણ ના પાડવા છતાં તેમને મદદ કરતી રહી.

બીજા દિવસની રજા બાકી હતી. શિવમોહન ઓફિસ અને નેહા કોલેજ જતી રહી. જૂહી કબાટમાં પોતાનો સામાન મૂકતી રહી.
બધા પોતપોતાના કામમાં વ્યસ્ત રહ્યા.
બીજા દિવસે ઓફિસ જવા માટે અજય અને જૂહી ઉત્સાહિત હતા.
બંને લોકલ ટ્રેનથી જ જતા હતા. હળવા માહોલમાં બધાએ ડિનર સાથે કર્યું.
રાત્રે ઊંઘતા શિવમોહને કહ્યું ‘‘કાલથી જૂહી પણ લંચ લઈ જશે ને?’’ ‘‘હા, કેમ નહીં?’’ ‘‘તેનો મતલબ કાલથી તેની કિચનની ડ્યૂટી શરૂ?’’ ‘‘ડ્યૂટી કેવી? જ્યાં હું અત્યાર સુધી ૩ ટિફિન પેક કરતી હતી, હવે ૪ કરીશ, શું ફેર પડે છે?’’
શિવમોહને પ્રેમભરી નજરથી શૈલજાને જેાતા કહ્યું, ‘‘મમતામય સાસુ બનીશ તેનો થોડોક અંદાજ હતો મને.’’
‘‘તમને કહ્યું હતું ને કે જૂહી વહુ નહીં દીકરી બનીને રહેશે આ ઘરમાં.’’ શિવમોહને તેને છેડતા કહ્યું,
‘‘પણ તને તો ખૂબ કડક સાસુ મળી હતી.’’ શૈલજા એ ફીક્કા હાસ્ય સાથે કહ્યું,
‘‘એટલે જ તો જૂહીને તે તકલીફોથી બચાવવી છે જે મેં જાતે સહન કરી.
છોડો, તે અમ્માનો જૂનો જમાનો હતો, તેમની વિચારસરણી અલગ હતી, હવે તો તે નથી રહ્યા.
હવે તે વાતનો શું ફાયદો? અજયે જણાવ્યું હતું જૂહીને પનીર ખૂબ ભાવે છે.
કાલે તેનું પહેલું ટિફિન તૈયાર કરીશ, પનીર જ બનાવીશ, ખુશ થઈ જશે છોકરી.’’ શિવમોહનની આંખમાં શૈલજા માટે પ્રશંસાના ભાવ ઉભરાઈ આવ્યા.

સવારે એલાર્મ વાગ્યું.
જૂહી જ્યાં સુધી તૈયાર થઈને કિચનમાં આવી ત્યાં ૪ ટિફિન પેક કરેલા મૂક્યા હતા.
શૈલજા ડાઈનિંગ ટેબલ પર નાસ્તો મૂકી રહી હતી.
જૂહી શરમાઈને બોલી. ‘‘મા, તમે તો બધું કરી લીધું.’’ ‘‘હા બેટા, નેહા જલદી ગઈ છે. બધા કામ સાથે જ થઈ જાય છે. આવ, નાસતો કરી લે.’’
‘‘કાલથી હું થોડી જલદી ઊઠી જઈશ.’’
‘‘બધું થઈ જશે બેટા, વધારે ન વિચાર. હજી તો હું કરી જ લઉં છું. તબીયત ક્યારેક બગડશે તો તારે કરવું જ પડશે અને આગળ તો જવાબદારી સંભાળવાની જ છે, હજી આ દિવસો આરામથી વિતાવ, ખુશ રહે.’’

અજય પણ તૈયાર થઈને આવી ગયો હતો.
બોલ્યો, ‘‘મા, લંચમાં શું છે?’’
‘‘પનીર.’’ જૂહી તરત બોલી, ‘‘મા આ મારી મનપસંદ ડિશ છે.’’ અજયે કહ્યું,
‘‘મેં જ કહ્યું છે માને. મા, હવે શું તમારી વહુની પસંદનું જ ખાવાનું બનાવીશ?’’
જૂહી વચ્ચે જ બોલી, ‘‘માએ કહ્યું છે ને કે તેમના માટે વહુ નહીં, દીકરી છું.’’ નેહાએ ઘરેથી નીકળતા નીકળતા હસીને કહ્યું,
‘‘મા, ભાભીની સામે મને ભૂલી ન જતા.’’ શિવમોહને પણ વાતમાં ભાગ લીધો, ‘‘અરે ભઈ, થોડું તો સાસુનું રૂપ બતાવ, થોડું ટોક, થોડો ગુસ્સો કર, ખબર તો પડે કે ઘરમાં સાસુવહુ છે.’’ બધા જેારથી હસી પડ્યા.
શૈલજાએ કહ્યું, ‘‘સોરી, આ તો કોઈને ખબર નહીં પડે કે ઘરમાં સાસુવહુ છે.’’ બધા હસતાબોલતા ઘરેથી નીકળી ગયા.

થોડીવાર પછી મેડ શ્યામાબાઈ આવી ગઈ.
શૈલજા ઘરની સફાઈ કરાવવા લાગી.
અજયના રૂમમાં જઈને શ્યામાએ બૂમ પાડી, ‘‘મેડમ, જુઓ તમારી વહુ કેવો સામાન ફેલાવીને ગઈ છે.’’ શૈલજાએ જઈને જેાયું,
ચારેબાજુ સામાન વિખેરાયેલો પડ્યો હતો, તેમને હસવું આવી ગયું. શ્યામાએ પૂછ્યું, ‘‘મેડમ, તમે હસી રહ્યા છો?’’ શ્યામાએ કહ્યું,
‘‘આવો, મારી સાથે.’’ શ્યામા તેને નેહાના રૂમમાં લઈ ગઈ.
ત્યાં તો હજી ખરાબ હાલત હતી. શૈલજાએ કહ્યું, ‘‘અહીં પણ એ જ હાલત છે ને?
તો ચાલ હવે દરેક જગ્યાએ સફાઈ કરી લઈએ, જલદી.’’
શ્યામા ૮ વર્ષથી અહીં કામ કરી રહી હતી.
ખૂબ સારી રીતે સમજતી હતી પોતાની શાંતિપસંદ મેડમને, એટલે હસીને પોતાના કામમાં લાગી ગઈ.
જૂહી ફોન પર તેના મમ્મીપપ્પા સાથે સંપર્કમાં રહેતી જ હતી.

લગ્ન પછી આજે ઓફિસનો પહેલો દિવસ હતો.
રસ્તામાં જ અંજનાનો ફોન આવી ગયો. હાલચાલ પછી પૂછયા, ‘‘આજે તો સવારે થોડાક કામ પણ કર્યા હશે?’’ શૈલજાની પ્રશંસાના પૂલ બાંધી દીધા જૂહીએ. ત્યારે અચનાક જૂહીને યાદ આવ્યું. બોલી, ‘‘મમ્મી, હું પછી ફોન કરું છું.’’ પછી તરત સાસુમાને ફોન કર્યો.
શૈલજાએ હેલો કહેતા જ તરત બોલી, ‘‘સોરી મા, હું મારો રૂમ ખૂબ ખરાબ હાલતમાં મૂકીને આવી છું… યાદ જ ન રહ્યું.’’
‘‘શ્યામાએ ઠીક કરી દીધો છે.’’
‘‘સોરી મા, કાલથી…’’ ‘‘બધું આવડી જાય ધીમેધીમે. પરેશાન ન થા.’’ શૈલજાના સ્નેહભર્યા અવાજ પર જૂહીનું દિલ ભરાઈ આવ્યું.

અજય અને જૂહી આખો દિવસ વ્યસ્ત રહે છે.
સહકર્મી વચ્ચે વચ્ચે બંનેને છેડીને મજા લેતા રહ્યા.
બંને રાત્રે ૮ વાગ્યે ઓફિસથી નીકળ્યા તો થાકી ગયા હતા. જૂહીનું તો મન હતું, સીધા જઈને બેડ પર ઊંઘી જવાનું. પણ પહેલાં પીયર હતું હવે સાસરું છે.
૧૦ વાગ્યા સુધી બંને ઘરે પહોંચ્યા. શિવમોહન, શૈલજા અને નેહા ડિનર કરી ચૂક્યા હતા. તે બંનેનું ડિનર ટેબલ પર મૂક્યું હતું. હાથ ધોઈને જૂહી ખાવા પર તૂટી પડી.
જમ્યા પછી તેણે બધા વાસણ સમેટી લીધા.
શૈલજાએ કહ્યું, ‘‘તમે લોકો હવે આરામ કરો. અમે પણ ઊંઘવા જઈ રહ્યા છીએ.’’ શૈલજા આડી પડી તો શિવમોહને કહ્યું, ‘‘તું પણ થાકી ગઈ હોઈશ ને?’’
‘‘હા, બસ હવે ઊંઘવું જ છે.’’
‘‘કામ પણ તો વધી ગયું હશે?’’
‘‘કયું કામ?’’
‘‘અરે, એક ટિફિન વધારે…’’
‘‘૬ની જગ્યાએ ૮ રોટલી બની ગઈ તો શું ફેર પડી ગયો? બધાની તો બને છે અને આજે તો મેં આ બંનેનું ટિફિન અલગઅલગ બનાવી દીધું.

કાલથી એકસાથે જ પેક કરી દઈશ.
જમવાનું બાળકો સાથે જ તો જમશે, જૂહીનું જમવાનું બનાવવાથી મારી પર કોઈ વધારાનો બોજ આવવાની એવી કોઈ વાત જ નથી.’’
‘‘તું દરેક વાતને આટલી સહેલાઈથી કેવી રીતે લઈ લે છે, શૈલ?’’
‘‘શાંતિથી જીવવું કોઈ ખૂબ મુશ્કેલ કામ નથી, બસ અમે મહિલાઓ જ અમારા અહં, પોતાની જિદ્દમાં આવીને ઘણીવાર ઘરમાં અશાંતિનું કારણ બનીએ છીએ.
જેમ કે નેહાને પણ હજી કોઈ કામ કરવાની વધારે ટેવ નથી તે જ રીતે તે છોકરી પણ હજી હમણાં જ આવી છે.

આજકાલની છોકરીઓ પહેલાં અભ્યાસ, પછી કરિયરમાં વ્યસ્ત રહે છે. એટલું તો હું સમજું છું કે સરળ નથી કામકાજી છોકરીઓનું જીવન.
અરે હું તો ઘરમાં રહું છું, થાકી પણ ગઈ તો દિવસે થોડો આરામ કરી લઈશ.
ક્યારેક નહીં કરી શકું તો શ્યામા છે જ, કિચનમાં હેલ્પ કરી દેશે. જૂહી પર ઘરના કામનો બોજ કેમ નાખું.
નેહાને જ જેાઈ લો, કોલેજ અને કોચિંગ પછી ક્યાં હિંમત હોય છે કંઈ કરવાની, આ છોકરીઓ ઘરના કામ તો સમયની સાથેસાથે જાતે જ શીખી લે છે. બસ, થોડોક સમય લાગે છે.

શૈલજા પોતાના દિલની વાતો શેર કરી રહી હતી, ‘‘હજી નવી નવી જ તો આવી છે, આવતા જ કોઈ વાત પર તેનું મન દુ:ખી થઈ ગયું તો વાત દિલમાં એક કાંટો બનીને રહી જશે જે હંમેશાં ખટકતી રહેશે. હું નથી ઈચ્છતી કે તેને કોઈ વાત ખટકે.’’
કહીને તે ઊંઘવાની તૈયારી કરવા લાગી, બોલી, ‘‘ચાલ, હવે ઊંઘી જઈએ.’’
ત્યાં અજયની આગોશને તકિયો બનાવીને આડી પડેલી જૂહી મનોમન વિચારી રહી હતી, આજે લગ્ન પછી ઓફિસનો પહેલો દિવસ હતો.
માંના વ્યવહાર અને સ્વભાવમાં કેટલો પ્રેમ છે.
જેા તેમણે મને દીકરી માની છે તો હું પણ તેમને માની જેમ જ પ્રેમ અને માન આપીશ. છેલ્લા ૧૫ દિવસથી કાકીની વાત દિલ પર બોજની જેમ પડી હતી, પણ અત્યારે તેને પોતાનું દિલ હળવું ફૂલ જેવું લાગ્યું, બેફિકર થઈને આંખો બંધ કરીને તેણે માથું અજયની છાતી પર મૂકી દીધું.

સૂર્યકિરણ

વાર્તા – શકુંતલા શર્મા.

મીના અને નીતિશની ગૃહસ્થીમાં અચાનક તોફાન આવી ગયું હતું.
બંનેના લગ્નને માત્ર ૧ વર્ષ થયું હતું.
આધુનિક જીવનની જરૂરિયાત પૂરી કરતા બંને ૪૫ વસંત જેઈ ચૂક્યા હતા.
પહેલાં ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવાની ઈચ્છા, પછી સારી નોકરી અને ગુણદોષની પરખ તેમજ મૂલ્યાંકન કરવાના ફેરામાં એક પછી એક પ્રસ્તાવનો ઈન્કાર કરવાનો જે સિલસિલો શરૂ થયો ત્યારે તે થોભવાનું નામ જ નહોતો લેતો.
મીનાના માતાપિતા જે પહેલાં તેમની દીકરીની ઉપલબ્ધિઓની પ્રશંસા કરતા થાકતા નહોતા.
હવે અચાનક પરેશાન થઈ ગયા હતા.
મુશ્કેલીથી ગુણદોષ, સામાજિક પ્રમાણનું મિલન કરીને કેટલાક નવયુવાનને તેમણે મીનાને મળવા તૈયાર કર્યા હતા, પણ મીના પર તો બીજી જ ધુન સવાર હતી.
મીના વિચિત્ર પ્રશ્ન પૂછતી હતી, ‘‘તમને બાળક ગમે છે કે નહીં?’’
મોટાભાગના ભાવિ વર, મીનાની આશા વિપરીત બાળક ગમતા તો હતા, પોતાના પરિવાર માટે બાળક હોવું જરૂરી પણ સમજતા હતા, પણ આ સ્વીકારોક્તિ મીનાને ગુસ્સે કરવા માટે પૂરતી હતી અને સંબંધ બનતા પહેલાં તેના પૂર્વાગ્રહની ભેટ ચઢી જતા હતા.

નીતિશ સાથે તેની પ્રથમ મુલાકાત તેને આજે પણ યાદ છે.
મજબૂત બાંધાનો અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ ધરાવતા નીતિશને જેાઈને તે પ્રભાવિત થયા વિના ન રહી શકી, પણ ઉચ્ચ શિક્ષણ અને ઉચ્ચ નોકરીએ તેના આત્મવિશ્વાસને ગર્વ કરાવ્યો હતો.
જેાકે તે નારી અધિકાર પ્રત્યે ખૂબ સજાગ હતી.
ડરેલીગભરાયેલી યુવતીઓ જેાઈને તેને દુખ થતું હતું. તેથી નીતિશને જેાઈને તેણે પ્રશ્નોની લાંબી લાઈન લગાવી દીધી હતી.
‘‘આશા છે પત્રના માધ્યમથી તમને મારા વિશે પૂરી માહિતી મળી હશે?’’
મીના તેના અંદાજમાં બોલી હતી.
‘‘હા.’’ નીતિશે તેને ઉપરથી નીચે સુધી નિહાળીને કહ્યું.
મીના મનોમન ગણગણી રહી હતી કે એ રીતે ઘુરકિયા કરે છે જાણે ક્યારેય છોકરી જ નથી જેાઈ, પણ મોઢામાંથી એક શબ્દ નહોતી બોલી.
‘‘તમે બીજું કંઈ કહેવા ઈચ્છો છો?’’ નીતિશે મૌન તોડ્યું.
‘‘હા, કેમ નહીં. કદાચ તમે જાણવા ઈચ્છો છો કે મેં હજી સુધી લગ્ન કેમ નથી કર્યા?’’ ‘‘હા, જરૂર.’’ ‘‘સાંભળો, મારા ખભા પર ન પરિવારની જવાબદારીનો બોજ હતો અને ન કોઈ બીજી મજબૂરી, પણ મેં મારું ભવિષ્ય બનાવવા માટે ખૂબ મહેનત કરી છે.’’ ‘‘હા, હું સમજી ગયો.

તમે તમારા માતાપિતાના એકમાત્ર સંતાન છો.
પિતા જાણીતા વેપારી છે, પરિવારની સમસ્યાનો પ્રશ્ન જ નથી, પણ હું એટલો ખુશહાલ નથી રહ્યો.
પપ્પાની બીમારીના લીધે નાનો ભાઈ અને બહેનના ઉછેર, શિક્ષણ, લગ્ન વગેરેમાંથી સમય નથી મળ્યો કે હું મારા વિશે વિચારી શકું.’’
‘‘તમે સ્વયં માનસિક રીતે લગ્ન માટે તૈયાર થયા છો તો તમે એ પણ વિચાર્યુ હશે કે તમે તમારી ભાવિ પત્નીમાં કયા ગુણો જેાવા ઈચ્છો છો.’’
‘‘મને કોઈ વિશેષ ગુણની ઈચ્છા નથી. હા, એવી પત્ની ઈચ્છુ છું કે જે મને મારા ગુણઅવગુણ સાથે અપનાવી શકે.’’ નીતિશ ભોળપણમાં હસ્યો તો મીના જેાતી જ રહી ગઈ હતી.
આવી જ વ્યક્તિ તેના કલ્પનાલોકમાં હતી. ‘‘તમારા વિચાર જાણીને ખુશી થઈ, પણ તમને નથી લાગતું કે જીવન સાથે વિતાવવાનો નિર્ણય લેતા પહેલાં અન્ય વિશે વિસ્તારથી વાત કરવી જરૂરી છે?’’ મીના સંકોચિત સ્વરમાં બોલી.

‘‘હું દરેક વિષય પર વિસ્તારથી વાત કરવા તૈયાર છું.
પૂછો, તમે શું જાણવા ઈચ્છો છો?’’
‘‘અમે બંનેએ સફળતા પ્રાપ્ત કરવા માટે ખૂબ મહેનત કરી છે, પણ જ્યારે ૨ સફળ વ્યક્તિ એક છત નીચે રહે ત્યારે કેટલીય સમસ્યા સામે આવે છે.’’
‘‘કદાચ.’’
‘‘કદાચ નહીં, વાસ્તવિકતા છે.’’ મીનાએ કહ્યું.
‘‘મને નથી લાગતું કે એવી કોઈ સમસ્યા હશે, જેા આપણે બંને મળીને ઉકેલી ન શકીએ.’’
‘‘સાંભળીને સારું લાગ્યું, પણ લગ્ન પછી ઘરનું કામ કોણ કરશે?’’
‘‘આપણે બંને મળીને કરીશું. મારો દઢ વિશ્વાસ છે કે લગ્ન નામની સંસ્થામાં પતિપત્નીને સમાન અધિકાર મળવા જેાઈએ.’’ નીતિશે જવાબ આપ્યો.
‘‘અને બાળક?’’ ‘બાળક? કયા બાળક?’’
‘‘બાળકની જવાબદારી પણ સંભાળશે?’’
‘‘મેં આ વિશે ક્યારેય વિચાર્યું નથી.’’
‘‘હવે વિચારી લો.

શાહમૃગની જેમ રેતીમાં મોં છુપાવાથી તો સમસ્યાનો હલ નહીં આવે ને.’’
‘‘હું વાદવિવાદ માટે તૈયાર છું મહોદયા.’’ નીતિશ નાટકીય અંદાજમાં બોલીને હસ્યો. ‘‘સાંભળો મને બાળક બિલકુલ નથી ગમતા. એમ કહો કે હું બાળકોને નફરત કરું છું.’’ ‘‘તમે શું કહી રહ્યા છો? સીધાસાદા નિર્દોષ બાળકોએ તમારું શું બગાડ્યું છે.’’

‘‘આ નિર્દોષ બાળકોના ચહેરા પર ન જાઓ. તે માતાપિતાના જીવનને એ રીતે જકડી લે છે કે તેમણે જીવનની દરેક સારી વસ્તુનો ત્યાગ કરવા પડે છે.’’
‘‘હું સહમત છું, તેમ છતાં લોકો સંતાન ઈચ્છે છે.’’ નીતિશે કહ્યું.
‘‘કરતા હશે, પણ મને નથી લાગતું કે હું મારી નોકરી સાથે તમારા બાળકના ઉછેરની જવાબદારી ઉઠાવી શકું. મને તો તેમના નામથી જ નફરત છે.’’
‘‘તમે બોલતા રહો તમારી વાતથી મારી ઉત્સુકતા વધી રહી છે.’’
‘‘જરા વિચારો, ૨ કમાનાર અને ૨ સફળ વ્યક્તિ સાથે રહે તો જીવનમાં આનંદ જ આનંદ છે, પણ મેં મારા કેટલાય મિત્રને બાળકના ચક્કરમાં રડતા જેાયા છે.
સારું તમે જણાવી શકો છો કે માત્ર માનવ શિશુ જ કેમ રડે છે? મેં પ્રાણી કે પક્ષીના બચ્ચાંને ક્યારેય રડતા નથી જેાયા.’’ મીનાએ પોતાની વાત પૂરી કરી.
‘‘તમે સાચું કહો છો. હું સંપૂર્ણ રીતે સહમત છું, પણ પરિવારમાં બાળકની જગ્યા કોઈ પોપટ કે કૂતરું ન લઈ શકે.’’
‘‘તો પછી તમે આ સમસ્યાનો કેવી રીતે હલ લાવશો?’’
‘‘હું એક સમયે એક સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવામાં વિશ્વાસ કરું છું.

પહેલી સમસ્યા લગ્ન કરવાની છે. નિર્ણય એ કરવાનો છે કે આપણે બંને એક છત નીચે સાથે રહી શકીએ છીએ કે નહીં.
બાળક જ્યારે આવશે ત્યારે જેાઈશું.
હમણાં આ ઝમેલામાં પડવાની શું જરૂર છે?’’ નીતિશ ગંભીર થતા બોલ્યો.
‘‘પણ મારા માટે આ મહત્ત્વનો પ્રશ્ન છે.
હું કોઈ પણ કિંમતે મારા ભવિષ્ય સાથે સમજૂતી નથી કરી શકતી.
નારી જીવનની સાર્થકતા માત્ર મા બનવામાં છે.
હું એવું નથી માનતી.’’
‘‘મારા માટે કોઈ સમસ્યા નથી. હવે એ સમય તો નથી રહ્યો કે બાળક વૃદ્ધાવસ્થામાં માતાપિતાની લાકડી બનતા હતા. તેથી તમે લગ્ન પછી પરિવારની વૃદ્ધિમાં વિશ્વાસ નથી કરતા તો મને કોઈ સમસ્યા નથી.’’ નીતિશે જાણે નિર્ણય સંભળાવી દીધો.

મીના થોડી વાર મૌન રહી.
કોઈ તેની તમામ શરત માનીને તેની સાથે લગ્નની મંજૂરી આપશે, એવું તેણે ક્યારેય વિચાર્યું નહોતું. તેમ છતાં મન બેચેન હતું.
નીતિશ સાચે આવો છે કે પછી દેખાડો કરી રહ્યો છે અને લગ્ન પછી તેનું બીજું રૂપ સામે આવશે. પણ નિર્ણયની સ્થિતિ વધારે ન રહી.
હકીકત તો એ હતી કે લગ્ન માટે ઘરમાં પ્રસરેલી તાણે તમામ મર્યાદા તોડી દીધી હતી. પોતાના માટે નહીં, પણ માતાપિતા માટે તે લગ્ન કરવા તૈયાર હતી.

મીનાની મમ્મી, મમતા તથા પપ્પા પ્રકાશ બેચેનીથી મીના અને નીતિશના નિર્ણયની રાહ જેાઈ રહ્યા હતા.
નીતિશના માતાપિતા પણ ઈચ્છતા હતા કે તે લગ્ન માટે હા પાડી દે તો રાહત અનુભવે.
નીતિશ અને મીના લગ્ન માટે સહમત થયા ત્યારે ઘરમાં ચારેય બાજુ ખુશી ફેલાઈ ગઈ. મમતા તો મીનાના લગ્નની આશા છોડી ચૂકી હતી. તેને પહેલાં કાન પર ભરોસો ન થયો ત્યારે ખુશ થઈ, ‘‘આ તો ખુશીના આંસુ છે.’’ મમતા આંસુ લૂછીને અતિથિસત્કારમાં લાગી ગઈ હતી. બંને પક્ષ જલદી લગ્ન કરવા ઈચ્છતા હતા.
પહેલાં જ મોડું થઈ ગયું હતું.
હવે ૧ દિવસ પણ મોડું કરવું તેમના માટે અસહ્ય હતું.
અઠવાડિયામાં લગ્ન થઈ ગયા.
લગ્ન પછી મીના અને નીતિશ જે આનંદમય સ્થિતિમાં હતા.
તેવું સામાન્ય રીતે કિસ્સાકહાણીમાં થતું હોય છે.
મધરજની પરથી પાછી આવેલી મીનાના ચહેરા પર અનોખી ચમક જેાઈને તેના માતાપિતા પણ ખુશ થઈ ગયા હતા. પણ જીવન હંમેશાં સીધા માર્ગ પર નથી ચાલતું. અચાનક મીનાનું સ્વાસ્થ્ય બગડી ગયું. તે ઉદાસ રહેવા લાગી.
બીજાને પણ પ્રેરિત કરનારી ઊર્જા જાણે ગાયબ થઈ ગઈ હતી.
તબિયત સુધરતી ન જેાઈને નીતિશ તેને ડોક્ટર પાસે લઈ ગયો.
ડોક્ટરે જ્યારે નવા મહેમાન આવવાના સમાચાર આપ્યા ત્યારે મીનાનો વ્યવહાર હંમેશાં અપ્રત્યાશિત હતો. તે બેભાન થઈ ગઈ.
ડોક્ટરે ઘણા પ્રયત્નો કરીને તેને ભાનમાં લાવી ત્યારે બૂમાબૂમથી પૂરી હોસ્પિટલ માથા પર ઉઠાવી લીધી.
આસપાસના લોકો ડોક્ટર રમોલાની કેબિન તરફ દોડીને આવ્યા કે જાણે કોઈ ઘટના ઘટી હોય.
‘‘આ રીતે સંયમ ગુમાવવાથી કોઈ પણ સમસ્યાનો નિવેડો ન આવે.
મેં વિચાર્યું હતું કે તમે આ શુભ સમાચાર સાંભળીને ખુશ થશો.
સાંભળો. મેં આવા વ્યવહારની આશા સપનામાં પણ નહોતી કરી.

ડોક્ટર રમોલા મીનાને સમજાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી, પરંતુ મીના તો એક વાત પર અડગ હતી કે તે કોઈ પણ કિંમતે આ ગર્ભથી છુટકારો મેળવવા ઈચ્છે છે.’’
‘‘માફ કરો, હું તમને આ ઉંમરે ગર્ભપાત કરાવવાની સલાહ નહીં આપું.’’
‘‘હું તમારી સલાહ નથી માંગતી… નમ્રતાથી કહું તો વિરોધ કરી રહું છું.
તમને બેગણી કે ત્રણગણી ફી આપવા તૈયાર છું.’’
‘‘માફ કરજેા.
હું કોઈ કિંમતે આ કામ નહીં કરું અને ન તમને ગર્ભપાત કરાવવાની સલાહ આપીશ.’’ ‘‘તમે શું સમજેા છો કે શહેરમાં બીજા ડોક્ટર નથી? બીજે ક્યાંક જઈએ.’’ મીના ગુસ્સે થઈને નીતિશ સાથે ડોક્ટર રમોલાની કેબિનની બહાર નીકળી ગઈ.
‘‘હું વિચારું છું કે પહેલાં ઘરે જઈએ. સમજીવિચારીને નિર્ણય કરીશું કે શું અને કેવી રીતે કરવું છે? કયા ડોક્ટર પાસે જવું છે.’’ કારમાં બેસીને નીતિશે સલાહ આપી.
‘‘હું બધું સમજું છું. બધાની મિલીભગત છે. તું ઈચ્છતો નથી કે હું આ મુસીબતથી છુટકારો મેળવું.’’
‘‘શું કહી રહી છે મીના? લાગે છે ૧ વર્ષ પછી પણ તું મને સમજી નથી શકી.
મને તારા સ્વાસ્થ્યની ચિંતા છે. મેં તારા અને મારા માતાપિતાને જણાવી દીધું છે.
કોઈ નિર્ણય લેતા પહેલાં સલાહ લેવી જરૂરી છે.’’
‘‘તેં કોને પૂછીને જણાવ્યું? મને લાગે છે કે ડોક્ટર રમોલાના કાન પણ તેં જ ભર્યા હતા.
બધા પુરુષ એક જેવા હોય છે.
સ્પષ્ટ કેમ નથી કહેતો કે તને મારા ગ્રોથથી ઈર્ષા થાય છે.
તેથી માર્ગમાં અડચણ પેદા કરી રહ્યો છે.’’ મીના એકીશ્વાસે બોલી.

મીના કોણ જાણે ક્યાં સુધી રડતી રહી, પણ તેની મમ્મી મમતાનો ફોન આવ્યો.
તેમણે સલાહ આપી કે તે પહેલી ટ્રેનમાં આવી રહી છે.
ત્યાં સુધી ધીરજ રાખ.
મીના આકુળવ્યાકુળ થઈ ગઈ.
તે સમજી ગઈ કે આ મુસીબતથી છુટકારો મેળવવો સરળ નથી.
બીજા દિવસે સવારે ઘરમાં મહેમાન હતા.
બધાએ એકમત સાથે કહ્યું કે કુદરતના આ વરદાનને અભિશાપમાં ફેરવવાનો મીનાને કોઈ અધિકાર નથી.
મીના નિરાશ થઈ ગઈ.
તેમ છતાં તેેણે નિશ્ચય કર્યો કે તક મળતા તે આ મુસીબતથી છુટકારો મેળવીને જ રહેશે. લાખ ઈચ્છવા છતાં મીનાને તક નહોતી મળી રહી. તેના તથા નીતિશના માતાપિતા એક ક્ષણ માટે તેને એકલી નહોતા છોડતા. તેની મમ્મી મમતાએ તો બાળકને ઉછેરવાની જવાબદારી લીધી હતી.

નીતિશની મમ્મી ક્યાં પાછળ રહેવાની હતી.
તેમણે પણ સહયોગનું આશ્વાસન આપ્યું હતું.
હવે મીના બેચેનીથી તે સમયની રાહ જેાઈ રહી હતી, જ્યારે બાળકના જન્મની સાથે તેને આ શારીરિક અને માનસિક પીડાથી છુટકારો મળશે.
તે હંમેશાં નીતિશને કહેતી રહેતી કે મહિલા સાથે તો કુદરતે પણ પક્ષપાત કર્યો છે.
તેથી તમામ અસુવિધા મહિલાના ભાગમાં આવી છે.
સમયસર બાળકનો જન્મ થયો.
બધું સારી રીતે પૂરું થયું.
બધાએ રાહત અનુભવી.
બાળકને ખોળામાં લેતા જ મમતાની આંખમાં આંસુ આવી ગયા, ‘‘આજે ૩૫-૩૬ વર્ષ પછી ઘરમાં બાળક આવ્યું છે.
કુદરત આટલી ખુશી આપશે, મેં તો તેની કલ્પના પણ નહોતી કરી.’’ તે રુંધાયેલા અવાજે બોલી.
‘‘બિલકુલ દાદા પર ગયો છે. રોફ વાળો ચહેરો.
તમે તેનું નામ શું વિચાર્યું છે?’’ નીતિશની મમ્મી બાળકને રમાડતા બોલી.
‘‘તમે લોકો જ ઉછેરશો, નામ પણ તમે જ વિચારી લો.’’
નીતિશે બાળકને ખોળામાં લઈને ધ્યાનથી જેાયું.
મીના કુતૂહલપૂર્વક પૂરું દશ્ય જેાઈ રહી હતી.
તે પથારીમાં બેઠી હતી.
નીતિશે બાળક તેના હાથમાં આપ્યું.

મીનાને થયું કે જાણે પૂરા શરીરમાં ધ્રુજારી થાય છે.
તેણે બાળકની બંધ આંખ પર આંગળી ફેરવી.
નાનાનાના હાથથી આંગળીઓ ખોલવાનો પ્રયત્ન કર્યો અને નાનકડા પગને વહાલથી પંપાળ્યા.
મીનાને પહેલી વાર આભાસ થયો કે તે આ બાળકને સ્વયંથી દૂર કરવાની વાત વિચારી પણ નથી શકતી.
તેણે બાળકને ગળે લગાવ્યું અને પછી તે મુલાયમ, સ્પર્શસુખમાં ભીંજાઈ ગઈ, જે શબ્દોમાં કહેવું મુશ્કેલ હતું.
દૂર ઊભેલો નીતિશ મીનાના ચહેરાના બદલાતા ભાવને જેાઈને બધું સમજી ગયો હતો જાણે દૂર ક્ષિતિજથી પ્રથમ સૂર્યકિરણનો અનુભવ થઈ રહ્યો હોય.

વિચાર

વાર્તા – મમતા રૈના.

‘‘કેટલા દિવસ માટે જઈ રહી છે?’’ પ્લેટમાંથી એક સમોસું લેતા દીપાલીએ પૂછ્યું. ‘‘૮-૧૦ દિવસ માટે.’’ સલોનીએ ઉત્સુકતાથી કહ્યું.
ઓફિસમાં ટી બ્રેક દરમિયાન બંને સાહેલી કેન્ટીનમાં બેસીને વાતો કરી રહી હતી. સલોનીના કેટલાક મહિના પહેલાં દીપેન સાથે લગ્ન થયા હતા.
બંને સાથે કામ કરતા હતા. ક્યારે પ્રેમ થયો ખબર જ ન પડી અને પછી ચટ મંગની પટ લગ્ન કરી લીધા, હવે બંને લગ્ન કરીને એક જ ઓફિસમાં કામ કરતા હતા, બસ ડિપાર્ટમેન્ટ અલગ હતા.
આખો દિવસ એક જ જગ્યાએ કામ કરવા છતાં તેમને મળવાની નવરાશ નહોતી.
આઈટી ક્ષેત્રની નોકરી જ એવી હોય છે. ‘‘સારું, એક વાત જણાવ કે તું ત્યાં કેવી રીતે રહે છે? તેં જણાવ્યું હતું કે કોઈ ગામડામાં તારું સાસરું છે.’’ દીપાલી આજે સલોનીને ચિડાવવાના મૂડમાં હતી.
તે જાણતી હતી કે સલોની સાસરીના નામે કેવી ચિડાઈ જાય છે. ‘‘જવું તો પડશે જ… એકમાત્ર નણંદના લગ્ન છે. હવે થોડા દિવસ સહન કરી લઈશ.’’ સલોનીએ કહ્યું.

‘‘અને તારી જેઠાણી, તું શું કહીને બોલાવે છે? હા, ભારતીય નારી અબળા બિચારી.’’ બંને હસવા લાગી.
‘‘યાર ના પૂછીશ… શું કહું? તેને જેાઈને મને કોઈ જૂની હિંદી ફિલ્મની હીરોઈન યાદ આવી જાય છે… એકદમ અભણ છે અભણ. બંગડીઓથી ભરેલા હાથ, માંગમાં સિંદૂર અને માથા પર હંમેશાં પાલવ રાખે છે.
આજના જમાનામાં આ રીતે કોણ રહે છે.
સાચું કહું તો આવી અભણ મહિલાના લીધે પુરુષ મહિલાને ધૂળ સમાન સમજે છે… ખબર નહીં ભણેલીગણેલી છે કે નહીં.’’
‘‘ભલે, મારે શું? ગમે તેમ કરીને થોડા દિવસ રહીશ… બોસ જેાઈ રહ્યા છે.’’ અને પછી બંને પોતપોતાની ખુરશી તરફ ગઈ.

સલોની શહેરમાં ભણેલીગણેલી આધુનિક છોકરી હતી.
દીપેન સાથે લગ્ન પછી જ્યારે તે પહેલી વાર સાસરીમાં ગઈ ત્યારે તેને ત્યાંની કોઈ વસ્તુ ન ગમી.
તે પહેલાં ક્યારેય ગામમાં નહોતી રહી.
૨ દિવસમાં જ તે કંટાળી ગઈ.
૩-૪ દિવસ રહેવા માટે દીપેને ખૂબ મુશ્કેલીથી તેને રાજી કરી હતી.
શહેર માં જીન્સટોપ પહેરીને આઝાદ પતંગિયાની જેમ ફરતી સલોનીને સાડી પહેરી ઘૂંઘટ કાઢીને ચુપચાપ બેસવું કેવી રીતે ગમે… સાસરીવાળા પરંપરાગત વિચારો ધરાવતા લોકો હતા.
તેને સસરા, જેઠ સામે પાલવ રાખવાની સલાહ આપી.
સલોનીના સાસુ જુનવાણી હતા, પણ જેઠાણી અવનિ ખૂબ જ આધુનિક હતી.
નાની નણંદ ગૌરી નવી ભાભીની આગળપાછળ ફરતી હતી.
સલોની ગામની મહિલાઓની સાદાઈ જેાઈને આશ્ચર્યચકિત થતી.
તે દિલની સારી હતી, પણ ખબર નહીં કેમ પરંપરાગત મહિલા વિશે તેના વિચારો અલગ હતા.
માત્ર ઘરગૃહસ્થી સુધી સીમિત રહેતી આ મહિલાઓ તેની નજરમાં એકદમ અભણ હતી. શહેરમાં અલગ ગૃહસ્થી વસાવીને સલોની ખુશ હતી.
અહીં સાસુનણંદની કોઈ ઝંઝટ નહોતી. જે ગમતું તે કરતી. કોઈ રોકટોક નહોતી.
દીપેન અને સલોનીના મિત્ર સમય-કસમયે આવી જતા.
ઘરમાં અવારનવાર પાર્ટી કરતા.
દિવસ મોજમસ્તીમાં પસાર થતો હતો.
કેટલાક દિવસ પહેલાં જ દીપેનની નાની બહેન ગૌરીના લગ્ન નક્કી થયા હતા.
લગ્ન પ્રસંગ હતો. ઘરમાં મહેમાનોની ભીડ હતી.
ગરમીની મોસમ તેમાં પણ વીજળીનું કોઈ ઠેકાણું નહોતું.
હાથપંખાથી પવન કરતાંકરતાં સલોની કંટાળી જતી હતી.
એરકંડિશનના વાતાવરણમાં રહેતી સલોનીને માથા પર પાલવનું વજન લાગતું હતું.

ગામના આ જુનવાણી રીતરિવાજથી તેને ઘૃણા થવા લાગી.
એકાંત મળતા સલોનીનો ગુસ્સો ફૂટી પડ્યો, ‘‘દીપેન, તું મને ક્યાં લઈ આવ્યો? અહીં મારાથી નથી રહેવાતું… ઉપરથી માથા પર પાલવ રાખવાનો. તેનાથી તો સારું છે હું અહીં ન આવતી.’’
‘‘ધીરે બોલ સલોની… યાર થોડા દિવસ એડજસ્ટ કરી લે પ્લીઝ.
ગૌરીના લગ્નના બીજા જ દિવસે આપણે જતા રહીશું.’’ દીપેને તેને આશ્વસ્ત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો.
સલોનીએ મોં બગાડ્યું.
બસ ફટાફટ લગ્ન થઈ જાય તો જીવ છૂટે.
ઘર સગાંસંબંધીથી ભરાયેલું હતું. તે લોકોની જવાબદારી ઘરની વહુઓ પર હતી.
સલોનીને ઘરના કામનો કોઈ અનુભવ નહોતો.
ઘરનું કામ કરવું તેને હંમેશાં નહોતું ગમતું.
પિયરમાં પણ તેણે ક્યારેય માને મદદ નહોતી કરી.
સાસરીમાં જ્યારે તેને કોઈ કામ સોંપાતું ત્યારે તેને પરસેવો આવવા લાગતો.

જેઠાણી અવનિ ઉંમરમાં થોડા જ વર્ષ મોટી હતી, પણ પૂરા ઘરની જવાબદારી તેણે હસીખુશી ઉઠાવી હતી.
ઘરના તમામ લોકો દરેક કામ માટે અવનિ પર નિર્ભર હતા, હંમેશાં બધાના મોઢા પર અવનિનું નામ રહેતું.
સલોની પણ તે ઘરની વહુ હતી, પણ તેનું અસ્તિત્વ અવનિ સામે જાણે હતું જ નહીં અને સલોની પણ આ વાત જલદી સમજી ગઈ હતી.

ઘર ના લોકોનો અવનિ પ્રત્યેનો પ્રેમવહાલ જેાઈને સલોનીના મનમાં ઈર્ષાની ભાવના થતી કે તે પણ આ ઘરની વહુ છે… તો પછી બધા અવનિને આટલું કેમ માને છે.
‘‘ભાભી, મારા શર્ટનું બટન તૂટી ગયું છે, જરા લગાવી દો ને.’’
બાથરૂમમાંથી નહાઈને નીકળતા દીપેને અવનિને બૂમ પાડી.
સલોની કિચન પાસે બેસીને વટાણા છોલી રહી હતી.
તે તરત દીપેન પાસે આવી. બોલી, ‘‘ આ શું, આટલી નાની વાત માટે તું અવનિ ભાભીને બોલાવે છે… મને પણ કહી શકતો હતો?’’ અને પછી તેણે દીપેન સામે ગુસ્સાથી જેાયું.
‘‘મને લાગ્યું કે તને આ બધું આવડતું નહીં હોય.’’ સલોનીને ગુસ્સામાં જેાઈ દીપેન આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો.
‘‘તું શું મને બિલકુલ અનાડી સમજે છે?’’ કહીને તેના હાથમાંથી શર્ટ લઈને સલોનીએ બટન ટાંકી દીધું.
ધીરેધીરે સલોની સમજી ગઈ કે કેવી રીતે અવનિ બધાની વહાલી બની ગઈ છે.

સવારે સૌપ્રથમ ઊઠીને નહાઈને કિચનમાં જઈને ચા-નાસ્તો બનાવીને બધાને આપતી. સસરાને શુગરની સમસ્યા છે.
અવનિ તેમની દવા અને ખાણીપીણીનું પૂરું ધ્યાન રાખતી.
સાસુ પણ અવનિથી ખુશ રહેતા.
તેમાં પણ પતિ અને ૨ નાના બાળકની જવાબદારી નિભાવવા છતાં વડીલ સામે પાલવ માથા પરથી ન સરકે. સવારથી સાંજ સુધી ખડે પગે નાચતી અવનિ બધાની જરૂરિયાતનું ધ્યાન ખૂબ જ પ્રેમથી રાખતી.
ઘરમાં આવેલા સગાંસંબંધી પણ અવનિને જ પ્રાથમિકતા આપે છે.
સલોની જાણે એક મહેમાન હતી તે ઘરમાં.
અવનિ હંમેશાં હસતી રહેતી સલોનીને જાણે દેખાડો લાગતો.
તે મનોમન અવનિથી ગુસ્સે રહેવા લાગી હતી.
ઘરમાં પોતાનું મહત્ત્વ નોંધાવવા માટે હવે સલોની દરેક કામમાં રસ લેતી હતી, પછી તે કામ તેને કરતા આવડે કે ન આવડે અને આ ચક્કરમાં ગરબડ કરી બેસતી, જેથી તેનો મૂડ બગડી જતો.
‘સારું છે મારે શું? આ કિચન અભણ મહિલાને જ શોભા આપે છે.
કદાચ ક્યારેય કોલેજની સૂરત પણ જેાઈ નહીં હોય. બે પૈસા કમાય ત્યારે ખબર પડે.’ સલોની મનોમન પોતાને દિલાસો આપતી.
તેને તેની કાબેલિયત પર ગર્વ હતો.
સલોની ના હાથથી અચારનો ડબ્બો નીચે પડીને તૂટી ગયો.
કિચન તરફ આવતી અવનિ લપસીને પડી ગઈ અને તેના પગમાં મચકોડ આવ્યો.
ઘરવાળા દોડીને આવ્યા.
અવનિને પલંગ પર ઊંઘાડી દીધી.
ઘરના લોકો તેની સેવાચાકરીમાં જેાડાઈ ગયા.
તેને આરામ કરવાની સલાહ આપી.
તેના બેસી જવાથી ઘરના કામ વિખેરાઈ ગયા.

મોટા ફોઈએ સલોનીને કિચનના કામમાં લગાવી દીધી.
સલોની આ બાબતમાં કોરો કાગળ હતી.
ખાવામાં કોઈ ને કોઈ કમી રહી જતી.
ઘરના લોકો ખાવામાં ભૂલ કાઢતા.
અવનિ સલોનીની હાલત સમજતી હતી.
તે પૂરો પ્રયાસ કરતી તેને કામ શિખવાડવાની, પણ પ્રેક્ટિસ ન હોવાથી જે કામમાં અવનિ નિષ્ણાત હતી તે કામ કરવામાં સલોનીને કલાક થતો.
વચ્ચેના ફોઈએ સ્વીટમાં ખીર ખાવાની ફરમાઈશ કરી ત્યારે સલોનીને ખીર બનાવવાનો હુકમ મળ્યો.
તેની પાસે એટલી ધીરજ ક્યાં હતી કે ઊભાંઊભાં ચમચો હલાવે, ઝડપથી ગેસ પર બનાવતા ખીર બળી ગઈ.
‘‘અરે, તને કંઈ આવડે પણ છે? પહેલાં ક્યારેય ઘરનું કામ કર્યું છે?’’ તમામ સગાંસંબંધી સામે વચ્ચેના ફોઈએ સલોનીને ઠપકો આપ્યો.
શરમના માર્યા સલોનીનું મોં લાલ થઈ ગયું.
તેને ખરેખર આવડતું નહોતું તો તેમાં તેનો પણ શું વાંક હતો.
‘‘ફોઈ, સલોનીએ આ બધું પહેલાં કર્યું જ નથી. આમ પણ આ નોકરી કરે છે… તેને આ બધું શીખવાનો સમય જ ક્યાં મળે છે… તમારા માટે હું ફરી ક્યારેક ખીર બનાવી દઈશ.’’ અવનિએ સલોનીનો રડમશ ચહેરો જેાયો તો તેને દયા આવી.

નણંદ ગૌરીના લગ્ન ધામધૂમથી સંપન્ન થયા.
સગાંસંબંધી પણ ૧-૧ કરીને ગયા.
હવે માત્ર ઘરના લોકો રહ્યા હતા.
અવનિના સારા વ્યવહારથી સલોની તેની સાથે હળીમળી ગઈ હતી.
અવનિ તેને દરેક કામમાં મદદ કરતી.
૨ દિવસ પછી તે પાછા જવાના હતા.
દીપેને ટ્રેનની ટિકિટ બુક કરાવી દીધી.
એક દિવસ બપોરે સલોની જૂનો આલ્બમ જેાતી હતી.
એક ફોટામાં અવનિએ માથા પર કાળી ટોપી, કાળો ઝભ્ભો પહેર્યો હતો.
તે ફોટો જેાઈને સલોનીએ દીપેનને પૂછ્યું, ‘‘આ અવનિ ભાભી છે ને?’’
‘‘હા, આ ફોટો તેમના કોલેજનો છે.

ભાઈ માટે જ્યારે તેમનો સંબંધ આવ્યો હતો ત્યારે તેમના ઘરવાળાએ આ જ ફોટો મોકલ્યો હતો.’’
‘‘અવનિ ભાભી કેટલું ભણેલા છે?’’ સલોની આશ્ચર્યચકિત હતી.
‘‘અવનિ ભાભી ડબલ એમ.એ. છે. તે તો નોકરી પણ કરતા હતા.
તેમણે પીએચ.ડી. પણ કર્યું છે.
લગ્નના થોડા સમય પછી મમ્મી ખૂબ બીમાર થયા હતા.
બિચારા ભાભીએ તેમની દેખરેખમાં કોઈ કસર નથી રાખી.
તેમણે નોકરી સુધ્ધાં છોડી દીધી.
જેા આજે મમ્મી ઠીક છે તો માત્ર ભાભીના લીધે.
સલોની, તું જાણતી નથી, ભાભીએ આ ઘર માટે ઘણું બધું કર્યું છે.
તે ઈચ્છતા તો આરામથી પોતાની નોકરી કરી શકતા હતા, પણ તેમણે હંમેશાં પોતાના પરિવારને પ્રાથમિકતા આપી.’’
સલોની જે અવનિ ભાભીને અભણ સમજતી રહી તે આટલા કાબેલ હશે, તેનો તેને અંદાજ પણ નહોતો.
પૂરા ઘરની જવાબદારી લઈને પરિવાર સંભાળીને અવનિ ભાભીએ પોતાના શિક્ષણનો ઘમંડ બતાવીને ઘરગૃહસ્થીના કામને નાનું નહોતું સમજ્યું.
સલોનીને પોતાના વિચાર પર દુખ થયું.
તે આધુનિક કપડાં અને રહેણીકરણીને જ શિક્ષણનો માપદંડ માનતી હતી.

‘‘અરે ભાઈ, તમે લોકો ક્યાં છો, બિટ્ટુની સ્કૂલના પ્રોગ્રામમાં જવું નથી કે શું?’’ કહેતા અવનિ ભાભી સલોનીના રૂમમાં આવી.
‘‘હા, ભાભી બસ હમણાં ૨ મિનિટમાં તૈયાર.’’ સલોની અને દીપેને કહ્યું.
બિટ્ટુને ક્લાસના બેસ્ટ સ્ટુડન્ટનો એવોર્ડ મળ્યો.
દરેક વિષયમાં તે પ્રથમ આવ્યો હતો. તેને પ્રાઈઝ આપીને પ્રિન્સિપાલે જ્યારે માતાપિતાને સ્ટેજ પર બે શબ્દ કહેવા માટે આમંત્રિત કર્યા તો ખચકાતા મોટા ભાઈ બોલ્યા, ‘‘અવનિ, તું જ. મને સમજાતું નથી કે શું બોલવું છે. ’’ આત્મવિશ્વાસ સાથે માઈક પકડતા અવનિ ભાભીએ અંગ્રેજીમાં પેરન્ટ્સની જવાબદારી પર જ્યારે શાનદાર સ્પીચ આપી, તો હોલ તાળીઓના ગડગડાટથી ગુંજી ઊઠ્યો.
ઘરે આવીને સલોનીએ દીપેનને કહ્યું, ‘‘સાંભળો, અહીં થોડા દિવસ વધારે રહીએ તો.’’ ‘‘પણ તારું તો મન લાગતું નહોતું ને… એટલે જ તો જલદી જઈએ છીએ.’’ દીપેન આશ્ચર્યથી બોલ્યો.
‘‘ના, હવે મને અહીં ગમે છે… મારે અવનિ ભાભી પાસે ઘણું બધું શીખવું છે.’’
સલોની તેના ખભા પર માથું મૂકતા બોલી. ‘‘વાહ તો એમ વાત છે. તો સારું.
કંઈક શીખીશ તો કમ સે કમ બળેલું ખાવાનું તો ખાવું નહીં પડે.’’ દીપેને તેની છેડતી કરી અને પછી બંને હસવા લાગ્યા.

સબક

વાર્તા – નીમા શર્મા.

સવારે સહેલ કરીને પાછી આવેલી નિશાએ છાપું વાંચી રહેલા પોતાના પતિ રવિને ખુશીખુશી જણાવ્યું, ‘‘પાર્કમાં થોડાક દિવસ પહેલાં મારી સપના નામની સહેલી બની છે. આજકાલ તેનો અજય નામના છોકરા સાથે જેારશોરથી પ્રેમ ચાલી રહ્યો છે.’’
‘‘મને એ કેમ જણાવી રહી છે?’’ રવિએ છાપા પરથી નજર ઉઠાવ્યા વિના પૂછ્યું. ‘‘આ સપના પરીણિત મહિલા છે.’’
‘‘તેમાં અવાજ ઊંચો કરવા જેવી શું વાત છે? આજકાલ એવી ઘટનાઓ સામન્ય થઈ ગઈ છે.’’
‘‘તમને મસાલેદાર ખબર સંભળવવાનો કોઈ લાભ નથી થતો. હમણાં ઓફિસમાં કોઈ સમસ્યા ઊભી થાય તો તમારા જીવમાં જીવ આવસે. તેને ઉકેલવામાં રાતના ૧૨ વાગી જાય પણ તમારા માથા પર એક વળ નહીં પડે. બસ મારા માટે તમારી પાસે ન સવારમાં સમય છે, ન રાત્રે.’’ નિશા રડમશ થઈ ગઈ.
‘‘તારી સાથે ઝઘડવાનો તો બિલકુલ પણ સમય નથી મારી પાસે.’’ કહીને રવિએ હસીને ઊભા થતા નિશાનું માથું ચૂમ્યું અને પચી ટુવાલ લઈને બાથરૂમમાં ગયો.

નિશાએ મગજ પર ભાર આપ્યો અને પછી વિચારમાં ડૂબી કેટલીક પળ પોતાની જગ્યાએ ઊભી રહી. પછી ઊંડો શ્વાસ લઈને હસી અને રસોઈ તરફ ચાલી નીકળી.
તે દિવસે ઓફિસમાં રવિને ૪ ચિઠ્ઠી મળી.
તે તેના લંચ બોક્સ, પર્સ, બ્રીફકેસ અને રૂમાલમાં મૂકી હતી.
આ તમામ પર નિશાએ સુંદર અક્ષરે ‘આઈલવયૂ’ લખ્યું હતું.
તેને વાંચીને રવિ ખુશ પણ થયો અને દંગ પણ રહ્યો કારણ કે નિશાની આ હરકત તેની સમજ બહાર હતી.
તેના મનમાં તો નિશાની છબિ એક સાંત અને પોતાનામાં સીમિત રહેનારી મહિલાની હતી.
દરરોજની જેમ તે દિવસે પણ રવિનએ ઓફસથી પાછા આવવામાં રાતના ૧૧ વાગી ગયા.
તે ચારેય ચિઠ્ઠીની યાદ તેને હજી પણ તેના દિલમાં ગલગલિયાં કરાવી રહી હતી.
તેણે નિશાને પોતાની આગોશમાં લેતા પૂછ્યું, ‘‘આજે કોઈ ખાસ દિવસ છે કે શું?’’ ‘‘નહીં તો.’’ નિશાએ હસીને જવાબ આપ્યો.
‘‘પછી તે બધી ચિઠ્ઠી મારા સામાનમાં કેમ મૂકી હતી?’’
‘‘શું પ્રેમનો એકરાર કરતા રહેવું ખોટું છે?’’
‘‘બિલકુલ નહીં, પણ..’’
‘‘પણ શું?’’
‘‘તેં લગ્નનાં ૨ વર્ષમાં પહેલા ક્યારેય એવું નથી કર્યું, એટલે મને આશ્ચર્ય થઈ રહ્યું છે.’’
‘‘તો પછી લગે હાથ એક નવી વાત બીજી જણાવું. તમારો ચહેરો ફિલ્મ સ્ટાર શાહિદ કપૂરને મળતો આવે છે.’’
‘‘અરે ના. મજાક ન કર યાર.’’ રવિ એકદમ ખુશ થઈ ગયો હતો.
‘‘હું મજાક બિલકુલ નથી કરી રહી, મહાશય. જેાકે મારો અંદાજ છે કે તમે મજાક કરી રહ્યા છો. અત્યાર સુધી કોણ જાણે કેટલી છોકરીઓ તમને એ વાત કહી ચૂકી હશે.’’
‘‘આજ સુધી કોઈએ આ વાત નથી કહી.’’
‘‘ચાલ શાહિદ કપૂર નહીં કહ્યું હોય, પણ તમારા આ સુંદર ચહેરા પર જીવ આપનારી છોકરીઓની કોલેજમાં તો ક્યારેય કમી નહીં રહી હોય.’’ નિશાએ પોતાના પતિની હડપચી ખૂબ સ્ટાઈલથી પકડીને તેને છેડ્યો.
‘‘મેડમ, મને છોકરીઓમાં રસ નહોતો, પણ ભણવામાં હતો.’’
‘‘હું નથી માનતી કોલેજમાં તમારી કોઈ ખાસ ફ્રેન્ડ નહોતી. આજે તો હું તેના વિસે બધું જાણીને જ રહીશ.’’ નિશા ખૂબ અદાથી હસી અને ફરી સ્ટાઈલથી ચાલતા ચા બનાવવા માટે રસોઈમાં પહોંચી ગઈ.
તે દિવસથી રવિ માટે પોતાની પત્નીના બદલાયેલા વ્યવહારને સમજવો મુશ્કેલ થતો ગયો હતો.
તે રાત્રે નિશાએ રવિને તેના પસાર થયેલા જીવન વિશે કેટલાય પ્રશ્નો પૂછી નાખ્યા.
રવિ શરૂઆતમાં ખચકાયો પણ ધીરેધીરે ખૂલી ગયો.
તેને જૂના મિત્રો અને ઘટનાઓની ચર્ચા કરતા ખૂબ મજા આવી રહી હતી.
જેાકે તે પલંગ પર આડા પડ્યાની થોડીક મિનિટોમાં જ ઘસઘસાટ ઊંઘી જતો હતો, પણ તે રાત્રે ઊંઘતા ઊંઘતા ૧ વાગી ગયા.
‘‘ગુડ નાઈટ સ્વીટ હાર્ટ.’’ નિશાને વળગાડીને ઊંઘતા પહેલાં રવિની આંખમાં તેના માટે પ્રેમના ઊંડા ભાવ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યા હતા.

બીજા દિવસે નિશા સહેલ કરીને પાછી આવી તો તેના હાથમાં એક મોટી ચોકલેટ હતી. રવિના પ્રશ્નના જવાબમાં તેણે કહ્યું,
‘‘આ મને સપનાએ આપી છે. તેનો પ્રેમી અજય તેના માટે એવી ૨ ચોકલેટ લાવ્યો હતો.’’
‘‘શું તને ચોકલેટ હજી પણ ભાવે છે?’’
‘‘કોઈને ચોકલેટ અપાવવાનો વિચાર આવવાનો બંધ થઈ જાય, તો શું બીજા માણસની તેને શોખથી ખાવાની ઈચ્છા પણ મળી જશે?’’ નિશાએ પ્રશ્ન પૂછ્યા પછી નાટકીય અંદાજમાં ઊંડો શ્વાસ લીધો અને આગળની જ ક્ષણે ખડખડાટ હસી પણ પડી.
રવિએ શરમાતા ચોકલેટના કેટલાક ટુકડા ખાધા અને સાથેસાથે મનમાં નિશા માટે જલદીથી ચોકલેટ લાવતા રહેવાનો નિશ્ચય પણ કરી લીધો.

‘‘આજે સાંજે શું તમે સમયસર પાછા આવશો?’’ ઓફિસ જતા રવિની ટાઈને બરાબર કરતા નિશાએ પ્રશ્ન કર્યો.
‘‘કોઈ કામ છે કે શું?’’
‘‘કામ તો નથી, પણ સમયસર આવી ગયા તો તમારો થોડો લાભ જરૂર થશે.’’ ‘‘કેવા પ્રકારનો લાભ?’’
‘‘આજે સાંજે સમયસર પાછા આવજે અને જાણી લેજે.’’
નિશાએ બીજી કોઈ માહિતી ન આપી તો મનમાં ઉત્સુકતાના ભાવ લેતા રવિને ઓફિસે જવું પડ્યું.
મનની ઉત્સુકતાએ જ તે સાંજે રવિને ઓફસથી જલદી ઘરે પાછા આવવા મજબૂર કરી દીધા હતા.
તે સાંજે નિશાએ તેનું મનપસંદ ભોજન તૈયાર કર્યું હતું.
શાહી પનીર, ભરેલા ભીંડા, બૂંદીનું રાયતું અને પરોઠાંની સાથેસાથે તેણે મેવા નાખીને ખીર પણ બનાવી હતી.

‘‘આજે કઈ ખુશીમાં આટલી ખાતરદારી કરી રહી છે?’’ મનપસંદ ભોજનને જેાઈને તે ખૂબ ખુશ થઈ ગયો.
‘‘પ્રેમનો એકરાર કરવાની આ શું શ્રેષ્ઠ રીત નથી?’’ નિશાએ ઠાવકાઈથી પૂછ્યું તો રવિ ખડખડાટ હસી પડ્યો.
ભરપેટ ખાઈને રવિએ ઓડકાર લીધો અને પછી નિશાને કહ્યું, ‘‘મજા આવી ગઈ, જાનેમન.
આ વખતે હું ખૂબ ખુશ છું…
તારી કોઈપણ ઈચ્છા કે માંગણીને જરૂર પૂરી કરવાનું વચન આપું છું.’’

‘‘મારી કોઈ ઈચ્છા કે માંગણી નથી, સાહેબ.’’
‘‘તો પછી છેલ્લા ૨ દિવસથી મને ખુશ કરવાનો આટલો વધારે પ્રયત્ન કેમ કરી રહી છે?’’
‘‘માત્ર એટલે કે તમને ખુશ જેાઈને મને ખુશી મળે છે, હિસાબકિતાબ રાખીને કામ તમે કરતા હશો, હું નહીં.’’ નિશાએ બનાવટી નારાજગી બતાવતા રવિ તરત તેને મનાવવાના કામમાં લાગી ગયો.

રવિએ ટેબલ સાફ કરવામાં નિશાને મદદ કરી. પછી તેને રસોઈમાં મદદ કરી.
નિશા જ્યાં સુધી સહજ ભાવથી હસવા ન લાગી, ત્યાં સુધી તે તેને મનાવવાની રમત રમતો રહ્યો. તે રાત્રે ભોજન કર્યા પછી રવિ નિશા સાથે થોડીવાર છત પર પણ ફર્યો.
ઘણા લાંબા સમય પછી બંનેએ આમતેમની હળવી વાતો કરતા સાથે સમય પસાર કર્યો.

બીજા દિવસે રવિવાર હોવાના લીધે રવિ મોડા સુધી ઊંઘ્યો.
સહેલથી પાછા આવ્યા પછી નિશાએ ચા બનાવ્યા પછી જ તેને ઉઠાડ્યો.
બંનેએ સાથે ચા પીધી.
રવિએ નોટ કર્યું કે નિશા સતત મસ્તીના અંદાજમાં હસતી જઈ રહી છે.
તેણે પૂછી જ લીધું, ‘‘શું આજે પણ મને કોઈ સરપ્રાઈઝ મળવાની છે?’’
‘‘ઘણી બધી મળવાની છે.’’ નિશાની સ્માઈલ રહસ્યમય થઈ ગઈ.
‘‘પહેલી બોલ ને?’’
‘‘મેં છાપું છુપાવી દીધું છે.’’
‘‘એવો જુલમ ન કર, યાર. છાપું વાંચ્યા વિના મને ચેન નહીં પડે.’’
‘‘તમારી બેચેની દૂર કરવાની વ્યવસ્થા પણ મારી પાસે છે.’’
‘‘કેમ?’’
‘‘આવો.’’ નિશાએ તેનો હાથ પકડ્યો અને છત પર લઈ આવી.

છત પર શેતરંજી બિછાવેલી હતી.
નજીકમાં સરસવના તેલથી ભરેલી બોટલ મૂકી હતી.
રવિને કંઈ ન સમજાયું તો તેનો ચહેરો ખુશીથી ખીલી ઊઠ્યો અને તેણે ખુશીથી પૂછ્યું, ‘‘શું તેલ માલિશ કરીશ?’’
‘‘યસ સર.’’ ‘‘આઈ લવ તેલ માલિશ.’’ રવિ ફટાફટ કપડાં ઊતારવા લાગ્યો.
‘‘એન્ડ આઈલવયૂ.’’ નિશાએ પ્રેમથી તેનો ગાલ ચૂમી લીધો અને પછી પોતાના કૂરતાની બાંય ચડાવવા લાગી.
રવિ માટે તે રવિવાર યાદગાર દિવસ બની ગયો.
તેલ માલિશ કરાવતા કરાવતા તે છત પર જ ગાઢ નિંદ્રામાં ઊંઘી ગયો.
જ્યારે ઊઠ્યો તો આળસે તેને ઘેરી લીધો.
‘‘ગરમ પાણી તૈયાર છે, જહાંપનાહ અને આજે આ રાણી તમને સ્નાન કરાવશે.’’

નિશાની આ જાહેરાતને સાંભળીને રવિના તનમનમાં ગલગલિયાંની લહેર દોડી ગઈ.
રવિ તો તેને નહાતા મન ભરીને પ્રેમ કરવા ઈચ્છતો હતો પણ નિશાએ સ્વયંને તેની પકડમાં આવવાથી બચાવતા કહ્યું, ‘‘ઉતાવળમાં બાજી બગડી જાય, સાહેબ.
હજી તો કેટલીય સરપ્રાઈઝ બાકી છે.
પ્રેમનું જેાશ રાત્રે બતાવજે.’’
‘‘તું કેટલી રોમેન્ટિક… કેટલી વહાલી… કેટલી બદલાયેલી લાગે છે.’’
‘‘થેંક યૂ સર.’’ તેની કમર પર સાબુ લગાવતા નિશાએ તોડીક બગલમાં ગલગલિયાં કરી તો તે બાળકની જેમ હસતાં હસતાં ફરસ પર ફસડાઈ પડ્યો.

નિશાએ બહાર ભોજન કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી તો રવિ તેને લઈને શહેરની સૌથી લોકપ્રિય હોટલમાં આવી ગયો.
ભરપેટ જમીને હોટલમાંથી બહાર આવ્યા તો યૌન ઉત્તેજનાનો શિકાર બનેલા રવિએ ઘરે પાછા આવવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી.
‘‘ધીરજનું ફળ વધારે મીઠું હોય છે, સરકાર.
પહેલા આ સરપ્રાઈઝની મજા તો લઈ લો.’’ નિશાએ પોતાના પર્સમાંથી શાહરૂખ ખાનની લેટેસ્ટ ફિલ્મના ઈવનિંગ શોની ૨ ટિકિટ કાઢીને તેને પકડાવી તો રવિએ પહેલાં મોં બગાડ્યું પણ પછી નિશાના માથા પર પડેલી વળને જેાઈને તરત હસવા લાગ્યો.
નિશાને પ્રેમ કરવાની રવિની ઈચ્છા રાતના ૧૦ વાગ્યે પૂરી થઈ.
નિશા તો થોડીવાર પાર્કમાં ટહેલવા ઈચ્છતી હતી, પણ પોતાની મનપસંદ આઈસક્રીમની લાંચ ખાઈને તે સીધી ઘરે પાછી આવવા રાજી થઈ ગઈ.
રવિનું મનપસંદ સેન્ટ લગાવીને જ્યારે તે રવિ પાસે પહોંચી તો તેણે પોતાના બે હાથ પ્રેમથી ફેલાવી દીધા.
‘‘નો સર. આજે બધી વાતો મારી પસંદની થઈ છે, તો અત્યારે પ્રેમની કમાન પણ તમે મને સંભાળવા દો. બસ, તમે રિલેક્સ થાઓ અને મજા લો.’’

નિશાની આ સલાહને સાંભળીને રવિએ ખુશીખુશી સ્વયંને તેના હવાલે કરી દીધો.
રવિને ખુશ કરવામાં નિશાએ તે રાત્રે કોઈ કસર બાકી ન રાખી.
પોતાની પત્નીના આ નવા રૂપને જેાઈને ચકિત થઈ રહેલો રવિ મસ્તીભર્યા અવાજમાં સતત નિશાના રંગરૂપ અને ગુણની પ્રશંસા કરતો રહ્યો.
મસ્તીનું તોફાન અટકી ગયા પછી રવિએ તેને પોતાની છાતીએ વળગાડીને પૂછ્યું,
‘‘તું આટલી બધી કેવી રીતે બદલાઈ ગઈ છે, જાનેમન અચાનક આટલી બધી શોખીન, ચંચળ અદાઓ ક્યાંથી શીખી લીધા છે?’’
‘‘તમને મારું નવું રૂપ પસંદ ન આવ્યું ને?’’ નિશાએ તેની આંખમાં પ્રેમથી જેાતા પૂછ્યું.
‘‘ખૂબ વધારે.’’
‘‘થેંક યૂ.’’
‘‘પરંતુ એ તો કહો કે ટ્રેનિંગ ક્યાંથી લઈ રહી છે?’’
‘‘કોઈ આપે છે કે શું આ વાતોની ટ્રેનિંગ?’’
‘‘પરિણીત મહિલા એક પ્રેમી બનાવી લે તો તેની અંદર સેક્સ પ્રત્યે ઉત્સાહન ખરેખર વધી જશે.
કમ સે કમ પુરુષોની બાબતમાં તો એવું પાક્કુ હોય છે. ક્યાંક તેં પણ તારી એ પાર્કવાળી સાહેલી સપનાની જેમ કોઈની સાથે ટાંકો ફિટ તો નથી કરી લીધો?’’
‘‘છી: તમે પણ કેવી નકામી વાતો મોંમાંથી કાઢી રહ્યા છો?’’ નિશા રવિની છાતી સાથે વધારે જેારથી વળગી ગઈ.’’ મારી પર શંકા કરશો તો હું પહેલાં જેવી નીરસ અને કંટાળાજનક રૂટિન ફરી અપનાવી લઈશ.’’
‘‘એવું ન કરતી, જાનેમન. હું તો તને થોડું છેડી રહ્યો હતો.’’
‘‘કોઈનું દિલ દુખવવાને છેડવું ન કહેવાય.’’
‘‘હવે ગુસ્સો થૂંકી દે, સ્વીટહાર્ટ. આજે તેં મને જે પણ સરપ્રાઈઝ આપી છે, તે માટે બંદા ‘થેંકયૂ’ બોલવાની સાથેસાથે એક સરપ્રાઈઝ પણ તને આપવા ઈચ્છે છે.’’
‘‘શું છે સરપ્રાઈઝ?’’ નિશાએ ઉત્સાહિત લહેકામાં પૂછ્યું.
‘‘કેમ?’’ નિશા ચોંકી પડી.
‘‘કારણ કે હવે ૩ વર્ષ રાહ જેાવાના બદલે હું જલદીથી પપ્પા બનવા ઈચ્છું છું.’’
‘‘ખરેખર.’’ નિશા ખુશીથી ઊછળી પડી.
‘‘હા, નિશા. એમ તો હું પણ હવે વધારે સમય તારી સાથે વિતાવવાનો પ્રયાસ કરીશ, પણ એકલતાના લીધે તારા સુંદર ચહેરાને મુરઝાયેલો જેવો હવે મને નહીં ગમે. મારા આ નિર્ણયથી તું ખુશ છે ને?’’ નિશાએ તેના હોઠને ચૂમતા પોતાનો જવાબ આપી દીધો.

રવિ તો ખૂબ જલદી ગાઢ નિંદ્રામાં ઊંઘી ગયો, પણ નિશા થોડી વાર સુધી જાગતી રહી.
તે આ સમયે ખરેખર સ્વયંને ખૂબ ખુશ અને સુખી અનુભવી રહી હતી.
તેણે મનોમન પોતાની સાહેલી સપના અને તેના પ્રેમીને ધન્યવાદ આપ્યા.
આ બંનેના કારણે જ તેના પરીણિત જીવનમાં આજે રોનક આવી ગઈ હતી.
પાર્કમાં ઓળખાણ થવાના થોડા દિવસ પછી જ અજયે સપનાને પોતાની પ્રેમજાળમાં ફસાવવાનો પ્રયાસ શરૂ કરી દીધો હતો.
સપના તો તેને ઠપકો આપીને દૂર કરી દેતી, પણ નિશાએ તેને એવું કરવાથી અટકાવી દીધી.
‘‘સપના, હું જેાવા ઈચ્છું છું કે તે તારું દિલ જીતવા માટે કઈ કઈ તરકીબ અજમાવે છે.
આ માણસ રોમાન્સ કરવામાં માહેર છે અને હું તારા દ્વારા થોડાક દિવસ માટે તેને ઓબ્ઝર્વ કરવા ઈચ્છુ છું.’’
નિશાની આ ઈચ્છાને જાણીને સપના આશ્ચર્ય ચકિત થઈ ગઈ હતી.
‘‘પણ તેનું ઓબ્ઝર્વેશન કરીને તને શું મળશે?’’ આંખમાં મૂંઝવણના ભાવ લઈને સપનાએ પૂછ્યું.
‘‘અજયના રોમાન્સ કરવાના નુસખા શીખીને હું તે મારા પતિ પર અજમાવીશ, યાર. તેમને ઓફિસના કામ સિવાય આજકાલ બીજું કંઈ સૂઝતું નથી.
તેમના માટે કરિયર જ બધું થઈ ગયું છે.
મારી ખુશી અને ઈચ્છાઓ વધારે મહત્ત્વ નથી ધરાવતા.
તેમનામાં પરિવર્તન લાવવા મારા મનની સુખશાંતિ માટે જરૂરી થઈ ગયું છે યાર.’’ સાહેલીની ખુશી માટે સપનાએ અજય સાથે રોમાન્સ કરવાનું નાટક ચાલું રાખ્યું.
સપનાને પોતાની પ્રેમજાળમાં ફસાવવાને તે જેા કંઈપણ કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરતો, નિશા તે જ તરકીબને રવિ પર અજમાવતી.
થોડા દિવસમાં નિશાએ રવિને ખુશ કરવા માટે જે પણ કામ કર્યા હતા, તે બધા અજયની એવી જ ઈચ્છાઓ પર આધારિત હતા.
તેણે કેટલાક મહત્ત્વના સબક ભવિષ્ય માટે પણ શીખ્યા હતા. ‘પરીણિત જીવનમાં તાજગી, ઉત્સાહ અને નવીનતા જાળવી રાખવા માટે પતિપત્ની બંનેને એકબીજાનું દિલ જીતવાના પ્રયાસ ૨ પ્રેમીઓની જેામ જ કરતા રહેવું જેાઈએ.’
આ સબકને તેણે હંમેશાં માટે પોતાની ગાંઠમાં બાંધી લીધો.
‘પોતાના આ મજનૂને હવે લીલી ઝંડી બતાવી દે.’
સપનાને કાલે સવારે આ મેસેજ આપવાની વાત વિચારીને નિશા પહેલા હસી પડી અને ફરી ઊંઘી રહેલા રવિના હોઠને ધીમેથી ચૂમીને તેણે ખુશીથી આંખો બંધ કરી લીધી.

વાંચવા માટે અમર્યાદિત વાર્તાઓ-લેખોસબ્સ્ક્રાઇબ કરો