મોનસૂન પછી એમ પણ બીમારીનું જેાખમ સૌથી વધારે રહે છે, કારણ કે આ ગાળો બદલાતી ઋતુનો હોય છે. વાતાવરણમાં બાફ વધારે હોય છે. આ સમયમાં મચ્છર વધારે હોય છે, જેા ડેંગ્યૂ, મલેરિયા અને ચિકનગુનિયા જેવી બીમારી પેદા કરે છે. બીજી તરફ કપડાં, દીવાલો અને હવામાં રહેલા ભેજના લીધે બેક્ટેરિયા વધવા લાગે છે. આ સ્થિતિમાં હાઈજીન અને મચ્છરોથી સુરક્ષિત રહેવું જરૂરી બની જાય છે, તેમાં ખાસ તો નાના બાળકોની કાળજી રાખવી જેાઈએ, કારણ કે તેમની બીમાર પડવાની શક્યતા વધારે રહે છે. આ વિશે માઈલો એક્સપર્ટ શ્વેતા ગુપ્તા જણાવે છે કે મચ્છર ભગાડવામાં કોઈલ અને સ્પ્રે જેવી વસ્તુનો ઉપયોગ ઈફેક્ટિવ રહે છે, પરંતુ બાળકોને હેલ્થ સંબંધિત સમસ્યા થવાની શક્યતા વધે છે. તેથી આ ગાળામાં બાળકોનું ધ્યાન રાખવા અહીં તમને કેટલાક સૂચન જણાવીએ છીએ :
૬ માસથી નાની ઉંમરના બાળકને મચ્છર અને જીવજંતુથી સુરક્ષા આપવા માત્ર શરીર ઢંકાય તેવા જ કપડાં અને મચ્છરદાની કે બેડ નેટનો ઉપયોગ કરો.
હંમેશાં બાળકને ઊંચકતા પહેલાં હાથ સારી રીતે સ્વચ્છ કરો. હાથને થોડાથોડા સમયે ધોતા રહો. આમ પણ નાના બાળકની ઈમ્યૂનિટી કમજેાર હોય છે, જેથી તે જલદી બીમાર પડે છે, સાથે બાળકના હાથ સાફ રાખો, કારણ કે બાળક જે કોઈ વસ્તુ જુએ છે તેને તરત મોંમાં નાખવાની કોશિશ કરે છે. આ સ્થિતિમાં બાળકના હાથની સફાઈ મેડિકેટેડ સાબુથી કરવી જેાઈએ, કારણ કે તેની સ્કિન ખૂબ નાજુક હોય છે.
બાળકને કોટનના એવા ઢીલા કપડાં પહેરાવો, જે તેમના હાથ-પગને સારી રીતે કવર કરે, જેથી મચ્છર તેમની સ્કિન સુધી ન પહોંચી શકે અને તેમની સ્કિનને હવા પણ મળેે, પરંતુ ધ્યાન રાખો કે બાળકને કપડાં પહેરાવતા પહેલાં તેનું શરીર સંપૂર્ણ સુકાયેલું હોવું જેાઈએ, કારણ કે ભીની સ્કિન પર બેક્ટેરિયા ઊછરતા હોય છે, જેનાથી સ્કિન પર ફંગલ ઈંફેક્શન થાય છે.
મચ્છરને દૂર રાખવામાં મોસ્કિટો રેપલેન્ટ ખૂબ ઈફેક્ટિવ છે. તેમાં નેચરલ પદાર્થમાંથી બનેલા રેપલેન્ટ હોય છે અને તે સરળતાથી મચ્છરને દૂર ભગાડી શકે છે. જેાકે તેનો વધારે ઉપયોગ કરવાથી ફોલ્લી, મેમરી લોસ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી સમસ્યા થાય છે. તેથી બાળકની સુરક્ષા માટે ડીઈઈટી ફ્રી અને લેમનગ્રાસ, સિટ્રોનેલા, નીલગિરિ અને લવન્ડર જેવી વસ્તુમાંથી બનેલા રેપલેન્ટનો ઉપયોગ કરો.
આ જ રીતે મોસ્કિટો પેચીસ પણ મચ્છરને દૂર રાખવામાં ઈફેક્ટિવ રીતે કામ કરે છે. તમે તેને બાળકના કપડાં, ક્રિબ, બેડ અને સ્ટ્રોલર પર લગાવી શકો છો.
બાળકના સ્ટ્રોલર, કરિયર અથવા ક્રિબને મચ્છરદાનીથી કવર કરો, જેથી મચ્છર તમારા બાળક સુધી ન પહોંચેે. ઘરની અંદર અને બહાર જતા તમે મચ્છરદાનીનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
ઘરમાં સ્વચ્છતાનું ખાસ ધ્યાન રાખો. એસીના પાણીની ટ્રે, છોડવાના કૂંડાનું પાણી વગેરે જગ્યાએ પાણીને જમા થવા ન દો. ત્યાં સુધી કે વોશરૂમમાં ડોલ કે ટબમાં પાણી ભરીને ન રાખો. જે નળ કે પાણીની પાઈપ વગેરેમાંથી પાણી લીક થતું હોય તો તેને સમયસર રિપેર કરાવો. હકીકતમાં, જમા થયેલા પાણીમાં મહદ્ અંશે મચ્છર અને જીવજંતુ વધારે ઊછરતા હોય છે.
ભલે ને તમારું ઘર ગમે તેટલું સાફ કેમ ન હોય, પરંતુ તમે તમારા બાળકને કોઈ પણ વસ્તુને મોંમાં મૂકવાથી નથી અટકાવી શકતા. તેથી જરૂરી છે કે તમારા બાળકના સંપર્કમાં આવતી દરેક વસ્તુ સાફ જ હોય, તેમાં પણ ખાસ તો રમકડાં. નક્કર રમકડાને તમે સાબુની મદદથી સાફ કરી શકો છો, જ્યારે સોફ્ટ રમકડાં વોશિંગ મશીનમાં ધોઈ શકો છો.
બેબી વાઈપ્સ સાથે એવા સાબુનો ઉપયોગ કરો, જે તમારા બાળકની નાજુક સ્કિનને અનુકૂળ હોય. ન્યૂ બોર્ન બેબી માટે આલ્કોહોલ ફ્રી અને પાણી પર આધારિત વાઈપ્સનો ઉપયોગ કરો, કારણ કે આ પ્રકારના વાઈપ્સ બાળકની સ્કિનને ખાસ પોષણ આપે છે.
જેા તમારા બાળકને ડેંગ્યૂ થઈ જાય, તો તેના લક્ષણ પર નજર રાખો, જેથી તેને યોગ્ય ટ્રીટમેન્ટ આપી શકાય. તાવ, ઊલટી, માથામાં દુખાવો, મોં સુકાઈ જવું, ઓછો પેશાબ થવો, રેશીસ અને ગ્રંથિમાં સોજેા આવવો વગેરે. સામાન્ય લક્ષણો છે. આ બધા લક્ષણને નજરઅંદાજ ન કરવા જેાઈએ. જે બાળકમાં આમાથી કોઈ પણ લક્ષણ દેખાય, તો તરત ડોક્ટરનો સંપર્ક કરી લેવો જેાઈએ.
આ નાની ઉંમરમાં બાળકો પોતાનું ધ્યાન નથી રાખી શકતા. બીમારીથી બચવા માટે તેમને ખાસ કેરની જરૂર પડે છે, તેથી આ મોનસૂનમાં તમે અહીં જણાવેલી બધી ટિપ્સ ફોલો કરીને તમારું અને તમારા પરિવારનું વધારે સારી રીતે ધ્યાન રાખી
શકો છો.
– સોમા ઘોષ.
